ماجرای حبسهای بسیار طولانی چیست؟
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی | گاهی میشنویم که فردی به یک مجازات حبس بسیار طولانیمدت محکوم شده ولی مقامات قضایی بعد از آن توضیح میدهند که اینگونه نیست و فرد باید میزان حبسی کمتر از آن مدت را که رسانهای شده بگذراند. داستان این موارد چیست؟
گاهی پیش میآید که فردی یک کار انجام میدهد ولی در واقع چند جرم مرتکب میشود.
مثلا به این مثال دقت کنید: فردی میخواهد کلاه فردی دیگر را بردارد و مال او را به دست بیاورد. او این کار را با استفاده از سند مجعول انجام میدهد. در این شرایط، در واقع دو جرم صورت گرفته است: جعل سند و کلاهبرداری.
در این شرایط طبق ماده ۱۳۱ قانون مجازات اسلامی، برای هر دو عمل، مجازات تعیین میشود ولی مجازات اشد یعنی مجازاتی که بیشتر است اعمال میشود. البته اگر میزان حبس تا شش ماه، یا میزان شلاق تا ۳۰ضربه باشد و به اصطلاح حقوقی، مجازات از درجه هفت یا هشت (پایینترین درجه مجازاتها) باشد، این مجازات با سایر مجازاتها جمع خواهد شد.
اما در صورتی که فرد چند جرم مرتکب شود. مثلا موبایل کسی را بدزدد و بعد از آن، به خاطر شنیدن یک دشنام از فرد مالباخته، ضربهای نیز به او وارد و او را مجروح کند برای هر جرم او مجازات اشد، یعنی بیشترین میزان مجازات مقرر شده در قانون وضع میشود اما او باید شدیدترین مجازات از میان آنها را تحمل کند.
مثلا فرض کنید برای سرقت بیشترین میزان وارد شده در قانون ۵ سال و برای ضرب و جرح ۷ سال باشد. در این صورت برای او این دو حکم وضع خواهد شد ولی او باید ۷ سال را در زندان بگذارند. البته اگر تعداد جرایم یک فرد از سه جرم بیشتر شود، قاضی باید مجازات هر جرم را بیش از میزان قانونی ببرد.
البته در نظر داشته باشید که این مقررات صرفا در مورد جرایم تعزیری است یعنی جرایمی که دولت آن را وضع کرده و در مورد جرایم حدی یعنی جرایمی که در شرع، میزان مجازات آن تعیین شده، حتما حد اعمال خواهد شد. مثل فردی که مثلا مرکز فحشا دایر کرده و ضمنا در حال شرب خمر دستگیر شده است. در این حال او هم حد یا میزان شلاق تعیین شده برای شراب را تحمل خواهد کرد و هم مجازات مربوط به دایر کردن مرکز فحشا را.