مقصر کیست؟ | مدیریت ناکارآمد، زمینه‌ساز خرابکاری
در این گزارش، با تحلیل دقیق سخنان نمایندگان مجلس، به بررسی ابعاد حادثه بندرعباس و تاثیر احتمالی آن بر روند مذاکرات پرداخته‌ایم
هفت صبح| حادثه اخیر در بندرعباس و تحولات مذاکرات ایران و آمریکا این روزها در کانون توجه افکار عمومی و نخبگان سیاسی قرار گرفته است. برای بررسی ابعاد این موضوعات، با دو نفر از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو نشستیم: ابوالفضل ظهره‌وند، نماینده تهران و امیر حیات مقدم، نماینده بندرماهشهر.
ابوالفضل ظهره‌وند: مدیریت ناکارآمد، زمینه‌ساز خرابکاری
ظهره‌وند در پاسخ به سوالی درباره علت حادثه، وضعیت بررسی‌ها را چنین توصیف کرد: «علت دقیق هنوز مشخص نشده. امروز مجلس تعطیل است و دیروز هم بچه‌های ما در جنوب مشغول بررسی بودند. احتمال وجود قصور یا اقدام عمدی مطرح است.»او در تحلیل این اتفاق، تاکید کرد که اگر خرابکاری رخ داده باشد، این امر ریشه در بی‌کفایتی مدیریتی دارد. به گفته او، اگر مدیریت منطقه عملکرد درستی داشت، فرصت خرابکاری برای عوامل خرابکار فراهم نمی‌شد. «کسی که اقدام به خرابکاری می‌کند، بر بستری از فساد و بی‌برنامگی دست به کار می‌شود. علت اصلی را باید در این بسترها جست‌وجو کرد.»
ظهره‌وند ضمن اشاره به شرایط منطقه و ارتباطات بین‌المللی، بر ضرورت ورود هوشمندانه نهادهای اطلاعاتی تاکید کرد. از نظر او، برخورد هیجانی با این حادثه نتیجه‌ای جز ضربه به منافع ملی در پی ندارد. به گفته او، «ایران همواره با درایت و حکمت مسیر خود را طی کرده و در این ماجرا نیز باید چنین رویکردی حفظ شود.»
در ادامه، درباره تاثیر این حادثه بر روند مذاکرات ایران و آمریکا سوال کردیم. ظهره‌وند احتمال تاثیرگذاری این حادثه بر مذاکرات را رد نکرد اما تحلیل خود را مشروط به مشخص شدن عامل حادثه دانست. او گفت: «باید دید انگشت اتهام به سمت چه کسی نشانه می‌رود. اگر کار اسرائیل باشد، طبیعی است که هدف بالا بردن سطح تنش و تخریب روند مذاکرات بوده. تحلیل دقیق بر مبنای اطلاعات دقیق می‌تواند نتایج متفاوتی به دست دهد.»
موضع‌گیری درباره مذاکرات: احتیاط و رعایت خطوط قرمز
در ادامه گفت‌وگو، نظر ظهره‌وند را درباره روند مذاکرات جویا شدیم. او ارزیابی خود را با احتیاط مطرح کرد: «اگر خطوط قرمزی که پیش‌تر اعلام شده رعایت شود، مذاکرات می‌تواند به نتیجه برسد. در غیر این صورت، اگر ساده‌انگارانه رفتار کنیم و اجازه دهیم از این خطوط عبور شود، در آینده شرایط دشواری خواهیم داشت.» ظهره‌وند باور دارد که نیاز آمریکا به توافق با ایران، در صورتی که جدی باشد، می‌تواند مسیر را هموارتر کند. اما هشدار داد که نباید به نشانه‌های اولیه دلخوش بود و باید مراقب فریبکاری‌های احتمالی در روند مذاکرات بود.
امیر حیات مقدم : ریشه حادثه بندرعباس در بی‌کفایتی مدیریتی
در گفت‌وگوی دوم، امیر حیات مقدم از منظر دیگری به حادثه بندرعباس پرداخت. او با قاطعیت تاکید کرد که این حادثه امنیتی یا سیاسی نبوده و ناشی از سهل‌انگاری است. او افزود: «نوع سهل‌انگاری هنوز به طور دقیق مشخص نشده. تیمی از مجلس، از جمله دو نفر از کمیسیون امنیت ملی، برای بررسی موضوع به منطقه اعزام شده‌اند.»
حیات مقدم در ادامه با اشاره به مقایسه وضعیت بندرعباس با بندر جبل‌علی در امارات، ضعف مدیریتی را چنین توضیح داد: «میانگین ورود و خروج کانتینر در جبل‌علی چهار روز است، در حالی که در بندرعباس چهار ماه طول می‌کشد. وقتی این حجم از کانتینر در بندر دپو شده و ماندگاری آنها طولانی شده، طبیعی است که حادثه رخ بدهد.» حیات مقدم با لحنی آمیخته به اندوه ادامه داد: «دولت باید فرآیندها را اصلاح کند. این شیوه اداره کشور خسارات سنگینی به مردم وارد می‌کند. مردمی که هیچ پناهی ندارند، قربانی بی‌تدبیری‌ها شده‌اند.» او در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: «رئیس جمهور باید پاسخگو باشد. نمی‌شود همه مشکلات را گردن دیگران انداخت. مسئولیت با دولت است و مردم حق دارند حقیقت را بدانند.»
موضع حیات مقدم درباره مذاکرات: حمایت مشروط بر حفظ اصول
در ادامه گفت‌وگو، درباره مذاکرات ایران و آمریکا سوال کردیم. حیات مقدم با اشاره به حمایت علنی مجلس از مذاکرات، تصریح کرد: «در دور اول مذاکرات، در صحن علنی حمایت خود را اعلام کردم. مذاکرات تحت هدایت مستقیم رهبری پیش می‌رود و به تیم مذاکره‌کننده اعتماد کامل دارند.»
او تاکید کرد که مذاکرات در مرحله کلیات قرار دارد و هنوز وارد جزئیات نشده‌اند. از دیدگاه او، اصل ماجرا در جزئیات مشخص خواهد شد. «مثلا ممکن است طرف مقابل غنی‌سازی را در کلیات بپذیرد، اما در جزئیات محدودیت‌هایی قائل شود. ما هیچ محدودیتی برای غنی‌سازی قائل نیستیم و بر ادامه غنی‌سازی شصت درصدی تاکید داریم.»
حیات مقدم در ادامه به پیشرفت‌های هسته‌ای کشور اشاره کرد و افزود: «فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی به سمت صنعتی شدن حرکت کرده. داروهای هسته‌ای تولید شده‌اند و در خدمت مردم قرار گرفته‌اند. هیچ دلیلی برای عقب‌نشینی از این دستاوردها وجود ندارد و به هیچ وجه هم بر مبنای فتوای رهبری به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم.»او موضع ایران را در مذاکرات چنین خلاصه کرد: «ما دو شعار داریم: نه به سلاح هسته‌ای، نه به تحریم‌ها. هر دو باید همزمان محقق شوند.»
ضعف اطلاع‌رسانی و چالش‌های رسانه‌ای
در پایان گفت‌وگو، بحث را به نحوه اطلاع‌رسانی درباره حوادث اخیر کشاندیم. حیات مقدم ضمن تایید وجود ضعف اطلاع‌رسانی گفت: «متاسفانه دستورالعمل واحدی برای اطلاع‌رسانی وجود ندارد. کشور ما بزرگ است و دشمنان زیادی دارد که جوسازی و شایعه‌پراکنی می‌کنند.»او به نقش آزادی بیان در فضای خبری اشاره کرد و افزود: «سایت‌ها و رسانه‌های مختلف خبرسازی می‌کنند و کنترل آنها ممکن نیست. تنها راهکار، روشنگری و گفت‌وگوی مستقیم با مردم است.»
حیات مقدم در پایان تاکید کرد: «مردم باید بدانند حادثه بندرعباس ریشه سیاسی یا امنیتی ندارد. این حادثه حاصل بی‌تدبیری و ضعف مدیریتی است. لازم است دولت به جای انکار مشکلات، با مردم صادق باشد و اصلاحات ساختاری را در دستور کار قرار دهد.»
