قطع برق، صنعت سیمان و بتن را زمینگیر کرد
خاموشی کارخانه‌ها، انفجار قیمت‌ها و فرار مسئولان از پاسخگویی صنعت سیمان زیر آوار بی‌برقی و بی‌برنامگی
هفت صبح| در شکل‌گیری بحران اخیر در صنعت سیمان و بتن کشور، عوامل متعددی از جمله قطع برق، کاهش تولید، افزایش قیمت‌ها و سیاست‌های عرضه دستوری در بورس کالا نقش داشته‌اند. در این گزارش، به بررسی این عوامل و تاثیرات آنها بر بازار ساخت و ساز می‌پردازیم.
قطع برق و کاهش تولید کارخانه‌های سیمان
عامل اصلی بحران، قطع گسترده برق و سهمیه‌بندی آن برای صنایع است. محمدحسین رئیسی، دبیر انجمن تولیدکنندگان بتن آماده، در نشست خبری روز گذشته خود اظهار کرد: سهمیه برق صنایع کاهش یافته و این مسئله تولید سیمان را با اخلال جدی مواجه کرده است.
وی با اشاره به کاهش تولید در برخی کارخانه‌های بزرگ سیمان گفت: تولید سیمان شاهرود در فروردین ماه ۲۰ هزار تن بود که اکنون به ۸ هزار تن کاهش یافته است. سیمان ساوه از ۲۵ هزار تن به ۹ هزار تن رسیده، فیروزکوه از ۱۵ هزار تن به ۷۵۰۰ تن و سیمان شمال از ۱۵ هزار تن به ۷ هزار تن کاهش یافته‌اند.
افزایش قیمت سیمان در بورس کالا و بازار آزاد
کاهش تولید منجر به افزایش قابل توجه قیمت سیمان در بورس کالا و بازار آزاد شده است. رئیسی با ارائه آمار دقیق قیمت‌ها گفت: قیمت هر تن سیمان فله‌ای هگمتان در ۱۸ فروردین یک میلیون و ۵۱۷ هزار تومان بود، اما در ۲۲ اردیبهشت به ۲ میلیون و ۹۱۸ هزار تومان رسید؛ یعنی تنها در یک ماه، قیمت آن تقریباً دو برابر شده است. قیمت سیمان شمال نیز از یک میلیون و ۶۷۹ هزار تومان در فروردین به ۳ میلیون و ۱۸۳ هزار تومان در اردیبهشت افزایش یافته است.وی ادامه داد: در بازار آزاد، هر تن سیمان تا ۵ میلیون تومان نیز به فروش می‌رسد.
نقد دستورالعمل‌های عرضه سیمان در بورس کالا
رئیسی با انتقاد از نحوه عرضه سیمان در بورس کالا اظهار کرد: در حال حاضر، نسبت ورود و خروج برای کدهای بورسی رعایت نمی‌شود. برخی افراد سیمان را چند ماه پیش با قیمت پایین خریداری کرده‌اند، اما آن را از کارخانه خارج نکرده‌اند. اکنون قصد دارند همان محموله را با قیمت چندبرابری وارد بازار کنند.وی افزود: طبق قانون، باید ۸۰ درصد سیمان خریداری‌شده از بورس، ظرف یک هفته از کارخانه خارج شود، اما این قانون رعایت نمی‌شود.
رئیسی همچنین به ضعف نظارت بر کدهای بورسی اشاره کرد و گفت: در گذشته برای دریافت کد بورسی باید مجوزهای لازم ارائه می‌شد، اما اکنون هر فردی می‌تواند به‌راحتی کد بگیرد و خرید انجام دهد. این روند باعث جولان دلالان در بازار شده و سال سرمایه‌گذاری در تولید، به سال تسلط واسطه‌گران تبدیل شده است.»
جذابیت بازار صادرات برای کارخانه‌های سیمان
با توجه به افزایش قیمت سیمان در بازارهای بین‌المللی، صادرات برای کارخانه‌های سیمان بسیار جذاب شده است. این موضوع باعث شده تا بخشی از تولیدات به جای تأمین نیاز داخلی، به بازارهای خارجی صادر شود، که این امر به کمبود سیمان در بازار داخلی دامن زده است.
درخواست‌های انجمن بتن و عدم تعهد به قیمت‌گذاری
انجمن تولیدکنندگان بتن آماده، خواستار دریافت سهمیه و قیمت‌گذاری دولتی و ارزان برای سیمان ورودی به کارخانه‌های خود هستند. با این حال، اعضای این انجمن هیچ تعهدی نسبت به قیمت فروش بتن نهایی ارائه نمی‌دهد و برخی شرکت‌ها بتن را با قیمت‌های دلخواه و بدون رعایت استانداردهای لازم عرضه می‌کنند. این عدم رعایت استانداردها منجر به بروز ترک در ساختمان‌های نوساز شده است.
عدم شفافیت در انجمن‌های صنفی
در حالی که انجمن بتن به دنبال فضاسازی رسانه‌ای برای دستیابی به اهداف خود است، انجمن سیمان نیز علاقه‌ای به شفاف‌سازی نشان نمی‌دهد. به‌عنوان مثال، مدیران عامل دو کارخانه مهم سیمان کشور برای مصاحبه با روزنامه هفت صبح، علی‌اکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان کشور را معرفی کردند. اما او پس از دریافت سوالات و جزئیات ماجرا، تلفن همراه خود را خاموش کرد و از پاسخگویی خودداری کرد.
ضرورت بازنگری در سیاست‌ها
بحران کنونی در صنعت سیمان و بتن کشور نتیجه ترکیبی از عوامل مختلف از جمله قطع برق، کاهش تولید، افزایش قیمت‌ها، سیاست‌های نادرست عرضه در بورس کالا، جذابیت بازار صادرات و عدم شفافیت در انجمن‌های صنفی است. برای حل این بحران، نیاز به بازنگری در سیاست‌های مربوط به تولید، توزیع و قیمت‌گذاری سیمان و بتن، افزایش نظارت بر بورس کالا و شفاف‌سازی عملکرد انجمن‌های صنفی وجود دارد.
