عجایب آقای آلتمن
هوش مصنوعی جدید چت جیپیتی رونمایی شد و حالا دیگر کم‌کم داریم از دنیای آینده می‌ترسیم!
هفت صبح| ۶ روز بعد از آنکه اپل، باریک‌ترین آیپد خود را رونمایی کرد و دو روز بعد از آنکه یک موشک دیگر، تعدادی از ماهواره‌های شرکت اسپیس ایکس را به فضا برد و تعداد ماهواره‌های استارلینک (اینترنت ماهواره‌ای) این شرکت در فضا به ۵ هزار و ۹۹۹ ماهواره رسید؛ حالا نوبت سم آلتمن، مدیرعامل شرکت اوپن‌آی، مالک هوش مصنوعی مشهور چت جیپیتی بود که ما را شگفت‌زده کند.
شرکت او اعلام کرد نسخه جدید هوش مصنوعی‌اش که می‌تواند با آدمیزاد حرف بزند؛ از چند هفته دیگر و به‌صورت رایگان در اختیار مردم قرار خواهد گرفت. ممکن است ندانید که هوش مصنوعی چیست، چت جیپیتی یعنی چه و سم آلتمن کیست.
جواب این سوال‌ها را خواهیم داد و ضمنا خواهیم گفت که چت جیپیتی جدید چه ویژگی‌هایی دارد و این ویژگی‌ها برای زندگی ما چه معنایی دارد. از اولی شروع کنیم.
هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی که برخی به آن به‌صورت مخفف ai هم می‌گویند به‌صورت خلاصه یعنی اینکه کامپیوتر به‌جای ما فکر کند. بیایید با یک مثال این ماجرا را خیلی واضح و روشن کنیم. شما یک معادله ریاضی دارید که اعداد آن هم بزرگ است. مثلا سه یا چهار رقمی. قبل از اینکه هوش مصنوعی بیاید، در این شرایط شما، معادله را با فرمولی که می‌دانستید حل می‌کردید و هر وقت می‌خواستید یک عدد بزرگ را از یک عدد دیگر کم یا در آن ضرب کنید از ماشین حساب کامپیوتر استفاده می‌کردید. اما هوش مصنوعی چه می‌کند؟ شما یک عکس از این معادله می‌گیرید و به هوش مصنوعی می‌دهید. اینجا دیگر کامپیوتر فقط در جمع و تقسیم اعداد بزرگ به شما کمک نمی‌کند بلکه معادله را از اول تا آخر حل می‌کند و جواب نهایی را به شما می‌دهد.
ممکن است بپرسید این اتفاق چطور رخ می‌دهد؟ از طریق فرآیند لرنینگ یا همان آموزش خودمان. یعنی هوش مصنوعی توسط ابرکامپیوترها مقدار زیادی دیتا می‌گیرد و یاد می‌گیرد که چطور از آن دیتا استفاده کند. مثلا یاد می‌گیرد اگر عکسی به آن داده شد و برخی ویژگی‌ها را داشت (مثل یک گاز یا یخچال یا شیر آب در وسط دیوار) اینجا احتمالا آشپزخانه است و یاد می‌گیرد که برای شما یک یا چند طرح کابینت ارائه کند. یا یاد می‌گیرد که چطور ماشین را براند و اگر به تابلویی رسیده بود که قرمز رنگ بود و روی آن نوشته بود استپ، بایستد.
می‌دانم که در حال حاضر نگران کار خود شدید. طبیعی است. بسیاری از کارها با رشد هوش مصنوعی تحت تاثیر قرار گرفته یا خواهند گرفت. هم‌چنین اگر فیلم‌های علمی تخیلی زیادی دیده باشید خواهید ترسید که زمانی این هوش مصنوعی از خود آدمیزاد باهوش‌تر شود و به ما ضربه بزند. باید بگویم که هوش مصنوعی همین الان هم از تک‌تک ما باهوش‌تر است. چون هر کدام از ما فقط در یک عرصه تخصص داریم ولی هوش مصنوعی در همه عرصه‌ها ولی نگران نباشید. دست کم فعلا به اصطلاح افسار کامپیوترها هنوز دست آدم‌ها است و هنوز خیلی مانده که با ربات‌ها در کوچه و خیابان گلاویز شویم.
چت جیپیتی چیست؟
چت جیپیتی مشهورترین هوش مصنوعی فعلی جهان است. پاییز سال ۱۴۰۱ رونمایی شده و شاید تاحالا بیش از هر چیز دیگری از آن برای نوشتن انشای مدرسه و تحقیق‌های دانشگاهی استفاده شده است! طرز کار با چت جیپیتی سخت نیست. شما وارد سایت می‌شوید و یک باکس یا مستطیل خالی برای تایپ کردن دارد. در آنجا سوال خودتان را می‌نویسید. مثلا ما از چت جیپیتی پرسیدیم «روزنامه هفت صبح در ایران چطور روزنامه‌ای است؟»
و این هوش مصنوعی به ما جواب داد: «روزنامه «هفت‌صبح» یکی از روزنامه‌های معتبر و معروف در ایران است که به‌صورت چاپی و الکترونیکی منتشر می‌شود. این روزنامه معمولاً در زمینه‌های مختلفی از جمله سیاست، اقتصاد، فرهنگ و ورزش گزارش‌ها و مقالات منتشر می‌کند و مخاطبان گسترده‌ای دارد.»
اگر سوالتان این است که می‌توانید سوالات خود را به زبان فارسی از این هوش مصنوعی بپرسید پاسخ مثبت است. البته در جریان باشید که اطلاعاتی که این هوش مصنوعی دارد تا ژانویه سال ۲۰۲۲ است و برای مثال اگر از آن در مورد جنگ اخیر غزه بپرسید چیزی نمی‌داند چون این رخداد در اکتبر سال ۲۰۲۳ اتفاق افتاده است.
چت جیپیتی تاکنون دو بار ارتقا یافته بود و از سه به سه و نیم و سپس به مدل چهار رسیده بود که البته استفاده از مدل چهار، پولی بود.
سم آلتمن کیست؟
سم آلتمن مدیرعامل شرکت اوپن‌اِی‌آی است که صاحب چت جیپیتی است. از او بیشتر خواهید شنید. هنوز ۴۰ سالش نشده و اغلب ویژگی‌های سایر کارآفرینان حوزه تکنولوژی را دارد. در یک خانواده یهودی و ثروتمند متولد شده، در دانشگاه استنفورد درس می‌خوانده ولی درس خود را رها کرده و در اولین سرمایه‌گذاری‌اش در حوزه تکنولوژی شکست سنگین مالی خورده است.
ولی تقریبا از سال ۲۰۱۴ شانس به او روی آورد. او و شرکای دیگری ازجمله شرکت معروف مایکروسافت، کمپانی اوپن‌ای‌آی را برای توسعه هوش مصنوعی از سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی کردند و او آن‌قدر در این کمپانی فرد موثری شد که وقتی سال گذشته اعضای هیات مدیره رای به برکناری او دادند، مهندسان ارشد این شرکت تهدید به ترک آن کردند و نهایتا این اعضای هیات مدیره بودند که سمت خود را ترک کردند و سم آلتمن به شرکت بازگشت.
ثروت او فعلا یک میلیارد دلار است. آقای آلتمن همجنسگرا هم هست و در ژانویه ۲۰۲۴ به‌اصطلاح ازدواج کرده است.
مدل جدید چت جیپیتی چه می‌کند؟
به‌صورت ساده باید بگوییم که با این مدل چت جیپیتی به یک دستیار شخصی دیجیتالی برای شما تبدیل خواهد شد. یعنی چه؟ در نسخه رایگان فعلی شما باید تایپ کنید و بپرسید تا این هوش مصنوعی جواب شما را بدهد. در نسخه چهار امکان اضافه شدن تصویر هم به وجود آمد و می‌توانستید مثلا یک عکس به آن بدهید و بگویید یک متن عاشقانه برای این تصویر برای من بنویس.
اما حالا دیگر این هوش مصنوعی صدا را هم می‌شنود و می‌تواند مثل یک آدمیزاد در یک جلسه اداری شما بنشیند، در مورد نمودارهای فروش شرکت نظر بدهد، گفته‌های شما را برای شریک خارجی‌تان ترجمه کند و هر چه او گفت را برای شما ترجمه کند. ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود. این هوش مصنوعی از مکالمات قبلی با شما هم درس می‌گیرد و مثلا اگر بداند که شما روزتان را با سلام و نه با صبح بخیر شروع می‌کند می‌تواند این موضوع را به حافظه بسپارد. در عین حال این طور نیست که وقتی کامپیوتر شروع به حرف زدن و پاسخ دادن به شما کرد صبر کنید تا حرفش تمام شود. شما می‌توانید وسط حرف او بپرید و او دوباره حرف‌های جدید شما را می‌شنود و بر اساس آن پاسخ می‌دهد.
برای اینکه موضوع روشن‌تر شود ببینیم در ویدئوی تبلیغاتی این شرکت چه اتفاقاتی افتاده است. به هوش مصنوعی گفته می‌شود یک مسئله ریاضی داریم و این مسئله برای آن خوانده می‌شود، بی‌درنگ او دستورالعمل حل مسئله را می‌دهد، به او گفته می‌شود در کدنویسی یک نرم‌افزار مشکل داریم و او مشورت خود را ارائه می‌دهد و به او گفته می‌شود یک داستان برای قبل از خواب من بگو و او این کار را می‌کند. همه این‌ها با صدای طبیعی یک انسان. او هم‌چنین توانست به یک نمودار نگاه کند و در مورد آن صحبت کند. در یک مورد عجیب، یک مدیر اوپن‌ای‌آی، تلاش کرد ادای فردی مضطرب را در بیاورد و تند تند نفس بکشد و هوش مصنوعی او را تشویق کرد که آرام شود. و البته صحبت‌های دو مدیر این شرکت که به دو زبان ایتالیایی و انگلیسی با هم حرف می‌زدند، به راحتی توسط این هوش مصنوعی ترجمه شد. این ابزار در حال حاضر بیش از ۵۰ زبان را پشتیبانی می‌کند.
بسیاری با دیدن این مدل جدید هوش مصنوعی یاد فیلم her افتادند. محصول سال ۲۰۱۳ به نویسندگی و کارگردانی اسپایک جونز و بازیگری واکین فینیکس که داستان رابطه عاطفی یک مرد با یک سیستم عامل رایانه‌ای بود که صدا و شخصیت یک زن را داشت.
این پیشرفت چه معنایی دارد؟
معانی این پیشرفت برای برخی از شرکت‌های بزرگ از حالا معلوم است. گوگل، قرار است امروز هوش مصنوعی جدید خود را معرفی کند و بعید است که بتواند به گرد پای چت جیپیتی جدید هم برسد. البته که برخی می‌گویند آن هوش مصنوعی هم چندوجهی است، به این معنی که می‌تواند متن، تصویر و صدا را تفسیر و تولید کند. با این حال خطر بزرگ برای گوگل این است که اوپن‌آی می‌خواهد به عرصه تقریبا انحصاری گوگل یعنی موتورهای جست‌وجو و مرورگر هم وارد شود. تصور کنید روزی را که بدون اینکه نیاز باشد گوگل کروم را باز کنید و به گوگل بروید و چیزی را جست‌وجو کنید، همه این کارها را با چت جیپیتی انجام بدهید. حتی تصورش هم کابوس وحشتناکی برای مدیران شرکت آلفابت، صاحب گوگل است.
از آن طرف شاید خوشحال‌ترین شرکت در حال حاضر در محیط تکنولوژی مایکروسافت باشد که میلیاردها دلار در این شرکت سرمایه‌گذاری کرده و حالا ظرف کمتر از دو سال، محصول نهایی بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر فعال در جهان دارد. شاید جالب باشد که بدانید ایلان ماسک در یک واکنش به ویدئوی قابلیت‌های جدید این محصول گفته: made me cringe که شاید بتوان معادل فارسی آن را اینطور گفت: مو به تنم سیخ شد!
اما در مورد خودمان! بیایید واقعیت را بپذیریم. هوش مصنوعی دارد می‌آید و بسیاری از شغل‌ها زیر این سیل دفن خواهند شد. همین حالا بسیاری از کسانی که هر روز برای طراحی لوگو مشتری داشتند یا در حوزه ادیت عکس فعال بودند؛ بیکار شدند چون هوش مصنوعی می‌تواند برای هر کسب‌وکاری لوگو طراحی کند و هر بلایی که فکرش را بکنید سر عکس شما بیاورد! اگر کسی شغلش ترجمه همزمان است؛ باید از این فناوری جدید بترسد. شغل‌های دیگری هم هست. بسیاری از «امور مشتریان» شرکت‌های بزرگ دیگر یک مرکز تلفن با تعداد زیادی نیرو نیست بلکه یک ربات است که شما با آن چت می‌کنید. حتی حسابدارها، حتی وکیل‌ها و حتی معلم‌ها باید فکری به حال آینده بکنند. آینده‌ای که شاید حتی لازم نباشد یک روزنامه‌نگار این متن را برای شما بنویسید و شما گزارشی از پیشرفت‌های هوش مصنوعی را بخوانید که خود هوش مصنوعی نوشته باشد.
