۱۰ اتفاق پر سر و صدای تلویزیون در تعطیلات نوروز
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر | مگر می‌شود تلویزیون خالی از حاشیه باشد؟ مگر می‌شود در ترافیک حضور چهره‌ها در شبکه‌ها حرفی و نکته‌ای ایجاد جنجال نکند؟ اصلا بدون هیاهو انگار این جعبه جادو یک چیزی کم دارد. اتفاقا اگر حاشیه‌ها به قاعده باشد، سودش در جیب تلویزیون می‌رود منتها همیشه اتفاق‌های پر سر و صدا توام با فایده نیست؛ خاصه اگر هدف مجریان از هیاهو،دیده شدن خود باشد. القصه اینکه سال نو برای تلویزیون با حاشیه‌های نو تحویل شد.
۱۰ مورد در گزارش امروز بازخوانی شده است اما چند مورد دیگر هم هست. مثل اعتراض جلیل سامان نسبت به کیفیت پایین فنی شبکه یک که به ادعای او تاثیری منفی بر کیفیت «زیرخاکی» گذاشت. یا حذف انتقاد علیرضا جهانبخش به عدم حضور زنان در ورزشگاه در شبکه پنج؛ آن هم در شرایطی که مصاحبه او به شکل زنده از شبکه سه پخش شده بود. در گزارش امروز درباره جنجال عصر جدید نوشته‌ایم اما این برنامه همان اندازه که دیده می‌شود حاشیه‌های ریز و درشت دیگری هم دارد…. در گزارش فردا به تفصیل درباره برنده‌ها و بازنده‌های نوروزی خواهیم نوشت.
یک: مژده نوروزی/ ایرج ۴۳ سال بعد
اتفاق چه بود؟ یکی از زیباترین قاب‌های تلویزیون در آستانه تحویل سال ۱۴۰۱ مربوط به حضور حسین خواجه‌امیری مشهور به ایرج در ویژه‌برنامه بهار جان شبکه پنج بود. او پس از ۴۳ سال بالاخره بار دیگر در تلویزیون دیده شد. این خواننده در دهه چهل و پنجاه حضوری پررنگ در رادیو و تلویزیون داشت و به همراه گلپا آواز را زنده نگه داشتند. ایرج با تحریرهای خود نسلی را شیفته آواز کرد و با تصنیف‌های دلنشینی که خواند، میان مردم به محبوبیت فراوانی رسید.
چه واکنش‌هایی داشت؟ حضور ایرج در شبکه پنج باعث ایجاد فضایی متفاوت در ویژه‌برنامه بهار جان شد. او با خواندن ترانه «من یه پرنده‌ام» خاطرات را زنده کرد و با ابراز ارادت به وطن تحسین‌ها را برانگیخت: «من وطنم را به هیچ چیز و هیچ قیمتی نمی‌فروشم.» غالب کاربران فضای مجازی، ملاقات نوروزی با ایرج در تلویزیون را اتفاقی ویژه می‌دانند. بریده صحبت‌ها و اجرای این خواننده با‌سابقه در حجم گسترده دست به‌دست شد که همین نشانی است بر رقم خوردن یک اتفاق خوب.
چه فرجامی رقم خورد؟ چند سال پیش حذف دو برنامه ضبط شده با حضور ناصر ملک‌مطیعی هم باعث رنجیده شدن این بازیگر فقید شد و هم هجمه‌ای سنگین علیه تلویزیون شکل گرفت. حالا اما به‌نظر می‌رسد مدیریت جدید توانسته تایید دعوت مهمان‌هایی از جنس ایرج را بگیرد.
دو: چه عجب نوروزی/ مارمولک «هم» پخش شد
اتفاق چه بود؟ تلویزیون هر ساله تعدادی فیلم جدید ایرانی و خارجی پخش می‌کند. پیش از نوروز زمزمه‌هایی به گوش می‌رسید که قرار است «مارمولک» کمال تبریزی هم روی آنتن برود. این اتفاق هم در نهایت افتاد و فیلم با اصلاحیه‌هایی نسبت به نسخه خانگی پخش شد. همان‌طور که می‌دانید «مارمولک» ۱۸ سال پیش بعد از دو هفته اکران توقیف شد و خیلی‌زود نسخه قاچاق آن در تیراژ گسترده به دست علاقه‌مندان رسید. بالاخره نسخه خانگی آن دو سال پیش عرضه شد و امسال نوبت به پخش تلویزیونی آن رسید.
چه واکنش‌هایی داشت؟ در میان تحسین‌ها نسبت به تصمیم تلویزیون، نظرهای منفی زیادی هم در فضای مجازی شکل گرفت. عمده انتقادها توام به کلید‌واژه «عقب بودن سیما» از مردم بود. رد این نگاه هم در رسانه‌های رسمی دیده می‌شد. مثلا سایت عصر ایران در یادداشتی نوشت: «۱۸ سال طول کشید تا صداوسیما متوجه شود و بفهمد پخش این فیلم مشکلی ندارد اما اکثریت منتظر نظر و تصمیم صداوسیما نماندند و خود فیلم را دیدند، همانگونه که در سایر بخش‌ها از‌جمله خبر و اطلاع‌رسانی هم سال‌هاست مردم منتظر صداوسیما نمی‌مانند.»
چه فرجامی رقم خورد؟ پخش «مارمولک» بار دیگر نشان داد توقیف، راه‌حلی شکست خورده در سینمای ایران است. کما اینکه پیش‌تر فیلم‌های توقیفی چون «آدم برفی»، «باشو غریبه کوچک» و… حتی از خود تلویزیون هم پخش شده‌اند.
سه: شائبه نوروزی| نظر پرحاشیه صامتی درباره لهجه
اتفاق چه بود؟ عصر جدید در فصل سوم مثل دو دوره پیش هم پربیننده است و هم پرحاشیه. پررنگ‌ترین حاشیه این برنامه به اظهار‌نظر ژاله صامتی برمی‌گردد. بابک جوکار نوجوانی چوپان و اهل روستایی اطراف کازرون استان فارس است. او در عصر جدید ترانه‌ای محلی خواند که صدا و کاراکتر خاص او مورد توجه داوران و تماشاگران قرار گرفت. ژاله صامتی اما خواست تعارف را کنار بگذارد و نسبت به سختی‌های مسیر پیش روی بابک در عرصه هنر هشدار دهد. صحبت او درباره لهجه اما واکنش‌برانگیز شد: «اینجا اومدی یعنی تو اول باید شروع کنی کلاس بیان بری، لهجه‌ات فراموش بشه، بتونی حرف بزنی، باید کتاب بخونی، باید ادبیات بدونی، باید شعر بدونی. این شکلی نیست…»
چه واکنش‌هایی داشت؟ در فضای مجازی خیلی‌ها صامتی را متهم به لهجه‌ستیزی کردند؛ مثلا یک نفر نوشت: «اگه مدارس ما چهار تا مطلب مفید و علمی درباره زبان یاد می‌دادن ایشون می‌دونست همه از‌جمله خودش لهجه دارن و هیچ لهجه‌ای هم برتری خاصی به دیگری نداره.» از این دست واکنش‌ها زیاد بود.
چه فرجامی رقم خورد؟ بعد از چند روز توفان مجازی علیه صامتی، انتقادها فروکش کرد. عصر جدید قرار است به‌زودی ادامه یابد و احتمال تداوم جنجال و حاشیه در این برنامه زیاد است. صامتی هم گفته از پذیرش داوری برنامه پرمخاطب عصر جدید لذت می‌برد.
چهار: واکنش نوروزی| ابی در بیست و سی
اتفاق چه بود؟ در تلویزیون خواننده‌های موسوم به «لس‌آنجلسی» جایی ندارند؛ مگر آن‌که بهانه‌اش فراهم باشد. بهانه این‌بار به رفتار ابراهیم محامدی (ابی) در کنسرتش در کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس برمی‌گردد. او ترانه معروف خود درباره خلیج فارس را اجرا نکرد؛ مورد انتقاد قرار گرفت و در نهایت مصاحبه کرد و توضیح داد که سیاسی نیست! بخش خبری بیست و سی گزارشی با عنوان «یک بام و دو هوای آقای خواننده» روی آنتن فرستاد و او را مورد انتقاد قرار داد. این بخش خبری، در عین حال تصویر مصاحبه ابی با ایندیپندنت فارسی و اجرای او را هم نشان داد.
چه واکنش‌هایی داشت؟ این از مواردی است که خیلی از کاربران با تلویزیون همراه بودند. در روزهایی که ابی دنبال توجیه تصمیم خود بود، بسیاری او را نواختند و همان حرفی را زدند که بیست و سی مطرح کرد. در این بخش خبری به شکل تلویحی به محبوبیت ابی اشاره شد: «این برخورد باعث می‌شود برای خیلی‌ها خواننده گذشته نباشد.»
چه فرجامی رقم خورد؟ این نخستین‌بار نیست که تصویر ابی در تلویزیون دیده می‌شود. سری قبل سریال معمای شاه چنین کرد که خب در آن سریال یک بازیگر نقش خواننده را برعهده داشت. در روزهایی که فضای مجازی همه‌گیر شده، تلویزیون نمی‌خواهد منفعل باشد؛ ولو به قیمت پخش صدا و تصویر خوانندگان ممنوعه.
پنج: رفت و برگشت نوروزی| توئیت دردسرساز خانم مقدم
اتفاق چه بود؟ مسابقه تیم ملی فوتبال کشورمان در مشهد به‌خاطر نوع رفتار با برخی خانم‌ها واکنشی طولانی در فضای مجازی به‌دنبال داشت. در این میان برخی چهره‌ها رفتار با بانوان را زیبنده ندانستند و نظرشان را به اشتراک گذاشتند. المیرا شریفی‌مقدم نیز چنین کرد و در توئیتی نوشت: «فیفا هنوز بیدار نشده؟» این نظر همسو با نظراتی که خواهان برخورد فیفا با فدراسیون فوتبال کشورمان هستند، تعبیر شد.
چه واکنش‌هایی داشت؟ در میان نظرهای مثبت، برخی نیز گوینده شبکه خبر را به باد انتقاد گرفتند. او متهم شد که چرا در نشان دادن واکنش، گرفتار بی‌تدبیری شده است. چند کانال تلگرامی نیز تحلیل‌هایی در باب سلسله رفتارهای اشتباه او منتشر کردند و نتایجی از این تحلیل‌ها گرفتند که خب دست‌کم در فضای رسانه قابل رد و اثبات نیست.
چه فرجامی رقم خورد؟ با بالا گرفتن انتقادها، شریفی‌مقدم بلافاصله توئیت را حذف کرد و در توئیتی تازه توضیح داد که «با برداشت اشتباه» ملقب به «وطن‌فروش، خائن و مزدور» شده است: «مجبور شدم توئیت رو پاک کنم و از مخاطبانم عذرخواهی می‌کنم.» المیرا شریفی‌مقدم جزو گویندگان مطرح شبکه خبر است که بخشی از شهرت او به دلیل واکنش‌های خاص روی آنتن زنده و نیز در فضای مجازی است. حضور در چنین فضایی ناگزیر از حاشیه نیست.
شش: دیپورت نوروزی/ کسی جناب عالی را نخواست
اتفاق چه بود؟ چند هفته به نوروز، شبکه سه تنها شبکه‌ای بود که نام سریالش را رسانه‌ای نکرده بود. در این میان از «جناب عالی» به‌عنوان یکی از گزینه‌ها نام برده می‌شد اما این شبکه ترجیح داد سراغ «نجلا ۲» برود. همزمان خبر آمد «جناب عالی» از شبکه نسیم پخش خواهد شد که این اتفاق رخ نداد.
چه واکنش‌هایی داشت؟ این نخستین‌بار نیست که یک سریال از آنتن باز می‌ماند؛ گاه به دلیل پایین بودن کیفیت؛ گاه به‌خاطر ممیزی و در پاره‌ای اوقات به علت فشردگی کنداکتور. کارگردان، تهیه‌کننده و بازیگران «جناب عالی» خود پیام‌هایی به اشتراک می‌گذاشتند که ظن ممیزی را تقویت می‌کرد. با این حال خبری در محافل خصوصی به گوش می‌رسید که دلیل اصلی پخش نشدن سریال، کیفیت پایین آن است. با در نظر گرفتن شرایط تلویزیون که سریال زیادی در اختیار ندارد، می‌توان حدس زد عدم پخش «جناب عالی» به دلیل عیار پایین آن است.
چه فرجامی رقم خورد؟ شبکه نسیم دلیل پخش نشدن «جناب عالی» را فشردگی کنداکتور دانست. در نهایت اما اعلام شد این سریال همزمان با آغاز ماه رمضان از تلوبیون پلاس پخش می‌شود. حالا می‌توان سریال را دید و پی برد آیا ادعای سازندگان، «شوی تبلیغی» بوده یا حق چنین سریالی پخش از آنتن تلویزیون است؟
هفت: اعتراض نوروزی/ چرا فقط تبلیغ فیلم تلویزیون؟
اتفاق چه بود؟ بعد از دو نوروز کرونایی، سینماداران امید زیادی به گیشه ۱۴۰۱ دوخته‌اند. آنها و سازندگان فیلم‌ها از تلویزیون به عنوان رسانه‌ای فراگیر انتظار تبلیغ دارند که خب این اتفاق به شکل مطلوب فقط برای «موقعیت مهدی» رخ داده است. این فیلم محصول خود تلویزیون است و به کرات در نوروز تیزهای آن از شبکه‌های مختلف پخش می‌شد.«شادروان»، «سگ‌بند»، «روز صفر»، «گل به خودی»، «قدغن» و «مرد بازنده» دیگر فیلم‌های اکران هستند که سهم برخی از آنها از تبلیغات تلویزیونی صفر است.
چه واکنش‌هایی داشت؟ در میان اعتراض‌ها به یادداشت محمدحسین مهدویان می‌رسیم که نوشت: «کم‌توجهی این نهاد و تعلق گرفتن تعداد تنها ۱۹ تیزر ۱۵ ثانیه‌ای آن هم نه در شبکه‌های اصلی که در زمان‌ها و شبکه‌های کم‌بیننده آموزش، شما، ورزش و تنها سه تیزر در شبکه نسیم به فیلم «مرد بازنده» تاسف‌برانگیز است.» مهدویان از اینکه صحبت‌های او درباره «مرد بازنده» در برنامه خندوانه حذف شده هم معترض است.محمدحسین فرحبخش تهیه کننده «قدغن» هم با ادبیاتی تند اعتراض خود را نشان داد: «فیلم سینمایی «قدغن» مورد تحریم صدا و سیما قرار گرفت و مدیران … آن از پخش تیزر آن جلوگیری کردند.»
چه فرجامی رقم خورد؟ در نوروز شایعه‌ای به گوش رسید که صاحبان فیلم‌ها مثل سالیان گذشته برای تبلیغ سراغ شبکه‌های ماهواره‌ای خواهند رفت.
هشت: عقبگرد نوروزی/ قرعه‌کشی سوت و کور فوتبال برتر
اتفاق چه بود؟ دوازدهم فروردین روزی مهیج برای علاقه‌مندان به فوتبال بود. از مدت‌ها پیش خیلی‌ها چشم انتظار این روز بودند تا ببینند در قرعه‌کشی مسابقه جام‌جهانی فوتبال قطر چه نتیجه‌ای حاصل می‌شود و تیم ملی کشورمان با چه تیم‌هایی هم‌گروه می‌شود. اهمیت قرعه‌کشی را می‌دانید و شبکه سه نیز واقف به آن است. تا جایی که پیش از نوروز از «فوتبال برتر» به عنوان ویژه برنامه مهیج روزهای تعطیل یاد می‌شد. بسته‌ای که این برنامه آماده کرده بود اما به دل ننشست.
چه واکنش‌هایی داشت؟ پیروز قربانی و حسین ماهینی مهمان‌های فوتبال برتر بودند و بازیکن‌های تیم ملی هم از طریق اسکایپ روی خط برنامه می‌آمدند. هنوز چند دقیقه از شروع برنامه نگذشته بود که فوتبال برتر با نود که در دوره پیش جام جهانی از لوییز فیگو کاپیتان اسبق پرتغال و جواد نکونام میزبانی کرد، مقایسه شد. آن برنامه سطح انتظارات را بالا برده است و فوتبال برتر نتوانست بخشی از این توقع را پاسخ دهد.
چه فرجامی رقم خورد؟ فوتبال برتر اتفاق فرامتن هم داشت و آن ممیزی بخشی از مراسم قرعه‌کشی است. طبعا این موارد از حوزه اختیار برنامه خارج است. نیمه دوم امسال جام‌جهانی آغاز می‌شود و چه بسا تا آن زمان وعده رئیس سازمان صداوسیما مبنی بر بازگشت عادل فردوسی‌پور محقق شود و ویژه برنامه به او برسد.
۹ : یکنواخت نوروزی| مشابهت برنامه‌های سال تحویل
اتفاق چه بود؟ امسال هم به سیاق سالیان گذشته همه شبکه‌ها برای سال تحویل ویژه برنامه داشتند که پخش آنها از چند روز مانده به نوروز آغاز شد. ایراد اصلی جایی است که برنامه‌های سال تحویل از یک مدل ثابت تقلید می‌کنند و به همین خاطر خروجی آنها شبیه هم است. تفاوت فقط به سر و شکل دکور و نیز شیوه اجرای مجری برمی گردد. حتی «فرمول یک» که برای دومین بار سراغ ایده انتخاب چهره‌های مردمی سال رفته، دست به دامن چهره‌ها می‌شود. «عصر جدید» که تیمی خلاق دارد هم متکی به خواننده و چهره مطرح است. ویژه برنامه‌های شبکه دو، پنج و افق نیز از همین الگو بهره می‌برند. شبکه چهار امسال با قراردادن «چرخ» در کنداکتور قصد خرق عادت داشت اما نتیجه‌ای که باید به‌دست نیامد.
چه واکنش‌هایی داشت؟ طبعا در میان این همه برنامه و مهمان، بخش‌هایی از آن مورد توجه کاربران فضای مجازی است. با این حال ایراد کلی برنامه‌های سال تحویل باعث ابراز نارضایتی مخاطبان شده که امتداد انتقادها در رسانه‌های رسمی هم دیده می‌شود.
چه فرجامی رقم خورد؟ برنامه‌های سال تحویل چند روز روی آنتن بودند؛ با کلی هزینه برای ساخت دکور و دعوت از مهمان. چه بسا اگر شبکه‌ها به جای رقابت، همپوشانی داشتند نتیجه‌ای بهتر به‌دست می‌آمد.
۱۰: همپوشانی نوروزی/ کنداکتور فشرده شبکه‌ها
اتفاق چه بود؟ نوروز ایام رو کردن برنامه‌ها و سریال‌های جذاب شبکه‌هاست. همین باعث می‌شود که پخش چند برنامه و سریال محبوب با هم تداخل پیدا کند. در نوروز ۱۴۰۱ هم این اتفاق افتاد.
چه واکنش‌هایی داشت؟ عصر جدید، خندوانه و زیرخاکی، برنامه‌ها و سریالی بودند که در نوروز امسال بیش از دیگران اقبال مخاطب را به خود دیدند. با این حال عصر جدید و خندوانه درست ساعت ۲۳ از شبکه‌های سه و نسیم روی آنتن می‌رفتند. عصر جدید به دلیل هیجانی که دارد مورد اقبال است و در خندوانه با مهمان‌ها و شخصیت جناب‌خان لحظات مفرحی را رقم می‌زند. از آن سو سریال زیرخاکی ساعت ۲۲ در شبکه یک شروع می‌شد و وقتی به پایان می‌رسید که یکی از اجراهای عصر جدید تمام شده بود. یعنی اگر مخاطب تصمیم می‌گرفت که در پخش اصلی، بیننده زیرخاکی و عصر جدید باشد، اجرای اول را از دست می‌داد. این اتفاق مورد اعتراض چند رسانه از‌جمله فیلم‌نیوز قرار گرفت.
چه فرجامی رقم خورد؟ چینش کنداکتور نوروزی کاری سخت است اما درباره سه برنامه و سریال محبوب می‌شد به مدل بهتری رسید که روی یکدیگر سایه نیندازند. تازه، برنامه‌ای مثل دورهمی به‌رغم کیفیت پایین، مجری‌ای به‌نام مهران مدیری دارد که خیلی‌ها را پای تلویزیون می‌کشاند. پخش این برنامه هم با سریال شبکه یک و دو تداخل داشت.
