جولان ویروس‌ها در هوای خاکستری
پزشکان هشدار می‌دهند: آنتی‌بیوتیک‌ها سلاح مقابله با آنفلوآنزا نیست و مصرف بی‌رویه آنها بحران‌ساز است
هفت صبح| به نظر می‌رسد در حالی که آلودگی هوا این روزها آمار بیماران تنفسی را در کلانشهرها و به‌خصوص تهران بالا برده و باعث تعطیلی مدارس نیز شده است، آنفلوآنزا هم در کشور به حدی شیوع پیدا کرده که به مرحله بحرانی نزدیک می‌شود. موضوعی که حتی باعث شده تا بخشی از مدارس در برخی استان‌ها مانند خراسان و سیستان و بلوچستان و کرمان تعطیل شود. ضمن آنکه براساس گزارش‌های منتشر شده بیش از 30درصدی بیماران تنفسی فعلی در مشهد و 40درصد در قم را مبتلایان به این بیماری تشکیل می‌دهند.
به گفته کارشناسان، نوع A آنفلوآنزا و زیرگروه H3N2 با تغییراتی نسبت به سال گذشته در گردش است و سرعت انتشار بیماری بالاست. رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با ذکر اینکه تغییرات کوچک ویروس می‌تواند مقدار اثرگذاری واکسن را کم کند، می‌گوید: به همین دلیل، به نظر می‌رسد که سرعت انتشار بیماری بسیار زیاد است. با این حال خوشبختانه به گفته قباد مرادی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، میزان مرگ‌ومیر و بستری‌شدن در ICU ناشی از این بیماری بسیار کم است.
البته وی بر این مسئله نیز اذعان دارد که انتظار می‌رود، این بیماری به سرعت در کشور پراکنده شود. به گفته وی در شهرهایی که از مرز هشدار گذشته‌اند، یعنی آنکه بیش از ۱۰درصد میزان عفونت‌های تنفسی در آن شهرها آنفلوآنزا مثبت باشد، مردم به ویژه سالمندان و افراد دارای بیماری زمینه‌ای از حضور در تجمعات خودداری کنند. اگر سالمندان و افراد دارای بیماری زمینه‌ای در تجمعات حاضر شدند، به طور حتم از ماسک استفاده کنند.
هشدار به پایتخت نشین‌ها
در تهران اما به نظر می‌رسد وضعیت بسیار بغرنج‌تر باشد کما اینکه مرادی در این مورد می‌گوید: جمعیت شهر تهران حدود ۱۵میلیون نفر است، با توجه به جمعیت شهر تهران و کاهش دما، انتظار شیوع بیشتر بیماری را داریم.به گفته کارشناسان، بررسی نتایج عفونت‌های تنفسی در گردش طی هفته گذشته نشان می‌دهد که ۱۱ تا ۱۲ درصد عفونت‌های تنفسی در گردش آنفلوآنزا در پایتخت مثبت بوده‌اند.
آنفلوآنزای ما و آنفلوآنزای بقیه کشورها
اما این ویروس در دنیا چگونه رفتاری را از خود بروز می‌دهد؟ سوالی که مرادی در پاسخ به آن می‌گوید: رفتار این ویروس را در کشورهای ژاپن و استرالیا بررسی کرده‌ایم. نتایج بررسی‌ها بیانگر این است که دوره ابتلا به این بیماری طولانی است و بسیاری از مردم و کودکان مبتلا می‌شوند. این آنفلوآنزا شدید نیست، اگرچه آزاردهنده و نیاز به مراجعه به مراکز درمانی دارد.
درمان بی‌اثر آنتی‌بیوتیکی
شیوع این ویروس اما مصادف شده با افزایش صعودی مصرف آنتی بیوتیک‌ها در کشور. موضوعی که باعث شد تا وزیر بهداشت، با هشدار جدی نسبت به مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک در کشور تاکید کند که بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا هیچ نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارند و تجویز یا مصرف خودسرانه این داروها تنها چرخه مقاومت میکروبی را تشدید می‌کند.
دکتر محمدرضا ظفرقندی با اشاره به اینکه بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا کاملاً ویروسی هستند و آنتی‌بیوتیک در آنها اثر ندارد، افزود: تجویز آنتی‌بیوتیک برای آنفلوآنزا مصداق بارز مصرف غیرمنطقی است. داروخانه‌ها نیز نباید برای بیماری‌های ویروسی آنتی‌بیوتیک ارائه کنند و مردم نباید خودسرانه برای تهیه این داروها اقدام کنند.
هزینه‌های کمرشکن یک بیماری به ظاهر ساده!
در این میان اما شاید بد نباشد که بدانید هزینه‌ای که همین بیماری به ظاهر ساده بر دوش نظام سلامت کشور می‌گذارد به حدی است که وزیر بهداشت در مورد آن هشدار داده است! ظفرقندی در این خصوص نیز گفته است: اگر روند فعلی در جهان ادامه پیدا کند، طی ۱۰ سال آینده بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار هزینه و حدود ۱۰ میلیون مرگ‌ومیر ناشی از مقاومت میکروبی رخ خواهد داد. این موضوع یک چالش جهانی و یک ضرورت ملی است که باید در وزارت بهداشت، بیمه‌ها و همه نهادهای مرتبط با جدیت دنبال شود.
ادامه موج آنفلوآنزا تا ۲ ماه دیگر
اما چرا در برخی از استان‌ها میزان شیوع این بیماری بیشتر است؟ دکتر علیرضا رئیسی معاون وزیر بهداشت در این زمینه می‌گوید که تغییرات آب و هوایی، بروز هوای سرد، کم‌بارشی در برخی مناطق کشور با شیوع فصلی بیماری‌های تنفسی مانند آنفلوآنزا همراه شده و سبب شیوع این بیماری در برخی استان‌ها شده است.
استان‌هایی که هوای خشک و سرد بیشتری دارند، به طور معمول میزان شیوع بیماری افزایش می‌یابد. پدیده شیوع بیشتر بیماری می‌تواند برای سایر استان‌ها نیز اتفاق افتد. ما در فصل عفونت‌های تنفسی و آنفلوآنزا قرار داریم. به گفته وی همچنین، برآورده‌ها نشان می‌دهد که موج کنونی آنفلوآنزا حداکثر تا دو ماه دیگر دامنگیر مردم کشورمان است! وی هم از قم به عنوان شهری که در صدر لیست ابتلا به آنفلوآنزا قرار دارد نام برده و می‌گوید: حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد افرادی که در استان قم به دلیل مشکلات تنفسی به مراکز درمانی مراجعه کردند، آنفلوآنزا مثبت تشخیص داده شدند.
افزایش آنفلوآنزا در بین کودکان
این بیماری اما به نظر می‌رسد که کودکان را بیشتر از بزرگسالان هدف قرار داده باشد کمااینکه در اکثر استان‌ها مانند سیستان و بلوچستان گزارش‌ها حکایت از مراجعه صدها کودک مبتلا به آنفلوآنزا به مراکز درمانی دارد. به عنوان مثال چند روز قبل مجید نادری، رئیس بیمارستان حضرت علی‌اصغر (ع) زاهدان از مراجعه روزانه ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ کودک مبتلا به آنفلوآنزا به اورژانس بیمارستان علی اصغر (ع) زاهدان خبر داد. شاید به همین دلیل هم باشد که بسیاری از مدارس استان‌هایی چون خراسان رضوی، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان به خاطر جلوگیری از شیوع انتشار آنفلوآنزا تعطیل شده‌اند.
در یزد هم آنفلوآنزا دست کمی از مشهد و قم ندارد کمااینکه رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد نیز در این زمینه می‌گوید: هفته گذشته حدود ۱۱ درصد تست‌های آنفلوآنزا مثبت بود، این رقم در اواخر هفته به ۲۶ درصد رسیده است. تب بالا، درد عضلانی، لرز و تعریق، سردرد، سرفه خشک و مداوم، خستگی و ضعف از علائم شایع آنفلوآنزا است و در صورت بروز علائم و مشاهده نشانه‌های هشداردهنده، مراجعه سریع به پزشک ضروری است.
