بی‌تاثیر بودن تمام داروهای معروف و گرانقیمت کرونا
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | نمی‌توان گفت که از ابتدای شیوع کرونا تا امروز دارویی با اثربخشی قطعی از سوی مراکز درمانی و تحقیقاتی در سراسر جهان معرفی شده اما مدتی بود که به نظر می‌رسید یکسری از داروها در پروتکل‌های درمانی جا افتاده‌اند تا جایی که وزارت بهداشت اعلام می‌کرد تولید داخلی این داروها شروع شده، بعضی از داروها هم با ارز دولتی وارد شدند.
اما حالا در حالی که مردم به خیال اثربخشی داروها حاضرند فرش زیرپایشان را بفروشند تا مریض‌شان را که در بخش مراقبت‌های ویژه افتاده زنده بیرون بیاورند، گفته می‌شود تمام داروهای معروف و اسم و رسم‌دار بی‌اثر هستند. اول ایرج‌حریرچی معاون وزارت بهداشت اعلام کرد بیماران از پزشک‌ها درخواست داروهای خاص نکنند چون این داروها فایده ندارند، او گفت:
«لازم است تاکید کنیم که مطالعه جامع و چند قاره‌ای سازمان بهداشت جهانی بی‌تاثیر بودن داروهای معروف در درمان کرونا را نشان داد، در عین حال اکثر قریب به اتفاق داروهای دیگر هم یا بی‌تاثیر یا بسیار کم‌تاثیر هستند.بسیاری از این داروها در عین بی‌تاثیر و کم‌تاثیری، عوارض جانبی خطرناکی نیز دارند. بر همین اساس همراهان بیماران کرونا از درخواست داروهای متعدد خودداری کنند؛ چراکه مراقبت‌های پزشکی و پرستاری و استفاده از اکسیژن و بعضی داروهای ضد التهاب معمولی تاثیر اصلی را در بهبود بیماران دارند.»
بعد از او هم رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت هم در صفحه اینستاگرامی‌اش نوشت: «با گذشت حدود هشت ماه از انجام بزرگ‌ترین مطالعه کارآزمایی بالینی سازمان بهداشت جهانی برای درمان بیماری کووید -۱۹ نتایج نهایی بررسی‌ها روی اولین گروه از بازوهای درمانی تحت کارآزمایی بالینی اعلام شد که براساس آن چهار داروی ضد ویروس «رمدسیویر»، «لوپیناویر»، «اینترفرون - بتا» و «هیدروکسی کلروکین» تاثیری بر درمان، کاهش طول مدت بستری، نیاز به تهویه مکانیکی و مرگ و میر ناشی از بیماری مبتلایان به کووید -۱۹ بستری در بیمارستان نشان ندادند. تعداد مرگ‌ها در طول این مطالعه ۱۲۵۳ مورد بوده است.»
*** چقدر پول پای این داروها دادیم؟
حالا که فهمیده‌ایم احتمالا داروهای معروفی که در تمام هشت ماه گذشته بعضا به عنوان معجزه درمان کرونا رونمایی شده و وارد ایران شدند بی‌اثر هستند، غیر از افسوس برای جان‌هایی که از دست رفتند، روایت‌هایی از تلاش خانواده‌ها برای تامین داروهای معروف جلوی چشم‌مان رژه می‌رود که خیلی‌های‌شان بعد از عبور از این مرحله (با پایان خوب یا تلخ) تازه باید با هزینه چند صد میلیونی که روی دست‌شان مانده بود کنار می‌آمدند، البته اینطور مسئولان وزارت بهداشت می‌گویند هنوز هم خانواده‌ها ترجیح می‌دهند ریسک نکنند و هرطور شده داروها را برای بیمارشان بخرند، پس بد نیست قیمت این داروها را مرور کنیم.
*** رمدسیویر که قرار بود معجزه کند
این همان دارویی است که می‌گفتند یک شرکت آمریکایی با مدیریت یک ایرانی آن را ساخته و بیشتر از همه به کار کسانی می‌آید که در بخش مراقبت‌های ویژه هستند و اوضاع خوبی ندارند، همان دارویی که گفته می‌شد درابتدای ورود به ایران زمانی که گویا هنوز در مرحله آزمایشی بوده وارد بازار سیاه شده و تا ۷۰ میلیون تومان برای هر دوز فروخته می‌شد، حتی مدتی هم نقل تقلبی بودن آن مطرح بود اما حالا آن سر و صداها خوابیده و رمدسیویر اگر خود بیمارستان به مریض تزریق کند برای هر بار ۱۰ میلیون تومان آب می خورد.
اگر هم بیمارستان نداشته باشد که اغلب همینطور است، همراهان مریض آن را از بازار آزاد با قیمتی که برای هر دوز به ۲۵ میلیون تومان می‌رسد، خریداری می‌کنند. برای هر بیمار تقریبا پنج دوز از این دارو لازم است یعنی چیزی در حدود ۵۰ تا ۱۲۵ میلیون تومان فقط برای همین یک قلم. البته مدتی هم گفته شد نمونه ایرانی این دارو تولید شده و قیمتش از ۱۰۰ هزار تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است اما با پرس و جو بین کسانی که برای بیمارستان رمدسیویر را تهیه کرده‌اند می‌بینیم که هیچ کدام موفق به دریافت نمونه ایرانی نشده‌اند.
*** فاویپیراویر ارزان قیمت یا نجومی؟
فاویپیراویر که در واقع داروی درمان آنفلوآنزا است، به گفته مدیرکل امور داروی سازمان غذا و دارو بین تمام داروها بیشترین مصرف را برای بیماران کرونایی داشته، دارویی که حالا در فهرست بی‌فایده‌ها قرار دارد. در مورد این دارو اختلاف قیمت بسیار عجیبی بین نمونه ایرانی و رسمی آن با نمونه خارجی که در بازار سیاه فروخته می‌شود، وجود دارد.
حتما ویدئویی را که در آن همراه یکی از بیماران می‌گوید این دارو را ۲۰ میلیون تومان از بازار آزاد خریده، دیده‌اید، در حالی که دو ماه پیش سازمان غذا و دارو اعلام کرد قیمت فاویپیراویر کمی بیشتر از ۱۹ هزار تومان است. پرس و جو از اطرافیان تعداد دیگری از بیماران هم می‌گویند این دارو را بسیار گران‌تر از چیزی که سازمان غذا و دارو اعلام می‌کند خریده‌اند؛ هزینه‌هایی که آنها پرداخته‌اند از دو میلیون و نیم تا ۱۷ میلیون تومان متغیر است.
*** هیدروکسی مشکوک
این دارو از همان اول هم حرف و حدیث زیادی دنبال خودش داشت؛ از بروز ضعف بینایی و سردرد گرفته تا مشکلات قلبی و حتی سکته از جمله عوارض آن اعلام شدند. مدت‌ها بازار تایید و تکذیب اثر آن هم ادامه داشت و چندباری پزشکان اعلام کردند که دارو از پروتکل‌های درمانی خارج شده اما به نظر می‌رسد هنوز هم تجویز آن ادامه دارد و این دارو هم با وجود تولید داخلی، با قیمت نسبتا بالایی فروخته می‌شود.
در بین گزارش‌ها فروش هر ورق آن تا یک میلیون تومان هم گزارش شده است. اتفاقی که در همان ابتدای شیوع کرونا برای داروی ساده تامی‌فلو افتاد و قیمت هر ورق آن تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید. اوضاع در مورد اینترفرون - بتا و لوپیناویر تا اندازه‌ای بهتر بوده و نمونه‌های وطنی آنها در تمام ماه‌های گذشته در داروخانه‌ها پیدا می‌شدند اما حالا گفته می‌شود که آنها هم در فهرست داروهای بی‌اثر قرار دارند.
*** اصرار به تجویز
در نهایت این سوال هنوز بی‌جواب است که اگر واقعا این داروها اثر ندارند، پزشکان چرا هنوز آنها را تجویز می‌کنند؟ مصطفی قانعی، دبیر کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا ترجیح می‌دهد روی سخنش با پزشکان باشد و از آنها بخواهد که خانواده بیماران را سراغ داروهای معروف اما بی‌اثر نفرستند و به درمان‌های ضد التهابی معمولی و مراقبت‌های درمانی بپردازند.
قانعی می‌گوید: «تحقیقاتی که ایران هم مشارکت جدی در آن داشت و توسط سازمان بهداشت جهانی روی چند دارو انجام شد، نشان داد که بسیاری از داروهایی که سر زبان‌ها افتاده‌اند، تاثیری در بهبودی بیماران ندارد و چنانچه پزشکی تجویز کند و بیمار دچار عوارض شود، فقط باری را بر بیمار تحمیل کرده است.
با این وجود پزشکان مجاز به تجویز آنها بوده‌اند مثل رمدسیویر، حالا تصمیم داریم با روشن شدن نتایج تحقیقات این دارو را مثل فاویپیراویر که عدم تاثیر آن اثبات شد از پروتکل خارج کنیم به این ترتیب به احتمال زیاد داروی ضد ویروسی دیگر برای درمان نخواهیم داشت. ما در فازی که بیمار بستری می‌شود باید درمان ضد التهاب را اصل قرار دهیم که در پروتکل اصلی هم ذکر شده است.»
