ایران، بی‌هوش‌ترین بازار منطقه
تنظیم بازار بدون هوش مصنوعی، مثل خلبانی در مه بدون رادار است
هفت صبح، احترام قاضی| هوش مصنوعی در دنیای امروز نقشی کلیدی در تنظیم بازار ایفا می‌کند، زیرا قابلیت‌های پیشرفته آن در زمینه‌هایی همچون تحلیل و پیش‌بینی الگوهای تقاضا، قیمت‌گذاری، مدیریت زنجیره تامین و ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا کاربرد دارد. تنظیم بازار به ویژه در صنایع پیچیده و پرتحول، به داده‌هایی دقیق و به‌روز نیاز دارد که رفتار مصرف‌کنندگان، تغییرات اقتصادی و نیازهای زنجیره تامین را در کوتاه‌ترین زمان ممکن ارزیابی کند.
یکی از جنبه‌های اساسی کاربرد هوش مصنوعی در تنظیم بازار، پیش‌بینی دقیق تقاضا است. مدل‌های یادگیری ماشین، حجم وسیعی از داده‌ها از منابع مختلف مانند تراکنش‌های فروش، نظرات مشتریان و روندهای اجتماعی را به‌سرعت تحلیل می‌کنند. این پیش‌بینی‌ها به کسب‌وکارها و دولت‌ها اجازه می‌دهد تصمیمات بهینه‌تری برای تولید و واردات بگیرند و از مشکلاتی مانند کمبود کالا یا افزایش غیرمنتظره قیمت‌ها جلوگیری کنند. به‌علاوه، هوش مصنوعی به تنظیم قیمت‌ها کمک می‌کند و با تحلیل رفتار مشتری و رقابت‌های بازار، قیمت‌های مطلوب‌تری را پیشنهاد می‌دهد که تعادل سودآوری و تقاضا را برقرار کند.
هوش مصنوعی در بخش زنجیره تامین نیز با بهینه‌سازی فرآیندهای تأمین، موجودی و تحویل، موجب کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی می‌شود. به‌عنوان مثال با پیش‌بینی نقاط پیک مصرف یا نیازهای فصلی، شرکت‌ها را راهنمایی می‌کند تا برنامه‌های بهینه‌تری برای تأمین و توزیع کالا داشته باشند. این امر باعث کاهش احتمال انباشت اضافی کالا یا کمبود موجودی می‌شود.
هوش مصنوعی همچنین برای شناسایی و تحلیل الگوهای تقلب و نوسانات غیرطبیعی قیمت‌ها در بازار استفاده می‌شود. با این تحلیل‌ها، سازمان‌های تنظیم‌کننده قادر خواهند بود بر فعالیت‌های غیرقانونی و بازار سیاه نظارت بیشتری داشته باشند و محیط بازار را سالم‌تر و شفاف‌تر کنند. در حالی که در غیاب هوش مصنوعی، احتمال اعمال نفوذ برخی افراد تبهکار به ساختار تصمیم‌گیری‌های ستاد تنظیم بازار نیز وجود خواهد داشت.
کاربرد هوش مصنوعی در تنظیم بازار در کشورهای مختلف به عنوان یک ابزار استراتژیک و کارآمد شناخته شده و توانسته است تحولات قابل‌توجهی در مدیریت بازارها ایجاد کند. کشورهایی که از هوش مصنوعی به صورت موفق در این زمینه بهره برده‌اند، تعادل بهتری میان عرضه و تقاضا ایجاد کرده و کارنامه خوبی در کنترل مشکلاتی مانند نوسانات شدید قیمت و کمبود کالا از خود بر‌جای گذاشته‌اند.
چین یکی از پیشتازان استفاده از هوش مصنوعی در تنظیم بازار است. در این کشور شرکت‌های بزرگ با کمک الگوریتم‌های یادگیری عمیق و تحلیل داده‌های بزرگ بازار، رفتار مشتریان و نیازهای مصرف‌کنندگان را پیش‌بینی می‌کنند. شرکت‌هایی مانند علی‌بابا از هوش مصنوعی برای پیش‌بینی تقاضای کالاها در ایام خاص، مانند جشنواره‌های خرید استفاده می‌کنند. این تحلیل‌ها باعث می‌شود تا توزیع کالا در سراسر کشور بهینه‌تر شود و کمبودهای احتمالی کالا در زمان‌های اوج تقاضا، کاهش یابد.
در ایالات متحده شرکت‌های خرده‌فروشی مانند والمارت و آمازون از هوش مصنوعی برای تنظیم قیمت‌ها و مدیریت موجودی انبار استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها با تحلیل لحظه‌ای داده‌ها، قیمت‌ها را بر اساس عرضه و تقاضا بهینه می‌کنند و در نتیجه باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش رضایت مشتریان می‌شوند. برای مثال والمارت از هوش مصنوعی برای پیش‌بینی نیازهای فصلی کالاها و تخصیص دقیق موجودی در فروشگاه‌های مختلف کمک می‌گیرد که این امر به کاهش هدررفت منابع و بهبود کارایی زنجیره تأمین منجر شده است.
ژاپن با استفاده از هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی و مدیریت بازار محصولات کشاورزی، گام بزرگی در تنظیم بازار برداشته‌است. از آنجا که ژاپن با مشکلاتی مانند کمبود نیروی کار و تغییرات اقلیمی مواجه است، از الگوریتم‌های پیشرفته برای پیش‌بینی تولید محصولات کشاورزی و نیاز بازار بهره می‌برد. این پیش‌بینی‌ها به کشاورزان یاری می‌دهد که تولیدات خود را بهتر مدیریت و از تولید مازاد یا کمبود جلوگیری کنند.
کره‌جنوبی در زمینه کاربرد هوش مصنوعی در صنعت انرژی و بازار برق موفق بوده است. این کشور از هوش مصنوعی برای پیش‌بینی نیاز به برق در ساعات مختلف روز و فصول سال استفاده می‌کند. این سیستم‌ها با تحلیل داده‌های اقلیمی و رفتار مصرف‌کنندگان، توزیع انرژی را بهینه می‌کنند و از نوسانات قیمت و مشکلات تامین انرژی در زمان‌های اوج مصرف جلوگیری می‌کنند. این روش موجب کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در صنعت انرژی کره‌جنوبی شده است.
در اروپا هوش مصنوعی در بخش‌های مختلف مانند کشاورزی، انرژی و حمل‌ونقل برای تنظیم بازار و کاهش نوسانات به کار گرفته می‌شود. در صنعت حمل‌ونقل شرکت‌هایی مانند DHL و Maersk از الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای بهینه‌سازی مسیرها، کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و تسهیل زنجیره تامین استفاده می‌کنند. اتحادیه اروپا با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های تحقیقاتی مرتبط با هوش‌مصنوعی، به کشورهای عضو کمک کرده تا مصرف انرژی را بهتر مدیریت کنند و از بروز بحران‌های ناگهانی جلوگیری کنند.
این نمونه‌ها نشان می‌دهد که هوش مصنوعی می‌تواند در تنظیم بازار ایران هم نقش قابل‌توجهی داشته باشد و با پیش‌بینی دقیق تقاضا، بهبود مدیریت موجودی، بهینه‌سازی زنجیره تامین و حتی کاهش نوسانات قیمتی، از مشکلات بازار بکاهد.
