یادداشت ابراهیم افشار| ۵۰سال پیش، ما و قطر
روزنامه هفت صبح، ابراهیم افشار | یک: بدون هیچ تحقیر و تبختری، این روزها هرگاه گوشه‌‌ای از خبرهای تکنولوژیکی به‌کار رفته برای جام‌‌جهانی قطر ۲۰۲۱ را می‌‌خوانم، تنها به این مقایسه می‌‌اندیشم که چگونه ممکن است فوتبال ما با سابقه‌‌ای حدود ۱۲۰ساله، هنوز اندر خم یک کوچه بن‌‌بست نشسته و برای تدارک VAR در لیگ برترش، التماس به صغیر و کبیر مملکت می‌‌کند و قطری‌‌ها که سابقه فوتبال‌‌شان اندکی بیش از ۵۰سال است، میزبانی جام‌‌جهانی را به‌عهده می‌‌گیرند؟
داستان خیلی ساده است. دهان‌‌ها را باز نکنید. نه به خیل مقصران این عقب‌‌ماندگی بیاندیشید و نه به قربانیان این تحقیر. فقط بگذارید من کمی فراغت بیابم و داستان اولین سفر نماینده فوتبال ایران به قطر را روایت کنم تا کمی-فقط کمی- در راهروهای پرمحنت خاطرات و ضدخاطرات، تسکین پیدا کنیم. تسکین از این بابت که ما جز وزوز خاطره در بقیه جهات، دست‌‌ها را بالا برده‌‌ایم.
دو: زمستان ۱۳۵۱ بود که پرسپولیس متبختر آقای عبده که برای اولین‌بار در ایران داعیه حرفه‌‌ای‌‌گرایی داشت، روز ۲۴ اسفند و سر ساعت ۸ صبح همه بازیکنانش را در فرودگاه مهرآباد جمع کرد تا به سمت شیراز حرکت کنند و سر ساعت ۱۲ و نیم ظهر با هواپیمای دوموتوره «طیران‌‌الخلیج» عازم دوحه شوند.
ساعت ۲ و بیست دقیقه بود که قرمزهای ایران به پایتخت قطر رسیدند و فقط یک ساعت و ۱۰دقیقه وقت داشتند که بعد از کمی استراحت در هتل، بازی سر ساعت ۳ و نیم آغاز شود. از کاروان پرسپولیس فقط آقای رضازاده عکاس کیهان از سفر بازماند که جا برایش در داخل طیاره پیدا نشد و همچنین کشور عربستان اجازه ورود به آلن راجرز مربی پرسپولیس را نداد!
سه: میزبان که بلیت‌‌های استادیوم هفت هزارنفری خود را از قرار ۲۰ تومان و ۵۰ تومان (به پول ما) فروخته بود، تیم منتخب قطر را با نام باشگاه السد به‌مصاف قرمزهای ایران فرستاد. آن روزها کشور ۱۲۰ هزارنفری قطر که تازه، بخشی از آنها را هم ایرانی‌‌ها تشکیل می‌‌دادند هفت تیم فوتبال داشت که همین «السد» حریف پرسپولیس هم دو سال بود که در میان تیم‌‌های الاهلی، العربی، الریان، التعاون، استقلال و الواکرا قهرمان فوتبال این کشور شده بود.
آن روزها فوتبال قطر دوره ابتدایی رشد خود را می‌‌گذراند و دم به‌دم تیم‌‌های خارجی را دعوت به مسابقه می‌‌کرد. از معروف‌ترین تیم‌‌های جهان که قبل از پرسپولیس، پا به آنجا گذاشته بود، سانتوز برزیل بود که ۳برصفر هم در قطر پیروز شده بود. البته تاج بحرین هم که تیمی تقریبا ایرانی محسوب می‌‌شد، قبل از سفر پرسپولیس، در قطر بازی کرده بود که ۲ بر یک السد را برده بود.
بازیکنان پرسپولیس در ایران دیدار متشکل از بهرام مودت، برادران وطنخواه، جعفر کشانی، مهراب شاهرخی، ابراهیم آشتیانی، فریدون معینی، علی پروین، صفر ایرانپاک، اکبر افتخاری و کاپیتان همایون بهزادی بودند که در نیمه دوم اصغر ادیبی جای اکبر افتخاری آمد. داوری این بازی بر‌عهده علی العسیی از فلسطین بود و کمک‌‌هایش از لبنان و فلسطین.
چهار: تمام دلخوشی پرسپولیسی‌‌ها در این بازی، خوشحال کردن ایرانی‌‌های مقیم قطر بود که آن‌هم نهایتش ۶ دقیقه طول کشید و رضا وطنخواه و صفر ایرانپاک در دقایق ۶ و ۷، زارپ دروازه حریف هراسان را باز کردند. گل دقیقه ۶ پرسپولیس با همکاری مثلث آشتیانی، بهزادی و معینی شکل گرفت که باعث شد صفر توپ را به اکبر افتخاری برساند و اکبر لقمه لذیذی نصیب رضا فاکتی کرد که توپ را گوشه چپ قطر دروازه کاشت.
یک دقیقه بعد هم همایون، توپ را به ابراهیم سپرد و او با نفوذ خوشگل و سانتر دقیقش توپ را روی سر ایرانپاک انداخت و هِد صَفر در گوشه دروازه آرام گرفت. به‌ثمر رساندن این دو گل آسان، بچه‌‌های تیم پرسپولیس را که استرس سفر مداوم یک‌‌روزه خسته‌شان کرده بود و از صبح علی‌‌الطلوع یک راست راه آمده بودند تا از تهران مستقیم پا به استادیوم دوحه بگذارند و فقط نیم‌ساعت استراحت کرده بودند، کاملا قانع کرد که دیگر به فکر اداره بازی باشند اما همین موضوع قطری‌‌ها را به خودنمایی واداشت.
همین آسان‌‌گیری بود که باعث شد فکتور ناظم در دقیقه ۲۳ دروازه مودت را باز کند. قطر که در این بازی از یاران سودانی خود نیز استفاده می‌‌کرد، به لطف درخشش بازیکن بلندقد و کشیده قامت سودانی‌‌اش به‌نام یوسف السودانی که رهبری خط حمله را به‌عهده داشت، دفاع پرسپولیس را به‌هم ریخت و برای هم‌‌تیمی‌‌هایش لقمه‌‌های لذیذ فراهم آورد.
گل فکتور پتکی بود که بر سر بازیکنان خسته قرمز فرود آمد و باعث این شد که علی پروین سر غیرت آمده و دو بار با نفوذهای عالی و شوت‌‌های حساب‌‌شده خود دروازه‌‌بان قطر وفا محمد را به‌زحمت اندازد. پروین در دقیقه ۵۸ هم به‌راحتی می‌‌توانست پاس محشری را که همایون با ضربه سر به پایش رسانده بود گل کند اما شوت مرتفعش به سمت شمشادها و باقالی‌‌ها رفت.
گل سوم پرسپولیس در حالی وارد دروازه قطری‌‌ها شد که داور فلسطینی از ترسش جانب تیم قطر را گرفته بود و خطاهای آنها را روی بازیکنان تیم مهمان کاملا نادیده می‌‌گرفت؛ صَفر در دقیقه ۷۹ توپی را از پاس حساب‌‌شده و دقیق ادیبی گرفت و از شکاف خط دفاعی حریف گذشت و یک‌‌تنه تا ۱۵ متری پیش رفت و گوشه راست دروازه را نشانه گرفت. حالا دیگر خیال قرمزها از پیروزی راحت شده بود .
اما ۴ دقیقه بعد ناظم گوش چپ السد از غیبت ابراهیم آشتیانی در پست خود (دفاع راست) نهایت استفاده را کرد و گل دوم را وارد دروازه مودت کرد. پرویز زاهدی خبرنگار دنیای ورزش طی گزارشی کیفیت فوتبال قطر را ستود و نوشت:«واقعا انتظار چنین فوتبالی را از قطر نداشتیم» و نیز از کاشانی، ایرانپاک، بهزادی و آشتیانی به‌عنوان بهترین بازیکنان میدان نام برد.
پنج: حالا شما بروید جام‌‌جهانی- بزرگترین ضیافت اجتماعی اهل عالم- را برگزار کنید و ما برای یک VAR التماس به صغیر و کبیر کنیم. دم شما گرم. دم شما دیزی. دم شما یتیمچه. دم ما خوئک و خوش‌گوشت و الباقی اقربایانش.
