«نقشه دوستان» اینستاگرام دوستی یا مزاحمت
چه اندازه از زندگی‌مان را حاضریم با دیگران به اشتراک بگذاریم و بهایش را با چه چیزی می‌پردازیم؟
هفت صبح، وحید غفاری| زندگی در فضای مجازی شبیه زندگی در خانه‌ای شیشه‌ای است، خانه‌ای که شاید در آن راحت بنشینید، با دوستان‌تان از راه دور گفت‌وگو کنید، هر لحظه به دنیایی از اطلاعات دسترسی داشته باشید و حتی از آسایشی که فناوری فراهم کرده لذت ببرید، اما دیوارهایش آن‌قدر شفاف‌اند که هر کسی می‌تواند به درونش سرک بکشد.
آسایش هست، بله، اما آرامش و امنیت؟ نه همیشه. با توجه به اینکه اینستاگرام از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌ها در ایران است و میلیون‌ها کاربر فعال دارد،قابلیت جدید این اپلیکیشن برای ایرانیانی که از این پلتفرم استفاده می‌کنند، می‌تواند به‌شدت حیاتی و تعیین‌کننده باشد.
«نقشه دوستان» از ایده دوستانه تا دغدغه امنیت
ایده ظاهری ساده است. کاربرانی که این قابلیت را فعال کنند، می‌توانند روی نقشه ببینند دوستانشان همین حالا کجا هستند. اگر پست یا استوری گذاشته باشید و محل آن را تگ کرده باشید، اینستاگرام به کسانی که اجازه داده‌اید نشان می‌دهد شما در همان نقطه حضور داشته‌اید.
حتی اگر مکان‌یابی را برای تعداد محدودی از دنبال‌کنندگان فعال کنید، باز هم در اصل ماجرا تغییری ایجاد نمی‌شود: شما موقعیت واقعی خود را در اختیار یک پلتفرم و گروهی از افراد می‌گذارید که همیشه نمی‌توانید میزان اعتماد به آن‌ها را بسنجید.
واکنش‌ها به معرفی «نقشه دوستان» خیلی زود شکل گرفت. بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی نوشتند که این قابلیت را حتی خطرناک می‌دانند، به‌ویژه وقتی برخی گزارش کردند که پس از به‌روزرسانی برنامه، گزینه مربوط به آن به‌طور خودکار فعال شده بود.
اینستاگرام گفته است که کاربران باید خودشان به‌طور دستی این قابلیت را روشن کنند، اما تجربه بعضی‌ها خلاف این ادعا را نشان می‌دهد. همین مسئله، نگرانی‌ها را دوچندان کرده، چون نشان می‌دهد کنترل واقعی روی این داده حساس شاید به سادگی که تصور می‌کنیم در دست ما نباشد.
مرز باریک میان کاربرد و تهدید
نمایش مکان دقیق می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد. وقتی دیگران بدانند که شما در یک محل خاص هستید، احتمال تعقیب و مزاحمت افزایش می‌یابد. ممکن است ناخواسته محل زندگی یا محل کارتان لو برود. اگر در سفر باشید، این اطلاعات می‌تواند به مجرمان این پیام را بدهد که خانه‌تان خالی است.
حتی اگر این اتفاق‌ها هرگز برای شما رخ ندهد، آگاهی از اینکه ممکن است هر حرکتتان زیر نظر باشد، فشار روانی زیادی ایجاد می‌کند و حس امنیت را از بین می‌برد. حتی برخی کارشناسان امنیت دیجیتال، چنین قابلیت‌هایی را «دعوت‌نامه‌ای برای خطر» نامیدند، چون کاربر ممکن است با نیت ارتباط نزدیک‌تر، ناخواسته مسیر را برای تهدیدهای واقعی هموار کند.
چطور امنیت خود را حفظ کنیم؟
اینستاگرام تلاش کرده با افزودن گزینه‌هایی برای محدود کردن افرادی که موقعیت شما را می‌بینند، نگرانی‌ها را کاهش دهد. مثلا می‌توانید تعیین کنید که فقط دنبال‌کنندگانی که شما هم آن‌ها را دنبال می‌کنید، قادر به دیدن موقعیتتان باشند یا حتی این قابلیت را برای افراد مشخصی فعال کنید. اما واقعیت این است که در فضای آنلاین، هر اطلاعاتی که به اشتراک گذاشته شود، حتی با محدودیت، همیشه خطر درز یا استفاده نادرست را دارد.
کارشناسان امنیت سایبری تأکید می‌کنند که بهترین راه حفظ امنیت، کنترل کامل بر داده‌هاست. اگر کاربری تمایل ندارد مکان فعلی‌اش در اینستاگرام دیده شود، باید این قابلیت را از بخش تنظیمات برنامه غیرفعال کند و از طریق تنظیمات گوشی یا تبلت نیز دسترسی به موقعیت مکانی را برای اینستاگرام قطع یا محدود نماید.
علاوه بر این، بهتر است هنگام انتشار پست یا استوری، از تگ کردن محل دقیق خودداری شود، به‌ویژه زمانی که هنوز در همان مکان حضور دارید. مهم‌تر از همه، باید در انتخاب افرادی که اجازه دنبال کردن ما را دارند، سخت‌گیر باشیم؛ چرا که حتی یک فرد آشنا اما نامطمئن می‌تواند امنیت ما را تهدید کند.
در نهایت، باید پذیرفت که فضای مجازی اگرچه دریچه‌ای به سوی آسایش و ارتباطات گسترده باز کرده، اما آرامش و امنیت را تنها زمانی حفظ می‌کند که ما آگاهانه و با مرزهای مشخص از آن استفاده کنیم. «نقشه دوستان» اینستاگرام در ظاهر یک ابزار دوستانه و سرگرم‌کننده است، اما در باطن هشداری است برای همه ما تا بار دیگر به این پرسش فکر کنیم: چه اندازه از زندگی‌مان را حاضریم با دیگران به اشتراک بگذاریم و بهایش را با چه چیزی می‌پردازیم؟
