یادداشت آرش خوشخو درباره محمدجواد ظریف
روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | حجم انتقادات از ظریف را نمیفهمم. او بهعنوان وزیر امور خارجه موهبتی برای نظام است. بهخاطر تیزهوشیاش، بهخاطر اعتمادبهنفسش در کارزارهای دیپلماتیک، بهخاطر پرکاری و حضور مداومش در تمام صحنهها، بهخاطر تواضعش و فهم دقیق و صادقانه اشتباهاتش.
آری او اشتباهاتی در وظیفهاش داشت. برجام را نمیگویم که بهنظرم حد نهایت تلاش او و گروهش بود و بعید است بتوان با شرایط فعلی به امتیازات بیشتری دست یافت. منظورم برخی اظهار نظرهای اشتباه در آن اوایل بود که قدرت نظامی آمریکا را بیش از حد بزرگ نشان داد و خب دیگر آن اشتباه را نکرد.
این جوانان علاقهمند به دیپلماسی در اردوی اصولگرایان را خیلی جدی نگیرید. از انبوه انتقادات و افشاگریهایشان، بعد از زدودن هیجانات و بازی با کلمات، چیز چندان دندانگیری باقی نمیماند. مقایسه ظریف با سعید جلیلی اشتباه بزرگی است. دکتر جلیلی مطمئنا استراتژیست هستند و امتیازات فراوانی برای نظام جمهوری اسلامی دارند اما بهرهوری او در پرونده هستهای به هیچوجه با جوش و خروش و تحرک بیپایان ظریف قابل مقایسه نیست.
جلیلی سوءظن به دنیای بیرون را در رفتارش نمایش میدهد و همین عامل از تبدیل او به یک دیپلمات کامل جلوگیری میکند. میتوان به قدرتهای بزرگ بدگمان بود و اما در عین حال از ظرفیت شخصی دیپلماتهای حریف برای کسب حداکثر امتیازات سود جست. و در میان دیپلماتهای ایرانی ظریف و خرازی چنین توانایی داشتند.
در مورد صالحی او نه فرصت داشت و نه اختیارات کافی داشت. اما در مورد ولایتی و متکی شخصا قضاوت خود را انجام دادهام. ظریف با دیپلماسی فعالش با چهره گشادهاش، با تسلط رشکبرانگیز خود بر زبان انگلیسی، یک وزیر خارجه ایدهآل برای حاکمیت بوده است. برای همین است که هدف شدیدترین حملات از سوی دیپلماتهای آمریکایی و سعودی قرار میگیرد.
او دیپلماسی افکار عمومی را بلد است و نمیگذارد در فضای پهناور و تاثیرگذار مجازی، حملات ناعادلانه واشنگتن و ریاض بیپاسخ بماند. چهره او و شیوه تحرکش و تسلطش بر بازی غربیها و تعصبش روی منافع ملی، او را به کابوس دیپلماتهای آمریکایی و شیخنشینهای عربی تبدیل کرده. او معرف تمام ارزشهایی است که آنها، اردوگاه متخاصم، میخواهند ایران را عاری از آنها نشان دهند.
بیانصافی از عوارض دیرپای اردوگاه اصولگراست. هربار هم با بهانهای بهظاهر موجه؛ نگرانی از انتخابات آینده، نگرانی از وادادگی، نگرانی از جناح رقیب، نگرانی از نفوذیها و تلاش همیشگی و عموما شکستخورده در مهندسی افکار عمومی. همیشه یک توجیهی برای بیانصافی وجود داشته است و فکر میکنم ظریف، این دیپلمات سختکوش و کارکشته، مهمترین قربانی این بیانصافی اصولگرایان محسوب میشود. هر عقل سلیمی میتواند مزایای ظریف بهعنوان سکاندار وزارت امور خارجه را تشخیص دهد. اما امان از این متخصصین دوراندیشی!