یک معلم، یک دانش‌آموز و ۲۸میلیون شهریه
روزنامه هفت صبح، نگین باقری | زنگ اول مهر هشت روز دیگر به صدا در می‌آید؛ این بار اما در خانه و پشت صفحات گوشی و تلویزیون. با اینکه وزارت آموزش و پرورش شروع این سال تحصیلی را مشروط به مجازی بودن آن کرده است، برخی از خانواده‌ها می‌توانند یک کلاس درس را برای فرزند دلبند خود خالی کنند و به صورت انفرادی آنها را به مدرسه بفرستند.
مسئول اجرایی یک مجتمع آموزشی در نیاوران به روزنامه هفت صبح می‌گوید: «مدرسه ما به دلیل کرونا امسال کلا مجازی برگزار می‌شود اما برخی از خانواده‌ها شرایط ماندن کودک در خانه را ندارند. برای مثال گاهی والدین شاغل هستند یا نوزادی در خانه دارند که تحصیل کودک در خانه را دشوارتر می‌کند. ما برای این افراد مدرسه را شخصی سازی کرده‌ایم.
یعنی خودشان می‌توانند تعیین کنند که چند روز دوست دارند در مدرسه و کلاس‌های تک نفره حضور داشته باشند و چند روز را مجازی بگذرانند. حتی انتخاب اینکه چه روزهایی به مدرسه بیایند و چه روزهایی نیایند دست خود دانش‌آموز است.»
خانم علیپور مسئول اجرایی این مجتمع آموزشی درباره برنامه‌های تک نفره این مدرسه می‌گوید: «شهریه این مدارس ۲۸ میلیون تومان است اما اگر کلاس فوق برنامه هم بخواهید به این شهریه مبلغی اضافه می‌شود.»به گفته مسئولان این مدرسه یک معلم برای دانش‌آموزان درنظر گرفته می‌شود که به او به صورت انفرادی خدمات آموزشی ارائه می‌کند. هنگام پایان ترم هم آزمون نهایی از آنها مانند دانش آموزان دیگر گرفته خواهد شد.»
این تنها مجتمع آموزشی تک نفره تهران نیست که در حال حاضر به دلیل کرونا درهای خود را برای دانش‌آموزان به تعداد محدودی در روز باز کرده است. این مجتمع شعبه دخترانه‌ای هم در خیابان تجریش دارد که مانند کلاس‌های پسرانه تا مقطع ششم تدریس می‌کند. به گفته مسئولان طرح شخصی سازی مدرسه در هر دو این آموزشگاه‌ها زیر نظر وزارت آموزش و پرورش و با مجوز این وزارتخانه اجرا می‌شود.
*** وجود ۲۳۰ مدرسه تک نفره محروم در کشور
این اولین بار است که چنین مدارسی در پایتخت برای یک دانش‌آموزان برگزار می‌شود. اگرچه پیش از این اعلام شده بود که در کشور ۲۳۰ مدرسه تک نفره وجود دارد اما اغلب آنها مدارس عشایر و مناطق محروم بودند که امکانات آنها زمین تا آسمان با این مدارس شخصی در نیاوران و تجریش متفاوت است.
مدارس تک نفره اختصاصی کرونا هم در حالی برنامه مجزای خود را در تهران طراحی کرده‌اند که میانگین تراکم کلاس‌های ابتدایی در همین شهر به ۳۰ نفر می‌رسد.در حال حاضر مدارس در بسیاری از کشورها با افزایش فاصله بین نیمکت‌های دانش‌آموزان شروع به کار کرده‌اند. برای مثال در یکی از مدارس شهر «ناگویا» ژاپن دانش‌آموزان با فاصله از یکدیگر می‌نشینند تا از شلوغی و تراکم جمعیت جلوگیری شود.
با این حال سیاست فاصله اجتماعی در مدارس ایران نمی‌توانست جوابگوی تراکم بالای جمعیت کلاس‌ها و سرانه کم فضای آموزشی برای هر دانش‌آموز باشد چراکه در حال حاضر سرانه فضای آموزشی در مدارس سه متر کمتر از حد استاندارد است. همچنین بر اساس مصوبه ۸۸۶ شورای عالی آموزش و پرورش تراکم مطلوب کلاس‌های ابتدایی باید بین ۲۰ تا ۲۶ نفر باشد اما سال گذشته مدارس ابتدایی به طور میانگین با جمعیتی بیش از این تعداد کلاس‌ها تشکیل شدند.
این دو موضوع باعث می‌شود که مدارس در کشور تا حدودی در اجرای سیاست فاصله‌گذاری اجتماعی با شکست روبه‌رو شوند.به همین دلیل وزیر آموزش و پرورش در آخرین تصمیم‌گیری خود درباره شروع سال تحصیلی اعلام کرد که هر جا امکان دارد، کلاس‌ها حضوری و هرجا که امکان آن نیست به صورت مجازی برگزار شود.
محسن حاجی میرزایی گفت: «کلاس‌های درس در ۳۵درصد مدارس کشور که زیر۵۰نفر دانش آموز دارند، با رعایت پروتکل‌ها حضوری برگزار می‌شوند؛ کلاس‌های با جمعیت بیشتر دانش‌آموزان را هم زوج و فرد می‌کنیم اما برای مواردی که امکان برگزاری کلاس حضوری نباشد، برنامه‌های درسی را از تلویزیون ارائه خواهیم کرد.»
این در حالی است که بنا بر اعلام همین وزارتخانه در اردیبهشت ماه امسال ۴۰ درصد از دانش‌آموزان به دلایل مختلف مانند نداشتن گوشی هوشمند، گران بودن هزینه‌های اینترنت، عدم دسترسی به شبکه اینترنتی و حتی نداشتن تلویزیون از حضور در کلاس‌های مجازی محروم شده‌اند. بیست و نهم مرداد ماه سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی هم خبر داد که یک سوم مناطق کشور به امکانات لازم آموزش غیرحضوری و سامانه شاد دسترسی ندارند.
با این حال هرچه به اول مهر نزدیک می‌شویم وزارت آموزش و پرورش آمار دیگری از رضایت از این شبکه آموزشی منتشر می‌کند. بر اساس نظرسنجی که در این شبکه انجام شده است ۸۴درصد از دانش آموزان به استفاده از شبکه شاد تمایل دارند اما ۷۳درصد از مخاطبان اینستاگرام وزیر ارتباطات در یک نظرسنجی اعلام کرده‌اند که برای آموزش مجازی از سامانه شاد استفاده نمی‌کنند. آذری جهرمی اخیرا گفته است که در حال برنامه‌ریزی برای تامین بسته‌های رایگان اینترنت برای تامین عدالت آموزشی در سال جدید است.
*** ۶۰۰ هزار نفر درخواست تعطیلی مدارس را دارند
در روزهای گذشته مخالفان برگزاری کلاس‌های مجازی از هر روشی برای رساندن پیام خود استفاده کرده‌اند. برای مثال آنها در کارزاری با ۶۰۰ هزار امضا خطاب به حسن روحانی درخواست تعطیلی مدارس در سال آینده را داشته‌اند. در متن این نامه نوشته شده: «بسیاری از دانش‌آموزان توان پرداخت هزینه‌های اینترنت را ندارند.
خیلی از دانش‌آموزان در دروس مختلف مثل ریاضی، زیست و… مشکل دارند. این دروس برای یادگیری حتماً نیاز به کلاس حضوری دارد و در فضای مجازی قابل آموزش نیست و در شرایط فعلی نیز امکان تشکیل کلاس حضوری به دلیل خطرات آن وجود ندارد.» با این حال مدیران وزارت آموزش و پرورش تاکید دارند که کرونا در سال تحصیلی گذشته منجر به افزایش کیفیت آموزشی شده است.
معاون این وزارتخانه چندی پیش اعلام کرد:«کرونا این فرصت را ایجاد کرده است که بتوانیم از ساعات درسی مدارس بکاهیم و به کیفیت بخشی آموزش بیندیشیم. افزایش اختیارات مدارس متمرکززدایی، رسیدن به عدالت آموزشی، تردد امواج به جای تردد افراد، افزایش بهره‌وری و سرعت، دقت و جامعیت در آموزش از جمله فرصت‌هایی است که کرونا در امر آموزش ایجاد کرده است.»
نگاهی به موج ثبت نام مدارس و برنامه‌های آنها برای جذب والدین نشان می‌دهد در حال حاضر کرونا نابرابری فرصت‌های تحصیلی برای دانش‌آموزان را بیشتر کرده و شکاف بین دانش‌آموزان را افزایش داده است. اگر اواخر سال تحصیلی گذشته این نابرابری تنها شامل دسترسی نامتوازن آنها به اینترنت و گوشی هوشمند بود، در سال تحصیلی جدید مدارس لاکچری خود را برای امکانات رفاهی بیشتری مختص دوران کرونا آماده کرده‌اند تا در ازای بسته‌های اختصاصی دوران کرونا، شهریه‌های بالایی هم دریافت کنند.
