یادداشت آرش خوشخو درباره لیلا حاتمی
روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | فکر میکنم لیلا حاتمی از معدود بازیگران زن سینمای ایران باشد که معنای به درون نقش خزیدن را بداند. از معدود بازیگرهای سینمای ایران باشد که برای سینما آفریده شده است نه برای فضای مجازی، اینستاگرام و یا تئاتر. او میداند که چگونه نقش را بدون زمختی، بدون تلاش خودنمایانه و بدون تقلا و دست و پا زدن ایفا کند.
او میداند که دوربین بقیه کار را انجام خواهد داد. او انگار به رابطه بازیگر و دوربین مطلع است. پس با زیرکی بازتابهای آرام احساسات را در چهرهاش به نمایش میگذارد و میداند که دوربین بقیه کار را انجام خواهد داد. تلاش نمیکند که به سنت بازیگرهای ایرانی جملاتش را با صدای بلند و گاه با فریاد ادا کند. آرام حرف میزند و گاه با زمزمه.
سبک او در مقابل دوربین مرا یاد جولین مور میاندازد. ستاره انگلیسی که در نقشهایش،کلام را گاه به زمزمه تبدیل میکند. میداند که وظیفه دوربین و صدابردار است که صدای او را به تماشاگر منتقل کنند. آری جولین مور از جنس مریل استریپ و یا کتی بیتس و یا هلن میرن نیست. غولهای بزرگ بازیگری با پشتوانهای از سنت تئاتر.
جولین مور برای سینما آفریده شده است و نه هیچ مدیوم نمایشی دیگر. این همان ماجرای لیلا حاتمی است. مقایسهاش با فاطمه معتمدآریا حرکت اشتباهی است. و اینکه کدام بازیگر بهتری در عرصه سینما هستند؟جواب شما چیست؟انسش با دوربین شاید به خاطر خانوادهاش باشد. زری خوشکام از یکسو و علی حاتمی از سوی دیگر.
زوج مشهور و ثروتمند دهه پنجاه که تک دختر خودرا در نوجوانی در مدارس سوئیس پانسیون کردند. تسلط حاتمی بر فرانسه و انگلیسی یادگار همین دوران است. اولین حضور جدی او را در جشنواره فجر سال ۱۳۷۲ دیدیم. وقتی در نقش شاهزاده کور ترک، محو و مسحور صدای آوازه خوان بیمار و روبه موت ایرانی با بازی امین تارخ و صدای محمدرضا شجریان شد.
در آن سالها سینمای ایران با احتیاط بازیگران جوان و خوش سیمای خود را رو میکرد. مثل نیکی کریمی و ماهایا پتروسیان. لیلا حاتمی با بازی در دلشدگان این روند را سرعت بخشید. از دلشدگان ۲۷ سال گذشته و لیلا حاتمیحالا گرانترین بازیگر سینمای ایران است. از منظر من بهترین بازیگر زن سینمای ایران. بازیگری که میتواند با مهمترین ستارههای سینمای جهان در یک رده قرار بگیرد. اما عجیب آن که در میان سینمادوستان ایرانی آنچنان محبوب نیست.
بازیاش را یکنواخت توصیف میکنند و تواناییهای معتمدآریا و ترانه علیدوستی را به رخ او میکشند. مفهوم بازی خوب در منظر تماشاگران ایرانی با مجموعهای از کنشها و میمیکهای واضح و شدید تعریف شده که در آن شکل بازی عمیق و ملایم لیلا حاتمی به چشم نمیآید. این جماعت حاضرند که درخشش لیلا حاتمی در فیلمهایی مثل لیلا، بیپولی، رگ خواب، هرشب تنهایی، سعادت آباد، من و در دنیای تو ساعت چند است را نادیده بگیرند.