رالی هفت شرکت ایرانی برای واکسن کرونا
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | بعد از فروکش کردن موج خبری حول‌وحوش انتخابات ریاست‌جمهوری،دوباره دغدغه‌های روزمره و معمول زندگی شهروندان به صدر خبرها برگشته.موضوعاتی مثل قطعی برق، تورم و البته کرونا.اینجا ما فعلا با مورد سوم کار داریم چون به‌نظر می‌رسد روند واکسیناسیون کرونا در آستانه تحولات جدیدی است.
درحالی که به دلیل کمبود دُز دوم واکسن روسی و چینی چند روزی کار گره خورده بود،با ورود محموله‌های جدید واکسیناسیون ظاهرا دوباره از سرگرفته شده و بالاخره با قدری شلختگی و بی‌نظمی در حال انجام است.در مورد ورود واکسن‌های ایرانی و تولید مشترک هم اخبار خوشایندی به گوش می‌رسد که به زودی می‌تواند موتور واکسیناسیون کووید۱۹ در کشور را به‌طور اساسی روشن کند. در ادامه بعضی از این اتفاقات ریز و درشت اخیر واکسنی را مرور می‌کنیم ببینیم چه نکاتی دستگیرمان می‌شود.
*** تا تماس نگرفتیم برای دُز دوم نیایید!
نکته اول در مورد بلاتکلیفی تزریق واکسن دُز دوم سالمندان است. در هفته‌های اخیر به دلیل کمبود واکسن‌های خارجی، تزریق دُز دوم بعضی گروه‌های سنی به تعویق افتاده بود که ظاهرا با ورود محموله‌های جدید سینوفارم و اسپوتنیک مشکل حل شده است. با این حال به دلیل وجود نداشتن یک برنامه دقیق نوبت‌دهی واکسیناسیون، در بعضی مراکز ازدحام جمعیت و مشکلاتی برای مردم به وجود آمده. رئیس شبکه بهداشت وزارت بهداشت در واکنش به این اتفاقات دیروز توضیح داد که اصلا خود مردم و سالمندان بالای ۷۰ سال که واکسن دُز اول را دریافت کردند، نباید به صورت حضوری فعلا مراجعه کنند تا خودمان با آنها تماس بگیریم یا پیامک بدهیم.
جعفر صادق تبریزی گفته یک میلیون دُز هم هفته آینده وارد کشور می‌شود و جای نگرانی نیست و به جاماندگان هم می‌رسد. هرچند طبق آمار اعلامی خود وزارت بهداشت باید بگوییم یک میلیون دُز وارداتی هفته آینده برای تزریق دُز دوم همه کفایت نمی‌کند و قطعا به محموله‌های دیگری هم نیاز است. تا الان ۴ میلیون و ۳۷۴ هزار و ۷۲۹ نفر دُز اول را دریافت کردند اما از این تعداد ۹۰۶ هزار و ۵۴۶ نفر موفق به تزریق دُز دوم شدند. با این حساب علاوه بر یک میلیون دُزی که هلال‌احمر برای هفته آینده وعده داده به بیش از ۲٫۴میلیون دُز دیگر هم برای تکمیل کردن واکسیناسیون همین گروه نیاز داریم.
*** رونمایی از اسپوتنیک ایرانی
وزیر بهداشت دیروز اعلام کرد شنبه هفته آینده از واکسن اسپوتنیک ایرانی رونمایی می‌شود.کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو هم در توئیتی تایید کرده که این واکسن در شرکت اکتوورکو تولید شده و هفته آینده رونمایی می‌شود. پیش از این اعلام شده بود که سه شرکت ایرانی برای این همکاری مشترک با شرکت گاملیا روسیه اعلام آمادگی کردند. اکتوورکو شرکت خصوصی است که سال ۱۳۴۸ توسط مصطفی نراقی در حوزه تولید و واردات دارو شروع به فعالیت کرد و از سال ۱۳۸۹ با مدیریت نهاله نراقی فعالیت‌هایش را توسعه داد و الان یکی از تولیدکنندگان قرص و کپسول و سرنگ در کشور است. خانواده نراقی در زمینه تولید و پخش مواد غذایی و نوشابه انرژی‌زا و … هم فعال هستند.
تا الان اما گفته نشده که این واکسن تولیدی اسپوتنیک در این شرکت، ارتباطی با همان قرارداد واردات ۶۰ میلیون دُز اسپوتنیک از روسیه که دو ماه پیش کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه اعلام کرد دارد یا خیر. چون وزارت بهداشت و سفیر ایران قول داده بودند روسیه این حجم واکسن را از خرداد تا آذرماه به ایران برساند که هنوز خبری نشده.از طرفی شرکت اکتوورکو هم پارسال گفته بود قصد تولید ۱٫۵ تا ۲ میلیون دُز واکسن کرونا در کشور دارد اما آن زمان بحثی از اسپوتنیک نبود. خوب است مسئولان وزارت بهداشت در مورد این ابهامات هم شفاف سازی کنند.
*** پاستوکووک بهتر از آسترازنکا؟
بیایید سراغ واکسن تولید مشترک دیگری را بگیریم. سعید نمکی دیروز اعلام کرد که واکسن پاستور روز سه‌شنبه مجوز استفاده اضطراری می‌گیرد. واکسن پاستور همان واکسن سوبرانا کوبا است که مرحله سوم کارآزمایی بالینی آن در ایران انجام شد. اسم این واکسن را در ایران پاستوکووک گذاشتند و ۲۴ هزار نفر ایرانی تا الان در کارآزمایی بالینی آن شرکت کردند. کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو هم در روزهای اخیر زیاد در مورد موفقیت‌های این واکسن در مطالعات انستیتو فینلای کوبا توئیت می‌کرد.
وزیر بهداشت هم دیروز در تمجید از این واکسن کوبایی گفت مشخص شده که واکسن آسترازنکا در برابر جهش آفریقایی ویروس کرونا فقط ۱۱درصد اثربخشی دارد اما واکسن پاستور ۶۲درصد اثرگذاری دارد. یک نکته سوال برانگیز هم اما در این ماجرا وجود دارد. دیروز احسان مصطفوی عضو هیات علمی انستیتو پاستور و مدیر پروژه کارآزمایی بالینی این واکسن مصاحبه کرد و گفت در روز ۳۰ خرداد تزریق دُز دوم واکسن انجام شده.این جمله هم عینا از خود او نقل می‌کنیم: «در مورد کسانی که واکسن دریافت کردند حد مطلوب ایجاد ایمنی در آنها دو هفته بعد از تزریق دُز دوم است و ما مطالعه برای بررسی میزان اثربخشی واکسن را پس از دو هفته از تزریق دوم آغاز خواهیم کرد.
داوطلبان در بازه زمانی دو تا سه ماه از این زمان، مورد پیگیری قرار خواهند گرفت تا میزان کارایی واکسن در کاهش موارد علامت‌دار و فرم‌های شدید بیماری کرونا مشخص شود.» یعنی خود مدیر این پروژه خیلی شفاف توضیح داده که دو تا سه ماه دیگر حداقل زمان برای محاسبه میزان اثربخشی این واکسن نیاز است.با این حساب تزریق این واکسن هم با مجوز اضطراری دقیقا مثل واکسن برکت طبعا باید به صورت داوطلبانه باشد و برای واکسیناسیون گروه‌های هدف و طبق برنامه قابل استفاده نیست.
*** خداحافظی با کرونا در پایان پاییز؟
سعید نمکی دیروز در مورد وضعیت فعلی مابقی واکسن‌های ایرانی هم توضیح داد.اینکه واکسن شرکت سیناژن فاز دوم خود را طی کرده. سیناژن یک شرکت خصوصی ایرانی است که با همکاری یک شرکت استرالیایی در حال تولید واکسن کروناست.از طرفی واکسن انستیتو رازی هم از فاز اول عبور کرده و فاز دوم آن در حال اتمام است.روز یکشنبه هم فاز اول مطالعاتی واکسن سپاه در دانشگاه بقیه‌الله آغاز می‌شود.احتمالا منظور نمکی واکسن موسوم به نوراوکس است که ۱۰روز پیش مسئولان سپاه اعلام کردند موفق به ساخت آن شدند.
بنابراین با احتساب واکسن فخرای وزارت دفاع الان تعداد واکسن‌های تولیدی داخل ایران به هفت مورد رسیده.برکت، پاستور، رازی، فخرا، سیناژن، نوراوکس و اسپوتنیک ایرانی. نمکی هم احتمالا با تکیه بر همین واکسن‌های پرشمار دیروز وعده داده که تا پایان پاییز تمام جمعیت هدف واکسینه می‌شوند و زنجیره انتقال قطع خواهد شد. نکته‌ای که وجود دارد اما این است صدور مجوز اضطراری هم برای تزریق این واکسن‌ها به معنی اتمام مراحل مطالعاتی آنها در مدت معین سپری شده پس از تزریق دُز دوم در فاز سوم نیست و همین مسئله شاید تحقق وعده سعید نمکی را سخت می‌کند.
