ماه و جزر و مد تأثیر گرانش بر اقیانوس‌ها
نیروی گرانش ماه نه‌تنها مسیر زمین را در فضا تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه باعث یکی از مهم‌ترین پدیده‌های طبیعی روی زمین یعنی جزر و مد می‌شود. اما این تأثیر چگونه رخ می‌دهد و چرا در برخی نقاط شدیدتر از سایر مناطق است؟
ماه چگونه جزر و مد را کنترل می‌کند؟
جزر و مد نتیجه‌ی نیروی گرانشی ماه بر زمین، به‌ویژه بر اقیانوس‌ها و دریاهاست. این نیرو باعث ایجاد برآمدگی‌هایی در سطح آب می‌شود که به‌عنوان جزر و مد شناخته می‌شوند. علاوه بر ماه، خورشید نیز بر این پدیده تأثیرگذار است، اما اثر آن کمتر از ماه است.
چرا جزر و مد در برخی مناطق قوی‌تر است؟
دو نوع جزر و مد اصلی وجود دارد:
جزر و مد مداری: زمانی که ماه در بالای یک منطقه قرار دارد، سطح آب دریاها به دلیل نیروی کشش گرانشی افزایش می‌یابد و موجب مد می‌شود. در طرف مقابل زمین نیز همین اتفاق می‌افتد. اما در نقاط دیگر، سطح آب کاهش پیدا می‌کند و جزر رخ می‌دهد.
جزر و مد ترکیبی: زمانی که نیروی گرانش خورشید و ماه هم‌راستا می‌شود (در هنگام ماه نو و ماه کامل)، جزر و مد به حداکثر خود می‌رسد که به آن "مد بهاری" می‌گویند. در مقابل، زمانی که این دو نیرو در زاویه ۹۰ درجه قرار دارند، جزر و مد ضعیف‌تر می‌شود که "مد خفیف" نام دارد.
تأثیر جزر و مد بر زندگی ما
جزر و مد نه‌تنها برای موجودات دریایی حیاتی است، بلکه بر حمل‌ونقل دریایی، تولید انرژی از طریق نیروگاه‌های جزر و مدی و حتی آب‌وهوا تأثیرگذار است. برخی از زیست‌شناسان معتقدند که تغییرات جزر و مدی در گذشته‌های دور می‌توانسته در تکامل حیات روی زمین نقش داشته باشد.