وزرات صمت: عرضه خودرو در بورس کالا خودروسازان را نجات نمی‌دهد
انتشار خبر عرضه خودروهای وارداتی و برخی محصولات ایران خودرو با واکنش‌های منفی از سوی وزارت صمت و شورای رقابت همراه شده است.
به گزارش هفت صبح، انتشار خبر عرضه خودروهای وارداتی و برخی محصولات ایران خودرو با واکنش‌های منفی از سوی وزارت صمت و شورای رقابت همراه شده است.
در همین رابطه مدیرکل دفتر صنایع خودرو وزارت صمت ضمن انتقاد از عرضه خودرو در بورس کالا تأکید کرد: «تجربه چند سال اخیر نشان می‌دهد که عرضه خودرو در بورس کالا نتوانسته است اهداف مورد نظر را محقق کند. مهم‌ترین اشکال این سازوکار، ایجاد نوعی رانت جدید برای افراد و شرکت‌هایی است که امکان حضور مستمر در فرآیند خرید دارند. در نتیجه به‌جای اینکه خودرو با قیمت واقعی و عادلانه به دست مصرف‌کننده نهایی برسد، باز هم واسطه‌ها سود اصلی را می‌برند.»
مهرداد خسروی تصریح کرد: «به دلیل محدودیت عرضه و تقاضای بالا، رقابت در بورس موجب رشد قیمت‌ها می‌شود و خودرو عملاً گران‌تر از نرخ کارخانه به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد. علاوه بر این، بخش زیادی از مردم به دلیل نداشتن دانش یا امکانات لازم برای حضور در بورس از این فرآیند حذف می‌شوند و در نهایت مجبورند خودرو را از بازار آزاد با قیمت بالاتر تهیه کنند. از سوی دیگر، اختیار خرید عمده در دست شرکت‌های سرمایه‌ای قرار می‌گیرد که به راحتی وارد بورس می‌شوند.»
سپهر دادجوی توکلی، سخن‌گوی شورای رقابت نیز در این رابطه تأکید کرد: «عرضه خودرو در بورس کالا خارج از دستورالعمل ۵۴۳ و غیرقانونی است و شورا با هرگونه اقدام مغایر قانون که موجب اخلال یا گمراهی سهامداران شود، مخالفت خواهد کرد.»
رانت بازار خودرو نتیجه قیمت‌گذاری دستوری است
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که هم ناترازی عرضه و تقاضا و هم رانت بازار خودرو در نتیجه قیمت‌گذاری دستوری ایجاد شده است. در واقع، سرکوب قیمتی و تفاوت فاحش کارخانه و بازار از یک‌سو منجر به هجوم سیل تقاضاهای دلالی و از سوی دیگر باعث تحمیل زیان انباشته و ضرر تولید شده است.
اخراج دلالان از بازار خودرو با بورس کالا
این در حالی است که عرضه خودرو در بورس کالا با تأکید بر ایفای تعهدات، نه‌تنها می‌تواند مانع از ایجاد توزیع رانت‌های جدید در بازار شود، بلکه منجر به اخراج دلالان و سفته‌بازان بازار خودرو نیز خواهد شد. البته باید در نظر داشت که تجربه قبلی هم منجر به نتایج خوبی شد که از جمله آن می‌توان به جلوگیری از توزیع ۱۱ همت رانت در مدتی کوتاه اشاره کرد.
در همین شرایط، با کوتاه شدن دست واسطه‌ها و عرضه خودرو با استفاده از مکانیزم عرضه و تقاضا، از یک‌سو خریداران واقعی وارد بازار خواهند شد و از سوی دیگر بخشی از نقدینگی مورد نیاز خودروساز از این طریق تأمین خواهد شد. در واقع، هم از افزایش میزان زیان انباشته جلوگیری می‌شود و هم خودروساز با توجه به تأمین نقدینگی، نیاز به استفاده از منابع و تسهیلات بانکی نخواهد داشت.
مزایای عرضه خودرو در بورس کالا
هر چند برخی واکنش‌های منفی نسبت به عرضه خودرو در بورس کالا وجود دارد، اما به نظر می‌رسد با نگاهی ساده و گذرا به مزایای عرضه خودرو از این روش ــ یعنی استفاده از مکانیزم عرضه و تقاضا ــ در صورتی که دولت بتواند شرایط تولید را مهیا کند، زمینه راضی شدن مخالفان نیز فراهم خواهد شد.
به بیان ساده‌تر، عرضه خودرو در بورس کالا برای مصرف‌کننده منجر به شفافیت، حذف رانت، امکان خرید برای مصرف‌کننده واقعی، کشف قیمت منصفانه و رقابت عادلانه خواهد شد. ضمن اینکه با نزدیک شدن قیمت‌ها به نرخ‌های بازار، عملاً فشار تقاضا کاهش یافته و همین مسئله نیز به شکست قیمت‌ها کمک خواهد کرد.
همچنین این روش فروش خودرو برای خودروسازان نیز مزایای خوبی خواهد داشت که از جمله آن‌ها می‌توان به افزایش سرعت تأمین نقدینگی، کوتاه شدن زمان سفارش‌گذاری قطعات داخلی و وارداتی، کاهش زیان انباشته، جلوگیری از زیان تولید، کاهش بدهی به زنجیره تأمین، کاهش نیاز به منابع بانکی و شفافیت مالی اشاره کرد
