صندوق‌های‌ ترکیبی؛ ناجی بازار‌ سرمایه

هفت صبح، بشری حاجی هاشمی| بازارهای مالی جهانی تحت فشار تنش‌های ژئوپلیتیکی، نوسانات قیمت کالاها مانند طلا و نفت و سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی قرار دارند. تشدید رقابت‌های تجاری بین قدرت‌های بزرگ و تغییرات قیمت‌های جهانی، سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های متنوع سوق داده است.

در ایران، مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در بهار ۱۴۰۴‌ که با میانجی‌گری عمان در مسقط آغاز شد، فضای بازار سرمایه را متحول کرده است. اخبار مثبت مذاکرات، مانند دور چهارم در رم که «دلگرم‌کننده» توصیف شد، اعتماد سرمایه‌گذاران را تقویت ‌ و بازار سهام را صعودی کرد اما تعویق مذاکرات در مقاطعی به افت شاخص بورس و کاهش ارزش ریال منجر شد. این تحولات، همراه با سیاست‌های پولی انقباضی، سرمایه‌ها را بین بازارهای سهام، طلا‌ و اوراق درآمد ثابت جابه‌جا کرده و نشان‌دهنده حساسیت بالای بازار ایران به اخبار سیاسی است.

 مذاکرات ایران و آمریکا تأثیر مستقیمی بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری داشته است. اخبار مثبت مذاکرات در بهار ۱۴۰۴، تقاضا برای صندوق‌های سهامی را افزایش داد و شاخص بورس را تقویت کرد‌ اما صندوق‌های طلا با خروج سرمایه مواجه شدند، زیرا سرمایه‌گذاران به سمت سهام پیشرو در صنایع پتروشیمی، بانکی و فلزی حرکت کردند.

در مقابل، تعویق مذاکرات یا عدم پیشرفت، مانند اختلاف برسر غنی‌سازی اورانیوم، به رشد تقاضا برای صندوق‌های طلا به‌عنوان دارایی امن منجر شد. این نوسانات، همراه با نقدشوندگی پایین در شرایط بحرانی، نشان می‌دهد که صندوق‌های تک‌دارایی (طلا یا سهام) در برابر شوک‌های بازار آسیب‌پذیرند و نیاز به ابزارهای مالی منعطف‌تر را برجسته می‌کند. 

ضرورت صندوق‌های ترکیبی در ایران

بازار سرمایه ایران، با توجه به وابستگی به تحولات سیاسی و نوسانات اقتصادی، نیازمند ابزاری است که ریسک را کاهش داده و بازدهی پایداری ایجاد کند. صندوق‌های ترکیبی (Hybrid Funds) یا چنددارایی (Multi-Asset Funds) ، با الهام از مدل‌های جهانی، این نیاز را برآورده می‌کنند. این صندوق‌ها با تخصیص پویا منابع بین دارایی‌های مختلف، به تغییرات بازار واکنش نشان می‌دهند.

برای مثال، در دوره‌های صعودی بورس، وزن سهام افزایش می‌یابد و در شرایط نااطمینانی، دارایی‌های امن مانند طلا یا اوراق تقویت می‌شوند. پرتفوی این صندوق‌ها قابلیت انعطاف در طبقات دارایی از جمله گواهی سپرده سکه و شمش طلا و نقره، سهام  شرکت‌های بورسی ازجمله صنایع پتروشیمی، فلزی و بانکی با پتانسیل رشد، اوراق بهادار با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی برای کاهش ریسک و همچنین سایر سرمایه‌گذاری‌ها از جمله املاک و مستغلات و غیره باشد. صندوق‌های چند دارایی از جمله BlackRock، PIMCO، JPMorgan و Amundi با کشورهای فعال (ایالات متحده، بریتانیا، سنگاپور، فرانسه) در بازارهای جهانی جایگاه ویژه‌ای دارند.

مدیریت ریسک

صندوق‌های ترکیبی با توزیع سرمایه بین دارایی‌های متنوع، ریسک ناشی از نوسانات بازار را کاهش می‌دهند. برای مثال، افت بازار سهام با بازدهی طلا یا اوراق جبران می‌شود. مدیریت حرفه‌ای و زیرساخت‌های تحلیلی، این ریسک‌ها را به حداقل می‌رسانند. نوسانات ناشی از مذاکرات ایران و آمریکا و تحولات اقتصادی جهانی، نیاز به ابزارهای مالی منعطف در ایران را نشان می‌دهد.

صندوق‌های ترکیبی با تنوع‌بخشی و مدیریت پویا، ریسک را کاهش داده و بازدهی پایداری ایجاد می کنند. با الگوبرداری از مدل‌های جهانی، این ابزار نوین بازار سرمایه ایران را به موتور رشد اقتصادی تبدیل کرده و سرمایه‌گذاران خرد را جذب کرده و با جلب سرمایه‌گذاران خارجی از کشورهایی مانند عمان و قطر که روابط سیاسی و تجاری قوی با ایران دارند، نقدینگی بازار را افزایش ‌می‌دهند.