کی‌تفنگ بر می‌دارد، کی چاقو می‌کشد؟
نوع و میزان جرم در ایران بسته به جغرافیا و فرهنگ متفاوت است؛ شهرها خشن‌تر و روستاها سنتی‌ترند.
مصطفی آب روشن | ایران به عنوان یک کشور بزرگ و متنوع، از لحاظ جغرافیایی دارای ویژگی‌های خاصی است که تاثیر قابل توجهی بر روی الگوهای جرم و جنایت در مناطق مختلف آن دارد. یکی از بارزترین تفاوت‌ها در جغرافیای جرم، بین مناطق شهری و روستایی قابل مشاهده است. در شهرهای بزرگ مانند تهران، اصفهان و مشهد، به دلیل تراکم جمعیت، تنوع اجتماعی و اقتصادی، به‌طور کلی میزان جرایم به مراتب بالاتر است و به‌طور خاص جرایم مالی، سرقت و مواد مخدر در این مناطق شیوع بیشتری دارد. در مناطق روستایی، هرچند که ممکن است جرایم خشن کمتر باشد، اما عموما شامل اختلافات خانوادگی، زمین‌خواری و جرایم سنتی هستند که ممکن است ناشی از نابرابری‌های اقتصادی یا فرهنگی باشد. فرهنگ و سنت‌های محلی نیز نقش مهمی در بروز یا عدم بروز جرم دارند.
در برخی مناطق، نهادهای اجتماعی و خانوادگی قوی‌تر هستند و به همین دلیل میزان جرم پایین‌تر است. در حالی که در مناطق دیگر، به علت فقدان نهادها و ضعف همبستگی‌های اجتماعی، افزایش وقوع جرم را مشاهده می‌کنیم. همچنین در شهرهای بزرگ و پرجمعیت، استفاده از سلاح‌های گرم مانند تفنگ و تپانچه بخصوص در جرایم مسلحانه رایج‌تر است که این واقعیت به افزایش خشونت و خطرات اجتماعی دامن زده است. اما بر عکس در مناطق روستایی، سلاح‌های سرد مانند چاقو یا قمه بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، که نشان‌دهنده نوع متفاوتی از خشونت است. این موضوع به شخصیت مجرمان نیز بستگی دارد، به‌طور مثال شخصیت‌های ضد اجتماعی به جرایمی مانند سرقت، کلاهبرداری و جرایم سازمان یافته گرایش دارند. این افراد معمولاً فاقد همدلی و احساسات مثبت نسبت به دیگران هستند. آنها ممکن است از تکنیک‌های فریبکارانه برای دستیابی به اهداف خود استفاده کنند و به راحتی قوانین را نقض کنند.
شخصیت‌های وابسته به مواد مخدر بیشتر به سرقت برای تامین هزینه مواد روی می‌آورند. این افراد ممکن است به دلیل اعتیاد به مواد مخدر یا الکل دست به جرم بزنند تا هزینه‌های خود را تامین کنند. آنها معمولا در معرض خطرات بالای ارتکاب جرم قرار دارند. شخصیت‌های آسیب‌پذیر نیز به جرایمی چون سرقت‌های کوچک روی می‌آورند که ناشی از فشارهای اجتماعی‌اند. شخصیت‌های محاسبه‌گر عموما به جرایمی همچون کلاهبرداری، تقلب مالی و یا جرایم سایبری روی می‌آورند. این افراد معمولا هوش بالا و توانایی تحلیل موقعیت دارند. آنها ممکن است به دنبال سود مالی از طریق روش‌های متنوع قانون را دور بزنند و معمولا برنامه‌ریزی دقیقی برای ارتکاب جرم دارند. شخصیت افراد می‌تواند تاثیر زیادی بر نوع جرایمی که مرتکب می‌شوند داشته باشد.
شناخت این ویژگی‌ها می‌تواند به مقامات قانونی و اجتماعی کمک کند تا راهکارهای موثرتری برای پیشگیری از جرم و بازپروری مجرمان تدوین کنند. به طور کلی شناخت جغرافیای جرم و شخصیت مجرمان تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد که شامل ویژگی‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و جغرافیایی است. بنابراین شناخت و درک این تفاوت‌ها می‌تواند به سیاستگذاران و مسئولان کمک کند تا برنامه‌های موثرتری برای کاهش جرم و ارتقای امنیت اجتماعی هر منطقه تدوین کنند.
