چرا رزیدنت‌ها به جای خودکشی، انصراف نمی‌‌دهند؟
رئیس سازمان نظام پزشکی درباره دلایل افزایش خودکشی رزیدنت‌ها صحبت کرد
رئیس سازمان نظام پزشکی با انتقاد از شرایط قرون وسطایی، کار اجباری، ضمانت‌های سنگین و حقوق کم و بدون مزایا نسبت به کاهش جاذبه رفتن دوره رزیدنتی و افزایش سختی‌های آن هشدار داد. دکتر محمد رئیس‌زاده درباره شرایط سخت رزیدنت ها و دلایل افزایش آمار خودکشی در میان آنها صحبت کرد.
فشار کاری چندین برابر شده
دوره‌های رزیدنتی از همان ابتدا هم دشواری داشت اما به گفته رئیس‌زاده در گذشته این سختی‌ها قابل تحمل بود چون امید به آینده وجود داشت، یعنی هم وضعیت معیشتی رزیدنت‌ها خوب بود و هم دوره پرتنش و پرفشار تحصیلی با شرایط کاری و معیشتی مناسب پس از فارغ‌التحصیلی جبران می‌شد. به همین دلیل تمایل به ورود به دوره‌های رزیدنتی و تحمل سختی‌ها نسبت به امروز بیشتر بود.
او ادامه می‌دهد: اکنون همان انتظار از رزیدنت‌ها وجود دارد، این که دوره پرفشار 4 ساله را سپری و به متخصص توانمند بدل شوند، اما اولین تفاوت با گذشته این که بار کاری به دلیل اف زایش مراجعات چندین برابر شده و به همان نسبت ظرفیت دستیاری در مراکز مختلف افزایش پیدا نکرده،البته که قابل افزایش هم نیست. به عنوان مثال بیمارستان شهدای تجریش، 20 سال قبل 4، 5 دستیار جراحی می‌گرفت و حجم بیمارانش هزار نفر بود اما اکنون 7 رزیدنت سال اول دارد و حجم بیمارانش 5 برابر شده.
رئیس‌زاده درباره این که چرا تعداد رزیدنت‌ها افزایش پیدا نمی‌کند، می‌گوید: باید استانداردهای آموزشی را رعایت کرد و علاوه بر این محدودیت‌هایی از جمله ظرفیت اتاق عمل، تعداد جراحی‌ها، اعضای هیئت علمی و... وجود دارد.
چرا رزیدنت‌ها نمی‌توانند انصراف دهند؟
قوانین ورود به دوره رزیدنتی بسیار سختگیرانه‌تر از گذشته شده است. بر اساس سیاست‌های جدید وزارت بهداشت، هزینه انصراف متناسب با تورم افزایش پیدا کرده و به رقمی حدود 300 تا 500 میلیون تومان رسیده است. از سوی دیگر مشکلی به نام دشوار شدن رفتن به طرح به دلیل مشکلات معیشتی و نبود جاذبه هم باعث شد که ضمانت‌ها و وثائق سنگین‌تر از این افراد گرفته شود. این در حالی است که در گذشته خود فرد در دفترخانه ضمانت می‌داد اما اکنون باید دو فرد بالای 18 سال غیرفامیل، کسی که مایل به ثبت‌نام در دوره رزیدنتی است را ضمانت کنند و در صورت عدم رفتن به دوره طرح، جریمه‌های سنگین از ضامن‌ها دریافت خواهد شد.
پیگیری‌های همشهری نشان می‌دهد که در صورت عدم تمکین رزیدنت‌ها برای رفتن به طرح، ضامن‌ها باید جرائمی از حدود 100 میلیون تومان پرداخت کنند.
چند روز پیش هم محمدمیرخانی پزشک و عضو هیئت مدیره نظام پزشکی، با واکنش به این مساله در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود: شاید برای خیلی از افراد سؤال پیش بیاید که اگر دوران رزیدنتی یا همان دستیاری و بعد از آن دوران خدمت طرح سخت و طاقت‌فرسا است چرا پزشکان از آن خروج نمی‌کنند؟ پاسخ همینجاست. تضمین‌های سخت و فشار به ضامن‌ها خیلی از همین افراد را وادار به تمکین با بدترین شرایط می‌کند.
رئیس‌سازمان نظام پزشکی هم این مساله را تایید می‌کند و در توضیح بیشتر می‌گوید: مساله مهم این است که تمایل برای ورود به دوره رزیدنتی کاهش پیدا کرده و راهکار را در این دیده‌اند که اجازه انصراف به کسی ندهند. جاذبه رفتن به دوره رزیدنتی و طرح روزبه‌روز در حال کاهش و سختی‌هایش در حال افزایش است، اما با تعهدات قرون وسطایی، اردوگاه کار اجباری، ضمانت‌های سنگینی این افراد را مجبور به گذراندن دوره می‌کنیم و این تدبیر نیست!»
نشاط در دوره رزیدنتی کم شده
انتظارها تغییر نکرده، شرایط کاری سخت‌تر شده و وضعیت معیشتی هم به یک دوم تا یک سوم تنزل پیدا کرده است. این نکته دیگری است که رئیس‌زاده به آن اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: حقوق رزیدنت در سال 80 با شرایط تورم فعلی تقریبا دو برابر چیزی است که اکنون به رزیدنت‌ها پرداخت می‌شود. حقوق رزیدنتی به شکل معناداری کم است، این افراد تا سال گذشته کمتر از 10 میلیون تومان دریافتی داشتند و اکنون با کمی افزایش به 12 تا 15 میلیون تومان رسیده است.
او ادامه می‌دهد: 4 سال دوره رزیدنتی و 2 سال طرح، یک فشار وحشتناک به این افراد وارد می‌کند و این در حالی است که هیچ امیدی هم به آینده و پایان دوران طرح هم ندارند. دلیلش آن است که طی سال‌های گذشته تاکنون تعرفه‌ها فریز شده‌اند و به شکل دستوری تعیین می‌شوند به همین دلیل معیشت جامعه پزشکی سخت شده است. باید دوره رزیدنتی به نسبت همین مشکلات سهل‌تر شود چون یکی از عوامل مهم کاهش تمایل به ورود برای دوره‌های دستیاری است.
این مسئول معتقد است شرایط سخت باعث کاهش نشاط بچه‌ها در دوره رزیدنتی شده اما تاکید می‌کند: به دنبال ایجاد جو ناامیدانه نیستم اما معتقدم اگر مسئولان وزارت بهداشت و سایر نهادها به طور جدی و نه رفع تکلیف، به این قصه ورود کنند، به راحتی قابل حل شدن است. حتی در کشورهای دیگر هم شرایط تحصیل در دوره‌های دستیاری همین است اما میزان دریافتی آنها در مقایسه با کشور ما اختلاف قابل توجهی دارد. البته که به دنبال مقایسه نیستیم و با توجه به منابع خودمان به دنبال تسهیل دوره رزیدنتی هستیم و قابل حل هم هست، اما به شرطی که مسئولان به دنبال رفع مشکل باشند.
