دردسر هوش مصنوعی برای هلیا در دانشگاه ییل
چرا این دانشگاه خانم دکتر دوطاقی را به اتهام ارتباط با یک گروه فلسطینی تعلیق کرده است؟
هفت صبح| هلیا (حلیه) دوطاقی، پژوهشگر ایرانی حقوق بین‌الملل، سال گذشته در دانشکده حقوق دانشگاه ییل مشغول به کار شد. او پیش‌تر در مقالات و سخنرانی‌هایش از حقوق فلسطینی‌ها دفاع کرده بود و به نظر می‌رسید با رویکرد «عدالت محور» پروژه‌ای که در آن مشغول به کار شده هم راستا باشد.
این پژوهشگر معاون پروژه‌ای شده بود که ادعا می‌شد هدفش «برابری اقتصادی، نژادی و جنسیتی» است. با این حال هفته گذشته در تصمیمی ناگهانی او را از دانشگاه تعلیق کردند و به مرخصی اجباری فرستادند. حتی به او دستور داده شده که دیگر خود را وابسته به دانشگاه معرفی نکند. اما چرا ناگهان دانشگاه ییل به حضور این پژوهشگر ایرانی در سازمانش حساس شد و ترجیح داد او را ممنوع‌الورود کند؟
مسئولان دانشگاه در توضیح این اقدام، به ادعاهایی اشاره کرده‌اند، مبنی بر اینکه دوطاقی با نهادهایی در ارتباط بوده که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارند. ظاهرا منظور آن‌ها گروه «صمیدون» است؛ یک گروه حامی فلسطین که سال گذشته وزارت خزانه‌داری آمریکا آن را به‌عنوان یک «خیریه صوری» معرفی کرد. این گروه همچنین متهم به تأمین مالی جبهه مردمی آزادی فلسطین شد که در آمریکا یک گروه «تروریستی» محسوب می‌شود. اما چه کسی این ادعا را علیه دوطاقی مطرح کرد؟
تصمیم تعلیق این پژوهشگر مسلمان، تنها سه روز پس از آن گرفته شد که سایتی به نام Jewish Onliner (جوییش آنلاینر)، که یک رسانه اسرائیلی است، گزارشی درباره ارتباطات احتمالی دوطاقی با این گروه منتشر کرد. اما نکته ماجرا این‌جاست که بخش بزرگی از محتوای این سایت به دست هوش مصنوعی نوشته می‌شود. در آن گزارش، او به‌عنوان «عضو یک گروه تروریستی» معرفی شده بود. استناد آن‌ها به شرکت او در نشست‌هایی بود که صمیدون برگزار کرده بود. اما وکیل دوطاقی این ادعا را رد کرده و گفته که او هیچ‌گونه عضویت رسمی در این گروه ندارد.
هلیا دوطاقی 30 ساله، در گفت‌وگویی با رسانه‌ها گفت که «حامی پرشور حقوق فلسطینیان» است اما تأکید کرد: «من یک پژوهشگر هستم و عضو هیچ سازمانی که نقض قوانین آمریکا باشد، نیستم.» این اتفاق در حالی است که فشار دولت ترامپ بر دانشگاه‌ها در زمینه مسائل مرتبط با اسرائیل و یهودستیزی افزایش یافته است.
دانشگاه کلمبیا به‌تازگی ۴۰۰ میلیون دلار از بودجه فدرال خود را به همین دلیل از دست داده و دانشگاه ییل هم تحت بررسی است و ممکن است با کاهش بودجه مواجه شود. دوطاقی این اتفاق را بخشی از روند سرکوب صداهای منتقد می‌داند و می‌گوید: «این‌جور اتفاقات معمولاً در دیکتاتوری‌های فاشیستی می‌افتد، و ترامپ هم در تلاش برای ساختن چنین چیزی است.»
هویت پشت وبسایت جوییش آنلاینر ناشناس است و اعلام کرده برای محافظت از تیمش در برابر تهدیدها، اسم نویسندگان را منتشر نمی‌کند. با این حال این سایت اعلام کرده که از هوش مصنوعی برای تولید محتوا، راستی آزمایی و تحقیق استفاده می‌کند اما ویرایش نهایی را یک انسان انجام می‌دهد. این در حالی است که رسانه‌های اسرائیلی دیگری مثل هاآرتص اعتبار این نوع پلتفرم‌ها را زیر سوال برده است.
پایان‌نامه خانم دوطاقی درباره تاثیر تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا بر ایران بود. او بعد از دریافت مدرک دکترایش از دانشگاه کارلتون در اتاوا به دانشگاه ییل رفت تا معاونت یک پروژه را برعهده بگیرد. دکتر دوطاقی در اکتبر ۲۰۲۳، حدود یک هفته پیش از حمله حماس به اسرائیل، به این پروژه پیوست. او گفت دانشگاه ییل در زمان استخدامش از دیدگاه‌های او آگاه بوده و حتی باور داشته که دیدگاه او برای این پروژه یک امتیاز است و به همین علت برای رهبری آن استخدام شده است.
دکتر دوطاقی تنها ۲۴ ساعت پس از انتشار گزارش جوییش آنلاینر، شروع به دریافت پیام‌های تهدیدآمیز و آزاردهنده در فضای آنلاین کرد. همچنین از سوی مسئولان دانشگاه برای توضیح دیدگاه‌هایش به یک جلسه فوری فراخوانده شد. او تصمیم گرفت وکیل بگیرد و به دلیل روزه‌داری در ماه رمضان و فشارهای ناشی از آزارهای آنلاین، از دانشگاه درخواست زمان بیشتری برای آماده‌سازی کرد.
اما تنها سه روز پس از انتشار مقاله، دکتر دوطاقی از حضور در دانشگاه منع و به مرخصی اداری فرستاده شد؛ در نامه‌ای به او گفته شد که چون «پاسخی یا توضیحی مستند از سوی شما دریافت نکرده‌ایم»، این اقدام انجام شده است. این ماجرا در فضای مجازی آمریکا سر و صدای زیادی کرده و رسانه‌های متعددی از جمله نیویورک تایمز به آن پرداخته‌اند.
