جهان از نگاه چپ‌دست‌ها
از خرافات کهن تا نوآوری‌های مدرن؛ چپ‌دست‌ها و چالش‌های پنهانی که در دنیای راست‌دستان تجربه می‌کنند
هفت صبح، مسعود مشیدی| روز 13 آگوست برابر با ۲۲ مرداد ماه به نام روز جهانی چپ دست‌ها نام‌گذاری شده است. بنیان‌گذار این روز، فردی آمریکایی به نام «دین آر. کمپبل» است. او که خود یک چپ‌دست بود، با آگاهی از مشکلات، چالش‌ها و خرافاتی که در خصوص چپ‌دستی تجربه کرده بود، در سال 1976 باشگاه چپ‌دست‌ها را تاسیس و این روز را برای اعضاء باشگاه روز گردهمایی چپ‌دست‌ها اعلام و در نهایت سال 1992 این روز، روز چپ‌دست‌ها نام گذاری شد.
او معتقد بود چون در بسیاری از فرهنگ‌ها و زبان‌ها، چپ در تقابل با راست قرار دارد، بنابراین واژه چپ معمولاً با تعابیر منفی مانند نادرستی، ناراستی و کژی هم‌ارز پنداشته می‌شود. در زبان فارسی نیز، هنوز هم عباراتی مانند: «چپ‌چپ نگاه کردن»، «نگاه چپ به کسی انداختن»، «از دنده چپ بلند شدن»، «چپ شدن(واژگون شدن)» و «خواب ظن چپ است» نوعی مفهوم منفی را القاء می‌کنند.
کمپبل معتقد بود اطلاق لفظ چپ‌دست می‌تواند به طور غیر مستقیم به اعتبار افرادِ دارای این ویژگی لطمه وارد کند. راست‌دست بودن و چپ‌دست بودن افراد، بر مبنای اولویت آنها در استفاده از یک دست برای انجام مهارت‌های حرکتی است. این اولویت حتی قبل از مرحله نوشتن هم در کودکان تا حدی قابل تشخیص است.
از نظر عصب‌شناسی، چپ‌دستی صرفاً یک تمایل طبیعی ناشی از یک‌سو‌برتری مغز در استفاده از دست چپ برای انجام کارهای گوناگون است؛ یعنی همان کاری که مغز برای راست‌دست‌ها در جهت مخالف انجام می‌دهد. از نظر روانشناسی نیز، چپ‌دستی یک ویژگی صددرصد اکتسابی نیست که یک فرد آگاهانه و تعمداً در انتخاب آن نقش داشته باشد.
هدف دوم کمپبل آگاهی‌بخشی جامعه در خصوص چالش‌هایی بود که چپ‌دست‌ها در زندگی روزمره با آنها مواجه هستند. به‌طور طبیعی، چون بیشتر افراد جامعه راست‌دست هستند و به‌طور میانگین حدود 10 درصد افراد را چپ‌دست‌ها تشکیل می‌دهند، بنابر این در دنیا، تمام ابزارها عموماً برای راست‌دست‌ها طراحی شده و این چپ‌دست‌ها هستند که بایستی خودشان را به ناچار با ابزارها و محیط پیرامون وفق دهند.
صندلی‌های کلاس طراحی خاص دسته و تیغه برخی قیچی‌ها و کاردهای میوه‌خوری، برخی ابزارآلات و سازهای موسیقی، در باز کن کنسرو، موس و صفحه کلید کامپیوتر، سوئیچ، دنده و جا لیوانی تعداد زیادی از ماشین‌ها، دکمه شاتر دوربین عکاسی، نوشته‌های روی برخی ابزارهای اندازه‌گیری مانند کلید فرمان روی دسته‌های برخی بازی‌های کامپیوتری، برش قطع قلم در خوشنویسی، پین ایجاد تنظیمات روی ساعت‌های مچی، اسلحه‌ها، ابزارآلات کشاورزی و باغبانی و برخی تجهیزات ورزشی مانند چوب‌های گلف و هاکی همگی از مواردی هستند که چپ‌دست‌ها به هنگام کار با آنها دچار مشکل می‌شوند. اگر شما چپ‌دست باشید، دائما دستتان با کنار دستی برخورد می‌کند و یا اگر شما در نیروهای نظامی مشغول کار باشید، در رعایت برخی قوانین مانند احترام نظامی، حالت‌های مختلف نگهداری و حمل اسلحه و رژه دچار مشکل می‌شوید.
چپ‌دست‌های زیادی در طول تاریخ در زمینه‌های مختلف علوم، فلسفه، سیاست، هنر، ورزش سرآمد دوران خود بوده‌اند. از مشهور‌ترین آنها می‌توان به ارسطو، جولیوس سزار، لئوناردو داوینچی، آلبرت انیشتین، ماری کوری، هلن کلر، وینستون چرچیل، چارلی چاپلین، موزارت، ونگوگ، نیل آرمسترانگ، اوباما، رافائل نادال، نیکولا تسلا، جیم کری، نیکول کیدمن، بیل گیتس و استیو جابز اشاره کرد. این تفاوت‌ها به نوبه خود زیبا و قابل احترامند، چپ‌دستی نیز یک تفاوت فردی بسیار کوچک به حساب می‌آید. روز چپ‌دست‌ها با سه روز تاخیر مبارک!
