برگههایی برای انتخاب جنگ یا صلح
چرا نتیجه انتخابات تایوان مهم و حساس است؟
روزنامه هفت صبح| تایوان که تا سال ۱۹۸۷ تحت یک حکومت نظامی اداره میشد در سال ۱۹۹۶ نخستین انتخابات ریاستجمهوری خود را برگزار کرد و پس از دههها بالاخره توانست به حکومت استبدادی پایان داده و زیر چتر دموکراسی قرار گیرد. چین هرگز تایوان و استقلالش را به رسمیت نشناخته و این جزیره را یکی از استانهای سرزمین خود میداند.
از همین منظر انتخاباتی که چینیها آن را انتخاب بین جنگ و صلح خواندهاند بسیار حائز اهمیت است و هرچند یک چشم جهان به خاورمیانه و درگیریهای حماس و اسرائیل و البته حوثیها و چشم دیگرش هم به جنگ روسیه و اوکراین است اما همچنان نمیتوان از انتخابات سرنوشتساز تایوان چشم برداشت. پیش از برگزاری انتخابات هم، درگیریها و خط و نشان کشیدنهای لفظی در سخنرانیها مشهود و واضح بود.
شی جینپینگ، رئیسجمهور چین در پیام سال نو خود تاکید کرد که تایوان و چین بدون شک بار دیگر متحد خواهند شد. این عبارت با پیام سال گذشته او متفاوت بود و او در پیام تحویل سال ۲۰۲۳ خود تنها از «همکاری با یکدیگر» به عنوان «اعضای یک خانواده» سخن میگفت.
با اینکه سخنرانی آقای شی حاوی هیچ تهدید نظامی روشنی نبود، پکن هرگز استفاده از زور برای کشیدن تایوان به زیر سلطه خود را رد نکرده است. از اینرو، ژوزف وو، وزیر خارجه تایوان انتخابات آتی را خط مقدم نبرد میان «نظامهای دموکراتیک» و «قدرتهای خودکامه» توصیف کرده است. نبردی که ممکن است به مناقشه در میادین واقعی هم بیانجامد.
گفتنی است در روز انتخابات، رایدهندگان سه برگه رای را به صندوق ریختند؛ یکی برای انتخاب رئیسجمهور و معاونش با اکثریت نسبی، یکی برای انتخاب نماینده محلی در پارلمان تایوان که ۱۱۳عضو دارد و در نهایت یکی هم برای انتخاب احزاب سیاسی که برای گزینش اعضای غیرمحلی پارلمان استفاده میشود. ترکیب پارلمان نقشی اساسی در اثربخشی دولت در آینده ایفا خواهد کرد.
لازم به ذکر است که پارلمان در حال حاضر در تسلط حزب پیشروی دموکرات میباشد که نزدیک به آمریکاست و سازش چندانی با چین ندارد. از منظر صحت و سلامت انتخاباتی که در تایوان برگزار شد نیز باید بگوییم از نظر ناظران بینالمللی، انتخاباتها در تایوان به طور عمده آزاد، منصفانه و بسیار رقابتی بودهاند.
به گزارش سازمان مردمنهاد خانه آزادی که در واشنگتن مستقر است و مروج و ناظر دموکراسی، نظام دموکراتیک «چالاک و رقابتی» تایوان از سال ۲۰۰۰ به بعد شاهد سه «انتقال قدرت مسالمتآمیز» میان احزاب رقیب بوده است. وزارت خارجه آمریکا انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۰ در تایوان را «آزاد و منصفانه» خواند، هر چند که پذیرفت که اتهاماتی مبنی بر خریدن رای از طرف نامزدها و حامیان هر دو حزب سیاسی اصلی مطرح است.
به گفته خانه آزادی هر چند که انتخابات سال ۲۰۲۰ با چالشهایی به خاطر دروغرسانی و عملیاتهای نفوذ منتسب به دولت چین روبهرو بود اما این چالشها نتوانستند در نتیجه انتخابات تغییری ایجاد کنند چراکه تلاشهای خوبی برای کشف و مقابله با آنها صورت گرفته بود. انتخاباتهای ریاستجمهوری بسیار رقابتی بودهاند و مشارکت معمولا بیشتر از ۷۰ درصد است. تعداد رایدهندگان ثبتشده بیش از ۱۹میلیون نفر است که شامل بیش از یک میلیون رایاولی میشود. تعداد ۱۷۷۹۵ صندوق اخذ رای نیز در نظر گرفته شده است که رکوردی تاریخی محسوب میشود.
تایوان نه تنها خط قرمز چین محسوب میشود، این جزیره برای آمریکا نیز از اهمیت راهبردی برخوردار است. تایوان نه تنها یک دموکراسی است بلکه در «زنجیره اول جزایر» هم قرار دارد، فهرستی از کشورهای دوست آمریکا که نقشی مهم در سیاست خارجی واشنگتن در منطقه ایفا میکنند. واشنگتن از تایپه حمایت نظامی میکند و با پیروی از اصل «ابهامآفرینی تعمدی»، گزینه دفاع نظامی از این جزیره را روی میز نگه میدارد.
این چیزها باعث میشود که تایوان به یکی از بزرگترین گسلهای موجود در روابط چین و آمریکا تبدیل شود. این انتخابات در پی آن برگزار میشود که روابط میان پکن و واشنگتن به واسطه بازدید نانسی پلوسی از این جزیره در اوت ۲۰۲۲ به شدت خراب شد. یکی از تحلیلگران تایوانی میگوید امید واشنگتن به این است که رئیسجمهور بعدی تایوان شبیه تسای اینگ-ون باشد و دست به عملی افراطی که چین را تحریک به حمله کند نزند.
از سوی دیگر، در روزهای منتهی به انتخابات، چین از ویلیام لای، نامزد حزب پیشروی دموکرات انتقاد کرده و به او برچسب «جنگطلب»، «ویرانگر صلح در دو طرف تنگه» و «استقلالطلب هفتخط» زده است. پکن برای اینکه جای هیچ شک و شبههای باقی نماند، اعلام کرده است که استقلال تایوان به معنی جنگ است.
بنا بر گزارشها، وانگ هونینگ، نفر چهارم حزب کمونیست و از مشاوران شی جینگپین، به مقامات گفت که در اعمال نفوذ، مدبرانه رفتار کنند و با ظرافت کامل، حس ترس را در رایدهندگان تایوانی تزریق کنند چراکه در سال ۱۹۹۶، پیش از نخستین انتخابات مستقیم ریاستجمهوری در تایوان، موشکپرانیها و رزمایشهای پکن که با هدف ترساندن رایدهندگان انجام شد نتیجه معکوس داد و لی دینگ-هوئی، نامزد حزب کومینتانگ، پیروزی بزرگی کسب کرد. از این رو بدیهی و طبیعی به نظر میرسد که تا پایان شمارش آرا و اعلام نتایج انتخابات تایوان، جهان یک حس ترس و گمگشتگی را از سر بگذراند. (بیبیسی، ایندیپندنت و یورونیوز)