«بلیت اربعین»؛ قصه‌ای از دل و جیب و جاده
نرفته،چشمت به عددها روشن می‌شود
هفت صبح، پیام عابدی| قیمت‌های اربعین امسال اعلام شده اما خیال زائران هنوز راحت نیست. از گرانی بلیت تا سهمیه‌بندی و محدودیت خرید؛ هر روز یک خبر تازه می‌رسد. خیلی‌ها هنوز نمی‌دانند بلیت گیرشان می‌آید یا باید با آرزوی راهی شدن سر کنند.
خوب به خاطر دارم، اوایل صبحی از سال پیش؛ هوا هنوز گرگ‌ومیش بود. راننده ترمینال آزادی صدایم زد: «حاجی، مهران، یه‌جا مونده!» مردی با موهای جوگندمی و کوله‌ای خاکی جلو آمد و گفت: «خودم یه‌زمانی، همین مسیر رو دو تومن می‌رفتم. حالا باید دوتا کار کنم تا فقط پول رفت‌وبرگشت دربیاد...». زائران اربعین، سال‌هاست به گرمای جنوب عادت کرده‌اند، به عطش مسیر و گردنه‌های خاکی اما این روزها، داغ دل بیشتر از آفتاب تیر و مرداد است؛ داغی از جنسی دیگر: نرخ بلیت.
درست مثل آن زن میانسال که گفت: «پارسال 12 یا 13 دادم، هوایی. امسال دارم فکر می‌کنم یه‌تیکه هوایی، یه‌تیکه زمینی برم. دیگه نمی‌کشم». درحالی‌که دو نفر آن‌سوتر با صدای بلند می‌گفتند: «هر چی باشه، می‌ریم. 90درصد مردم زمینی می‌رن. اصلا مهم نیست، اونی که بخواد بره، می‌ره». اما آیا واقعا «زمینی رفتن» راه‌حل همه‌چیز است؟ وقتی خود بلیت اتوبوس هم با تورم مسابقه گذاشته؟
نه آنقدر پایین، نه بی‌حاشیه
روایت‌ها از اتوبوس هم دست‌کمی از پرواز ندارد. یکی نوشته بود: «وقتی بلیت هواپیما از ۵ می‌رسه به ۱۵، چرا اتوبوس از ۹۰۰ نره به ۱۵۰۰؟!». دیگری طعنه زده بود: «اینا‌رو دیگه نمی‌شه گردن MD و قطعات هواپیما انداخت، خانم مالواجرد!». بله، داستان MD واقعی‌ست.
عراق ورود هواپیماهای مدل MD را به فرودگاه‌هایش ممنوع کرده، گویا به‌دلیل ایمنی. نتیجه؟ حذف بخشی از ظرفیت پروازی ایران و در نتیجه، فشار بیشتر روی نرخ‌ها اما این ماجرا وقتی عجیب می‌شود که ببینی اتوبوس هم دارد پا جای هواپیما می‌گذارد!
کرایه مسیر سمنان به مهران؟ حدود یک میلیون و ۷۴۶هزار تومان برای اتوبوس‌های لوکس. همان مسیر با اتوبوس معمولی، چیزی حدود یک میلیون و ۴۰هزار تومان. این یعنی حتی برای یک خانواده چهارنفره، فقط هزینه رفت می‌شود نزدیک به ۵ تا ۷ میلیون. هنوز نرفته، چشمت به عددها می‌سوزد.
نوسانات نرخ و نگرانی زائران
وزارت راه می‌گوید از ماه‌ها پیش، درگیر آماده‌سازی زیرساخت‌ها بوده. بیش از ۶۰درصد زائران از مرز مهران عبور می‌کنند و ناوگان اتوبوسرانی کشور به حدود ۷۰۰۰ دستگاه مجهز شده، درحالی‌که نیاز واقعی بیش از 11هزار دستگاه است. «پیش‌فروش بلیت تا ۲۲ مرداد ادامه دارد»؛ این را «خضری» معاون سازمان راهداری گفته و هشدار داده که هر زائر تنها می‌تواند ۱۰ بلیت تهیه کند. هدف؟
جلوگیری از دلالی و توزیع عادلانه. البته اگر این محدودیت در عمل هم رعایت شود، شاید بخشی از مشکل کمبود رفع شود.اما مردم نگران‌اند. یکی نوشته: «پارسال ۱۵۰۰ تومن پول اتوبوس دادیم، یعنی از الان گرون‌تر بود؟!» دیگری جواب داده: «قیمت مصوب ۹۰۰ بود. اینم یعنی یا پارسال گرون فروختن یا امسال داریم فریب می‌خوریم».
پروازهای گران، مردم دودل
بلیت پروازهای اربعین حالا شبیه اوراق بهادار است. پارسال تهران - نجف رفت‌وبرگشت حدود ۱۰ میلیون بود، امسال، نرخ مصوب ۱۳ میلیون. برای شهرهای شرقی و جنوبی کشور، این رقم به ۱۵ میلیون هم رسیده. البته گزارش‌هایی هست که بلیت تا ۱۸ یا حتی ۲۳ میلیون هم بالا رفته. زنی با چادر مشکی و تسبیحی در دست می‌گفت: «سال پیش بلیت دیدم تو لیست ۲۷ میلیون! والا خدا امواتت‌رو بیامرزه، اینم شد قیمت؟!» مردی کنارش زیر لب گفت: «قانون عرضه و تقاضا خانم. الان آتا و ماهان چرا باید از سودشون بگذرن؟».
زائر یا مشتری؟
کاربری در فضای مجازی نوشته بود: «اربعین‌رو دارن لاکچری می‌کنن!» دیگری جواب داده: «مشکل فقط قیمت نیست، این اقتصاد دولتی‌یه که داره همه‌چیز‌رو فلج می‌کنه. اگه رقابت بود، مردم می‌فهمیدن کی راست می‌گه، کی دروغ». درحالی‌که عراق سعی دارد با تسهیل ویزا، باز بودن مرزها و ارتقای مهمان‌نوازی‌اش مسیر سفر را هموار کند، به‌نظر می‌رسد برخی در این‌سوی مرز، به‌جای تسهیل، به فکر تجارت‌اند.
پایان راه: دل‌ها آماده، جیب‌ها نگران
وزارت راه وعده داده که جلوی افزایش قیمت‌ها را خواهد گرفت اما درحالی‌که فروشندگان بلیت نرخ‌های بالاتری پیشنهاد می‌دهند و مردم از ترس جا ماندن می‌خرند، زائران باز هم تنها مانده‌اند؛ میان «نیاز» و «ناکارآمدی».
