کشف چاه نفت جدید در ساختمان سعادت‌آباد
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | دولت تمام‌قد پشت بورس ایستاده و در هر مصاحبه و جلسه‌ای شاهد حمایت مسئولان دولتی از بازار سرمایه هستیم. هرچه باشد بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری است و برخلاف سکه و ارز سود کردن سرمایه‌گذاران آن به بحران اقتصادی منجر نمی‌شود. مزایای بورس محدود به همین یک مورد نیست؛ بررسی آمارهای مربوط به معاملات بورس در سه‌ماه اول امسال نشان می‌دهد، در این مدت سهامداران رقمی حدود ۷۴۱هزار میلیارد تومان یا به عبارتی روزانه به‌طور میانگین ۱۳هزار میلیارد تومان سهام خرید و فروش کرده‌اند.
از این رقم نیم‌درصد به‌عنوان مالیات به جیب دولت می‌رود. این یعنی دولت از اول سال تا حالا حدود سه‌هزار و ۷۰۰میلیارد تومان از معاملات بورس درآمد داشته که با توجه به فعالیت بورس در ۵۶روز کاری، میانگین روزانه درآمد دولت از بورس می‌شود رقمی حدود ۶۶میلیارد تومان. با در نظر گرفتن درآمد ۱۶دلاری صادرات هر بشکه نفت برای ایران، مالیات نیم‌درصدی از معاملات بورس می‌تواند به اندازه صادرات روزانه ۲۳۰هزار بشکه نفت درآمد به همراه داشته باشد.
*** جابه‌جایی ۷۴۱هزار میلیارد تومان پول در بورس
سهامداران در سه‌ماه اول امسال حدود ۷۴۱هزار میلیارد تومان سهام خرید و فروش کرده‌اند. بررسی آمار معاملات نشان می‌دهد، در ۱۷روز کاری فروردین‌ماه ارزش معاملات بورس ۹۸هزار میلیارد تومان و ارزش معاملات فرابورس حدود ۵۸هزار میلیارد تومان بوده که مجموع آنها به حدود ۱۵۶هزار و ۳۹۵میلیارد تومان می‌رسد. این یعنی طی فروردین‌ماه روزانه به‌طور میانگین ۹هزار و ۲۰۰میلیارد تومان پول در تالار بورس جابه‌جا شده است.
اردیبهشت‌ماه اوج رونق بورس بود. طوری که در ۲۳روز کاری این ماه حدود ۲۴۱هزار میلیارد تومان در بورس و ۱۱۳هزار میلیارد تومان در فرابورس سهام معامله شده است. مجموع این ارقام نشان می‌دهد، ارزش معاملات این دوبازار در اردیبهشت به ۳۵۴هزار میلیارد تومان می‌رسد. در اردیبهشت‌ماه میانگین ارزش روزانه معاملات رقمی حدود ۱۵هزار و ۳۹۲میلیارد تومان بود. خردادماه امسال بدون در نظر گرفتن معاملات امروز، رقمی حدود ۲۳۱هزار میلیارد تومان سهام خرید و فروش شده است.
از این رقم ۱۴۲هزار میلیارد تومان مربوط به معاملات بورس و ۸۸هزار میلیارد تومان مربوط به معاملات فرابورس است. از آنجا که خردادماه به جز امروز، ۱۶روز کاری داشت، می‌توان گفت میانگین ارزش معاملات روزانه بورس و فرابورس طی خردادماه حدود ۱۴هزار و ۴۲۲میلیارد تومان محاسبه می‌شود. در کل سه‌ماه اول سال ۹۹ تالار معاملات در ۵۶روز شاهد جابه‌جایی ۷۴۱هزار میلیارد تومان پول بود و میانگین ارزش معاملات روزانه در این سه‌ماه ۱۳هزار و ۲۳۵میلیارد تومان است.
*** درآمد روزانه ۶۶میلیارد تومانی دولت از معاملات بورس
احتمالا در جریان باشید که سهامداران با هر معامله حدود ۱٫۴۳درصد ارزش سهامی که خرید و فروش می‌کنند را مالیات و کارمزد پرداخت می‌کنند. از این رقم حدود ۷۶صدم درصد به جیب کارگزاری‌ها می‌رود و نیم‌درصد به خزانه دولت. مابقی آن هم نصیب سازمان بورس و ناظر بازار می‌شود. این مالیات نیم‌درصدی شاید برای خود سهامداران رقم چندان بزرگی به‌نظر نرسد، ولی وقتی پای معاملات ۷۴۱هزار میلیارد تومانی در میان باشد، حتی یک‌دهم درصد هم ارزشمند می‌شود، چه رسد به پنج‌دهم درصد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد درآمدهای مالیاتی دولت از معاملات سه ماه اول سال رقمی درحدود سه‌هزار و ۷۰۰میلیارد تومان بوده است. از آنجا که بورس در این مدت ۵۶روز کاری فعال بوده می‌توان نتیجه گرفت، دولت روزانه ۶۶میلیارد تومان از معاملات بورس درآمد دارد. تازه این رقم مربوط به میانگین سه‌ماهه است. بررسی معاملات ماه به ماه نشان می‌دهد، درآمد روزانه دولت از بورس در فروردین‌ماه ۴۶میلیارد تومان، در اردیبهشت‌ماه ۷۷میلیارد تومان و در خردادماه حدود ۷۲میلیارد تومان بوده است. باید توجه داشته باشید که ارزش معاملات بورس پارسال همین موقع تقریبا یک‌دهم این ارقام بود و درآمد دولت آنچنان چشمگیر به نظر نمی‌رسید.
*** درآمد از بورس، معادل صادرات روزانه ۲۳۰هزار بشکه نفت
مقایسه درآمد مالیاتی دولت از بورس با درآمد حاصل از صادرات نفت نشان می‌دهد، تالار معاملات می‌تواند به اندازه صادرات روزانه ۲۲۸هزار بشکه نفت درآمد مالیاتی داشته باشد. اگر قبول نمی‌کنید، بیایید با هم ماشین حساب به دست بگیریم. قیمت نفت در سه‌ماه اول امسال کلی فراز و فرود داشته و احتمالا در جریان باشید که حتی برای چندروز شاهد قیمت منفی برای معاملات آتی نفت تگزاس بودیم. مبنای محاسبات ما، همان قیمت نفت ایران در گزارش‌های سایت OilPrice است.
در سه‌ماه اول امسال قیمت نفت ایران برای صادرات به اروپا بین ۱۵ تا ۳۷دلار به ازای هر بشکه متغیر بوده است. درحال حاضر قیمت هر بشکه نفت ایران در محدوده ۳۶دلار قرار دارد اما اگر از سه‌ماه گذشته میانگین بگیریم، به عدد ۲۷دلار به ازای هر بشکه می‌رسیم. توجه داشته باشید که کل این ۲۷دلار به‌عنوان درآمد نفتی در نظر گرفته نمی‌شود، چراکه استخراج نفت به خودی خود برایمان هزینه دارد. آخرین اطلاعات از هزینه تمام‌شده تولید نفت برای ایران مربوط به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس است که می‌گوید، هر بشکه نفت برایمان ۱۰دلار تمام می‌شود.
با این حساب می‌توان گفت درآمد حاصل از صادرات هر بشکه نفت در سه‌ماه اول امسال حدود ۱۷دلار بوده است. بیایید به درآمد مالیاتی بورس برگردیم. محاسباتمان نشان داد دولت از اول سال تا حالا به‌طور میانگین روزانه ۶۶میلیارد تومان از بورس درآمد داشته است. اگر میانگین قیمت دلار نیمایی در سه‌ماه گذشته را ۱۷هزار تومان در نظر بگیریم، درآمد روزانه معاملات بورس برای دولت معادل سه‌میلیون و ۸۸۰دلار محاسبه می‌شود. اگر این رقم را بر ۱۷دلار تقسیم کنیم، می‌بینیم دولت به اندازه صادرات روزانه ۲۲۸هزار بشکه نفت از معاملات بورس درآمد دارد.
