چهار سلاح مخفی در مبارزه با کرونا
روزنامه هفت صبح، رامتین لطیفی | به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا که روز پنجشنبه منتشر شد بیش از ۷۰درصد از مردم این کشور تاکنون حداقل یک‌بار به یکی از انواع ویروس کرونا مبتلا شده‌اند. این مرکز در یکی از پژوهش‌های متاخر خود، ۲۷۵ هزار نفر از مبتلایان به ویروس کرونا را به طور تصادفی انتخاب و وضعیت آن‌ها را مورد مطالعه قرار داد. بر اساس نتایج اولیه این مطالعه، ۸۷درصد از مبتلایان یک بار، ۱۲درصد از مبتلایان ۲ بار و تنها یک درصد از مبتلایان ۳ بار به این ویروس مبتلا شدند.
سوالی که ممکن است با مرور این آمار به ذهن خوانندگان خطور کند این است که آن دسته از مردمی که کمتر از ۳۰درصد جمعیت آمریکا را تشکیل می‌دهند و تاکنون به هیچ کدام از انواع ویروس کرونا مبتلا نشدند چگونه در این اقلیت جا گرفته‌اند؟ پزشکان و متخصصان عوامل مختلف و متفاوتی را برای قرار گرفتن افراد در این دسته از جمله رفتار اجتماعی اشخاص، ژنتیک و ایمنی مبتنی بر T سلول‌ها برشمردند.
اما مطالعات دقیق‌تر این متخصصان حاکی از آن است که نمی‌توان تا ابد از ابتلا به کرونا گریخت و در موج امیکرون و زیر شاخه‌هایش، به ویژه زیر شاخه BA5 که به دلیل واکسن گریزی بیش از حد و نیز سرایت‌پذیری بالای خود در جای جای جهان می‌تازد، همه افرادی که تاکنون از ابتلا به کرونا گریخته‌اند نیز دیر یا زود، محکوم به انداختن سپرهایشان هستند.
نوئل سانیانا، مهندس ژنتیک ارشد در مرکز ژنوم نیویورک شیوع BA5 در جهان را به دعوت ویروس کرونا از انسان‌های مقاوم برای یک تانگوی ۲ نفره تشبیه کرده است. حال که از ابتلا به کرونا گریزی نیست، این مطالعه مهم به ما نشان می‌دهد چه عواملی سبب می‌شود به نوع خفیف‌تر این ویروس مبتلا شویم و بتوانیم با مراقب‌های کاربردی و به موقع، سلامتی خود را دوباره به دست بیاوریم و به زندگی عادی بازگردیم.
یک: برگ برنده‌ای به نام ژنتیک
محققان دانشگاه نیویورک در سال ۲۰۲۱ گروهی کثیری از ژن‌هایی موجود در بدن انسان‌ها را شناسایی کردند که استعداد افراد برای ابتلا به ویروس کرونا را توسط این ژن‌ها دسته‌بندی می‌کنند. برای مثال این محققان یک ژن به نام ACE2 را شناسایی کردند که عاملی برای بازدارندگی ابتلای فرد به ویروس کرونا و جلوگیری از ورود این ویروس به سلول‌های فرد است.
تعداد ژن‌های شناسایی شده در بدن که استعداد افراد برای ابتلا به ویروس کرونا، از مقاومت در برابر ابتلا گرفته تا درگیر شدن ریه‌ها در صورت ابتلا را تحت تاثیر قرار می‌دهند به بیش از ۵۰۰ نوع رسیده است. برای مثال در ماه گذشته یک مطالعه بر روی ۳ هزار بیمار مبتلا به ویروس کرونا با فقدان ژن مشترک OAS1 که به طور مادرزادی برای مقابله با انواع ویروس‌ها در بدن انسان وجود دارد، نشان داد که فقدان این ژن بر روی شدت ابتلا موثر است و اکثر افرادی که از نبود آن در بدنشان رنج می‌برند در صورت ابتلا به ویروس کرونا راهی بیمارستان می‌شدند.
بنابراین برخی از ژن‌ها سبب افزایش مقاومت افراد در برابر ویروس کرونا می‌شوند و برخی دیگر نیز به آسانی برگه عبور این ویروس در اعضای مختلف بدن افراد از جمله ریه را ارائه می‌دهند. شوربختانه ترکیب ژن‌های انسان‌ها از بدو تولد همراهش هستند و هیچ فردی قادر به تغییر و تحول ژن‌های خود نیست.
دو: تمرین برای مبارزه مجدد
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که ابتلای مجدد به انواع ویروس کرونا به طور عمومی در اعضای فوقانی مانند گلو و بینی نمود پیدا می‌کنند و بیش از اینکه شبیه ابتلای اولیه به ویروس کرونا باشند، شبیه سرماخوردگی هستند. این راز به دلیل یادآوری نحوه مبارزه با ویروس کرونا توسط T سلول‌هاست. T سلول‌ها نوعی از گلبول‌های سفید هستند که با شناسایی نوع ویروس، نحوه مبارزه با آن را به یاد می‌آورند و با آرایش مناسب به جنگ آن می‌روند. البته حافظه T سلول‌ها نمی‌تواند منجر به عدم ابتلا به ویروس کرونا شود اما سبب می‌شود که فرد در صورت رعایت اصول بهداشتی و قرار گرفتن تحت درمان علمی و مناسب، به نوع خفیف‌تر این ویروس مبتلا شود.
سه: موهبتی به نام آلرژی
در روزهای آغازین شیوع کرونا گمان می‌رفت افراد با بیماری‌های تنفسی نظیر آسم یا آلرژی‌های مختلف در رده گروه‌های پرخطر قرار بگیرند. اما مطالعات کنونی نشان می‌دهد که آسم تاثیر چندانی بر روی شدت ابتلا به ویروس کرونا ندارد و البته سبب کاهش یا شدت آن هم نمی‌شود. از سوی دیگر برخلاف آنچه در ابتدا تصور می‌شد، نه تنها انواع آلرژی‌ها تاثیر در شدت ابتلا به ویروس کرونا ندارند بلکه سبب کاهش تاثیر آن نیز می‌گردند.
در مطالعه‌ای که در ماه اردیبهشت بر روی ۱۴۰۰ خانواده آمریکایی که به طور موروثی، آلرژی‌های غذایی داشتند صورت گرفت نتایجی به دست آمد که نشان می‌دهد شدت ابتلا در آن‌ها ۵۰ درصد کاهش داشته است. این مطالعات نشان داد حضور مستمر ژن ACE2 در سطح دستگاه‌های تنفسی افراد که دارای آلرژی‌های غذایی هستند سبب می‌شود که از شدت ورود ویروس به بدن کاسته و در نتیجه فرد به نوع خفیف‌تری از ویروس کرونا مبتلا شود. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که آلرژی‌های دیگر نیز به انحای مختلف در کاهش شدت بیماری کرونا موثرند.
چهار: رعایت مضاعف پروتکل‌های بهداشتی
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که برای عدم ابتلا به ویروس کرونا یا ابتلا به نوع خفیف‌تر ویروس کرونا، یک عامل به نام رعایت پروتکل‌های بهداشتی وجود دارد که تاثیر آن بیش از تمام مواردی است که پیش‌تر درباره آن توضیح دادیم. همچنان باید از حضور در جمع، به ویژه حضور در اجتماعات در اماکن سربسته و محصور بپرهیزیم و در فضای عمومی از ماسک‌های استاندارد استفاده کنیم.
با توجه به سرایت‌پذیری بیش از پیش سویه‌های جدید، استفاده از ماسک‌های قوی‌تر در اولویت قرار دارد و اگر مجبور به حضور در مکانی سربسته هستید بهتر است از ماسک N95 استفاده کنید چرا که ماسک‌هایی مانند ماسک جراحی ۳ لایه دیگر کاربرد سابق را ندارند و احتمال ابتلا را افزایش می‌دهند.
ممکن است برخی این نقد را وارد آورند که افرادی با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی نیز در موج اخیر به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و این راهی برای گریز از ابتلا نیست. باید در پاسخ به این افراد بگوییم شدت ابتلا با حجم ویروسی که به بدن فرد وارد می‌شود رابطه مستقیم دارد و استفاده از ماسک‌های استاندارد سبب می‌شود مقدار کمتری از ویروس وارد بدن شود و در نتیجه فرد مبتلا به گونه خفیف این بیماری دچار گردد.
