پذیرش قطعنامه ۵۹۸؛ نوشیدن جام زهر
روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | در تیرماه ۱۳۶۷ ایران تقریبا همه متصرفاتش در عراق را از دست داده بود. جزیره فاو را در ۲۹ فروردین ۱۳۶۷ و پس از ۲۶ ماه تصرف به عراق واگذار کردیم، در اردیبهشت‌ماه متصرفاتمان در شلمچه عراق در حاشیه بصره یعنی همه مناطقی که در زمستان ۶۵ به دست آورده بودیم از دست دادیم و در تیرماه از جزایر مجنون هم خارج شدیم.
این شکست‌ها همزمان بود با موشکباران‌های شدید تهران و شهرهای بزرگ ایران. این واقعیتی است که پس از فتح خرمشهر در خرداد ۱۳۶۱ نیروهای ما فقط در دو عملیات به موفقیت‌های نسبتا بزرگی دست یافته بودند. عملیات والفجر ۸ که به فتح فاو انجامید و عملیات کربلای پنج که نیروهای ما را تا ۱۷ کیلومتری بصره پیش برده بود.
پس ازآن عراقی‌ها با تغییر تاکتیک و با استفاده از ایجاد لایه‌های دفاعی سنگین طوری که حرکت نیروهای پیشقراول ایرانی را سخت و صعب کند و دیگری تقویت شدید نیروهای هوایی و استفاده از بمباران‌های سنگین و همین طور بمب‌های شیمیایی و مهم‌تر از همه استفاده از رانت اطلاعاتی و ماهواره‌ای آمریکایی‌ها برای جلوگیری از غافلگیری توانستند از مهلکه عملیات غافلگیر کننده نیروهای ایرانی جان سالم به در ببرند.
این مسئله رانت اطلاعاتی آن قدر مهم است که برخی می‌گویند موفقیت ایران در عملیات والفجر ۸ و فتح فاو به خاطر پروژه مک فارلین بوده و امتناع آمریکا از در اختیار گذاشتن اطلاعات ماهواره‌ای به عراقی‌ها. موفقیت نسبی و البته عملیات کربلای۵ هم به خاطر زمان آغاز آن یعنی با فاصله دو هفته پس از شکست کربلای ۴ بود که عراقی‌ها و سازمان‌های اطلاعاتی به هیچ وجه انتظارش را نداشتند.
اما در تیرماه سال ۶۷ مشخص شده بود که دیگر نیروهای ایران از مزیت‌های بزرگشان یعنی غافلگیری نیروهای عراقی و دسترسی به عقبه این نیروها محروم شده‌اند. جنگ در بن بست بود و محسن رضایی با ارسال نامه‌ای به امام دورنمای به شدت تیره‌ای ازآینده جنگ ترسیم کرده بود. در همین سال سخت ۶۷، کشتی‌های جنگی آمریکا همزمان با تهاجمات عراق از اواخر فروردین ماه سال ۱۳۶۷ به سکوهای نفتی ایران، به کشتی‌های جنگی ایران و به هواپیمای مسافربری ایران در تنگه هرمز حمله کردند و فاجعه کشتن ۲۲۹ مسافر پرواز تهران به دوبی را رقم زدند.
قطعنامه ۵۹۸ در تیرماه ۱۳۶۶ صادر شده بود و قطعنامه‌ای قدرتمند بود که با حسن نیت خاویر پرز دکوئیار محمل خوبی برای پایان جنگ فراهم کرده بود. اما ایران طی یک سال روی خوش به این قطعنامه نشان نداد تا عاقبت امام خمینی در ۲۷ تیرماه ۱۳۶۷ و بر پایه گزارش‌های نظامی تصمیم به قبول کردن قطعنامه آتش‌بس ۵۹۸ گرفتند و آن را به نوشیدن جام زهر تشبیه کردند.
این یک تصمیم بسیار بزرگ و استراتژیک بود که با شجاعت خاصی اتخاذ شده بود. جالب این که هنوز هستند کسانی که اعتقاد دارند گزارش‌های منفی ارسال شده به امام از سوی محسن رضایی و حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی باعث پذیرش قطعنامه شد و جنگ می‌توانست ادامه پیدا کند که خب بگذارید با آنها موافق نباشیم.
بعد از پذیرش قطعنامه این عراق بود که با فرصت طلبی به مرزهای ایران به‌خصوص در سمت جنوب یورش آورد تا موقع مذاکرات دستش پرتر باشد اما این یورش با مقاومت نیروهای ایرانی به جایی نرسید و نهایتا در انتهای مرداد ماه آتش بس اعلام شد. اما این حادثه بزرگ چند ماجرای مهم‌تر نیز متعاقب خود داشت. عملیات مرصاد و ماجرای آیت‌الله منتظری و….
