در مرز اوکراین و روسیه چه خبر است؟
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | در طول تاریخ یک قرن گذشته، کمتر زمانی را میتوان سراغ داشت که روسیه و اوکراین در شرایط صلح و آشتی به سر ببرند. روابط این دو کشور با ایجاد اتحاد جماهیر شوروی رو به تیرگی گذاشت و با وجود آنکه روسها اقلیتی مهم در اوکراین هستند اما درگیریها با گذشت بیش از صد سال، هنوز ادامه دارد.
* یک: هفت سال پس از بحران اوکراین که منجر به تغییر دولت در این کشور و حضور نظامی روسها در منطقه کریمه بار دیگر اوضاع در این کشور به هم ریخته و درگیری تاریخی اوکراینیها و روسها مجددا سر برآورده است. سهشنبه گذشته فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین خبری عجیب داد. او گفت که مسکو در حال استقرار نیروهای نظامی خود در مرز با اوکراین است. اما چرا روابط بین دو کشور بعد از آتش بسهای مکرر، دوباره شکرآب شده است؟
* دو: منطقه مورد مناقشه بین مسکو و کییف در شرق اوکراین قرار دارد. فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین برآورد کرده که روسیه طی هفتههای اخیر حدود ۲۵گروهان از نیروهای ارتش خود را در نزدیکی مرزهای اوکراین مستقر کرده و شمار نیروهای مستقر خود در کریمه را به ۳۲هزار و ۷۰۰تن رسانده است. به گفته خومچاک، افسران ارتش روسیه همچنین ۲۸هزار نیروی جداییطلب مستقر در شرق اوکراین را نیز فرماندهی میکنند. پیش از این اعلام شده بود که بیست و شش نظامی در سه ماهه اول سال در مرز بین دو کشور کشته شدهاند.
* سه: روسیه و اوکراین از دیرباز مشکلات زیادی با یکدیگر داشتهاند. بخشی از اوکراینیها روسها را به خاطر قحطیای که در زمان استالین منجر به کشته شدن میلیونها تن از مردم اوکراین شده بود، نبخشیدهاند. در عین حال روسها بزرگترین اقلیت حاضر در این کشورند. در اوکراین تقابل بین دوستداران روسیه و دوستداران آمریکا و غرب همیشه وجود داشته است. روسها بیش از چهار میلیون از ۵۵ میلیون نفر جمعیت را تشکیل میدهند و اقیت قابل توجهی به حساب میآیند. حتی زبان مرسوم در این کشور هم کماکان روسی است.
* چهار: دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین در یک نشست خبری در واکنش به نگرانی اوکراین از ورود قریبالوقوع نظامیان روس به مناطق تحت سلطه جداییطلبان گفت:«روسیه نیروهایش را مطابق میلش در مرزهای خود جابهجا میکند. این مسئله هیچ تهدیدی برای هیچ کسی نیست و هیچکس نباید نگران شود.» اما اوکراینیها نظر مشابهی ندارند و این جابهجاییها را زمینهای برای ایجاد یک جنگ خطرناک میدانند. درگیری پیشین بین دو کشور یک میلیون نفر آواره و هزاران کشته از دو طرف در پی داشت.
* پنج: همزمان سازمان اطلاعات نظامی اوکراین، روسیه را به آماده شدن برای ورود ارتش این کشور به مرزهای شرقی خود، پس از پخش صدها هزار گذرنامه روسی در میان شهروندان این منطقه متهم کرد. دولت کییف میگوید نظامیان روسیه برای حمایت مستقیم از شورشیان جداییطلب شرق آماده میشوند.
* شش: به نوشته یورونیوز مناطق شرقی اوکراین، ازجمله دنباس و دونتسک در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ آرام بودند. با این حال درگیریها میان جداییطلبان تحت حمایت روسیه و ارتش اوکراین از ماه ژانویه سال ۲۰۲۱ بار دیگر آغاز شد و به کشته شدن تعدادی انجامید.
* هفت: خومچاک پیش از این گفته بود که ۲۸هزار جنگجوی جداییطلب و ۲هزار مستشار و مربی نظامی روس در شرق اوکراین حضور دارند و امنیت نظامی این کشور را تهدید میکنند. مسکو کاملا این اخبار را تکذیب میکند. پسکوف میگوید که فعالیتهای روسیه در دونباس سازنده است.
* هشت: دونباس منطقه غیررسمی تاریخی، اقتصادی و فرهنگی در شرق اوکراین است و از بخشهای شمالی و مرکزی استان دونتسک، به حساب میآید. در مارس ۲۰۱۴ در پی وقایعی که در اوکراین پیش آمد، مناطق بزرگی از دونباس دچار ناآرامی شد. این ناآرامیها بعداً به جنگ بین دولت و تجزیهطلبان جمهوریهای خودخوانده دونتسک و لوهانسک تبدیل شد.
در این منطقه بیش از سیونه درصد از جمعیت را روسها تشکیل میدهند و همین امر باعث نگرانی شدید اوکراینیها شده است. این نگرانیها حالا به گلوله باران مواضع گروههای مسلح مورد حمایت روسیه در استانهای لوهانسک و دونتسک توسط ارتش اوکراین انجامیده است. روسها هم به گشت زنی بر فراز بندر روستوف که یکی از مهمترین بنادر اوکراین است مشغولند.
* ۹: ارتش اوکراین بعد از روسیه، یکی از مهمترین و بزرگترین ارتشهای اروپاست. آنها با ناتو روابط نزدیکی دارند و بر اثر این روابط، از تجهیزات مجهزی برخوردارند. با این وجود ضعف این ارتش در نیروی هوایی از مواردی است که نگرانیهایی را برای کییف ایجاد کرده است. رسانههای نزدیک به روسیه میگویند اوکراین بیش از سی هزار نیروی نظامی را تجهیز و آماده کرده است.
* ۱۰: به نظر میرسد که غربیها مایل به فلج کردن روسیه در اوکراین هستند. آنها از سال ۲۰۱۴ مسکو را به خاطر ماجرای کریمه تحت فشار قرار دادهاند و حالا به نظر میرسد اختلافات خودشان با پوتین را در اوکراین دنبال میکنند. این موضوع میتواند دو کشور را وارد جنگی فرسایشی کند که به احتمال زیاد بار دیگر خسارت های انسانی زیادی برجا بگذارد.