مهمترین داروهای موثر بر درمان کرونا
روزنامه هفت صبح | تا امروز مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۸۴۱ هزار نفر رسیده است و تعداد داروهایی که برای این افراد تجویز شده به دهها مورد میرسد. بعضی از آنها نیامده از پروتکل خارج شدند، بعضی از آنها اصلا به پروتکل نرسیدند، بعضی دیگر هم هنوز از سمت پزشکان تجویز میشوند و به دست بیمار میرسند. حالا میخواهیم به طور شفاف در این گزارش بگوییم که اگر خودتان بیمار شوید یا تست کرونای اطرافیانتان مثبت شود، احتمالا اسم چه داروهایی را خواهید شنید.
*** رمدسیویر
هر بیماری که حالا؛ یعنی در پاییز ۱۳۹۹ کرونا بگیرد، اگر اوضاعش وخیم شود دکترها برای او یک توصیه دارند: رمدسیویر. رمدسیویر را قبلا برای درمان ابولا و برخی از بیماریهای عفونی استفاده کردهاند. رمدسیویر یکی از داروهایی بوده که سازمان بهداشت جهانی از کشورهای مختلف خواست در طرحی به بررسی آثار آن در کاهش عوارض جانبی کرونا بپردازند. بعد هم دستآخر اعلام کرد اصلا این دارو آنقدرها که فکر میکردند موثر نبوده است.
بااینحال حلقه علمی ستاد مقابله با کرونا در کشور ما که تصمیمهای اصلی برای پروتکلهای دارویی این بیماری را میگیرد هنوز اعلام نکرده که رمدسیویر حذف شود. آنها میگویند رمدسیویر را وارد پروتکل درمان کرونا نمیکنیم، اما پزشکان حق انتخاب دارند که از این دارو استفاده کنند یا نه. بعضی از پزشکان هم میگویند که اگر این دارو در فاز اول بیماری داده شود، ممکن است مؤثر باشد.
و اگر در زمان درست استفاده شود، در کاهش میزان افرادی که نیازمند آیسییو یا تنفس مصنوعی با کمک دستگاه میشوند موثر است. علاوهبر ایران، این دارو در آمریکا هم تجویز میشود. شرکت تولیدکننده رمدسیویر یک شرکت آمریکایی است که اتفاقا جزو داروهایی بوده که برای بهبود وضعیت جسمی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا که به کرونا مبتلا بود، تجویز شده است.
*** کورتن
اوایل در پروتکلهای درمانی انگلیس و آمریکا پزشکان تاکید میکردند که اصلا و بههیجوجه به بیماران کورتن ندهید. حالا اخیرا همه آنها از نظرشان برگشتهاند. اعتقاد دارند که کورتن در درمان التهاب این بیماری و اتفاقا ریه این بیماران میتواند خیلی هم داروی موثری باشد. به همین خاطر وقتی علائم کرونا را در یک فرد بدحال ببینند به او کورتن تجویز میکنند. چه کورتنی؟
در راس آن دگزامتازونها هستند و از بقیه اعضای خانواده آن هم پردنیزولون، بتامتازون، تریامسینولون شهرت دارند. اخیرا سازمان بهداشت جهانی دستورالعمل جدیدی را منتشر کرده که در آن استفاده از کورتیکواستروئید به عنوان داروی استاندارد بیماران مبتلا به کووید-۱۹ با وضعیت «وخیم تا بسیار وخیم» توصیه شده است. محققان میگویند احتمال مرگ تا ۲۰ درصد با مصرف این دارو کمتر میشود. الان داروی کورتیکوئید استروئید، به عنوان یک داروی کورتنی، جزو پروتکل درمان کروناست.
اینترفرون
این هم یک داروی ضدویروسی است که برای مقابله با التهاب ریه تجویز میشود. کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا میگوید هنوز هم داروی «اینترفرون» دارویی است که میتواند با ویروس مقابله کند. این دارو در پروتکل درمانی هم وجود دارد و اجازه استفاده از آن در بیمارستانها مشخصا داده شده است. محققان در هلند کشف کردند که بیمارانی که به کرونای شدید مبتلا شدهاند فاقد ماده حیاتی به نام «اینترفرون» هستند که در سازماندهی سیستم ایمنی بدن در مقابله با عوامل ویروسی تولید میشود. اینترفرونها سیستم ایمنی بدن را تحریک میکنند و مقاومت بدن را در برابر عوامل بیماریزا افزایش میدهند.
*** سووداک
سووداک داروی شناختهشدهای نیست و اسم آن هم جدیدا به زبان آمده است. چه افرادی بیشتر با آن آشنایی دارند؟ آنهایی که در خط اول درمان هپاتیت C بودهاند. پزشکان میگویند مصرف بیش از حد آن ممکن است بیماران را دچار مقاومت دارویی کند، اما از قضا این دارو نیز خارج از پروتکل در دسترس قرار گرفته است. موسس شبکه هپاتیت ایران یکی از افرادی است که میگوید این دارو در راهنماهای بالینی هیچ کشوری برای کووید ۱۹ وارد نشده؛ در جهان برای کووید ۱۹ مصرف نمیشود و در کشور ما هم نباید مورد استفاده قرار بگیرد چرا که بیماران هپاتیت سی به این دارو نیاز دارند و در صورت استفاده کرونایی ها این دارو کمیاب خواهد شد.
*** فاویپیراویر
این دارو هم از قبل شناختهشده بود و در سال ۲۰۱۴ در ژاپن آن را به عنوان داروی ضد آنفلوآنزا تجویز میکردند. ولی با گسترش بیماری کرونا، تجویز آن زمانی که داروی دیگری پاسخ دردهای بیماران نبود، در بخش سرپایی مجاز شد. حرف بر سر فاویپیراویر این است که اثربخشی نسبی دارد، اما اثربخشی قطعی نه؛ بهخصوص اینکه در عفونتهای شدید کووید۱۹ فایده چندانی ندارد.
گفته میشد که این دارو تا ۱۰ درصد هم میزان ورود بیماران به ICU را کم میکند. اینطور شد که علاوهبر ژاپن، آلمانیها هم از این دارو در سیستم درمانی خود برای مقابله با کرونا استفاده کردند، ولی کمکم همین شک و شبههها باعث شد که دستآخر فاویپیراویر مهرماه از پروتکل درمان حذف شود. این یعنی چه؟ یعنی این دارو دیگر به عنوان داروی الزامی برای درمان بیماران کرونایی به حساب نمیآید. تازه کمیته علمی گفته است که مصرف آن ممکن است برای بیماران آسیبرسان نیز باشد.
*** هیدروکسی کلروکین
این دارو برای بیمارانی که روماتیسم دارند داروی نامآشنایی است و خواص ضدویروسی و اثر آرامکننده برای سیستم ایمنی بدن دارد. بعد از کرونا، صف بیماران مبتلا به کرونا مقابل داروخانه برای این دارو هم شکل گرفت. حالا این دارو هنوز هم اعتبار دارد؟ خب باید بگوییم که نه. این دارو دیگر از پروتکل درمان ایران حذف شده است. جالب اینکه قبلا هم ترامپ تعریف و تمجید زیادی از این دارو میکرد، اما تا خودش به کرونا مبتلا شد، اصلا در معالجهاش استفاده نکردند.
سازمان بهداشت جهانی همین ماه پیش اسم هیدروکسی کلروکین را آورد و اعلام کرد این دارو هم اثربخشی خاصی ندارد. پس اگر قبلا از اطرافیانتان موقع ابتلا به کرونا این دارو را مصرف کرده، دلیل نمیشود که امروز هم به بیماران توصیه شود. مثل قرص دیگری به اسم تامی فلو که اسفند پارسال اسم کرونا از اول هم با نام این قرص پیوند خورد. اما تامی فلو هم فرجام خوبی نداشت و این ویروس آنقدر ناشناخته بود که همان چند هفته بعد تامی فلو را از پروتکل درمان حذف کردند.