تناقض‌های کرونایی؛ کودکان کرونا می‌گیرند؟
روزنامه هفت‌صبح، فرید عطارزاده | پنج سوال بی‌جواب علم پزشکی به پرسش‌های اصلی این روزهای مردم.
توصیه هایی برای پیشگیری از کرونا
در روزهای ترس و التهاب کرونایی هنوز علم پزشکی نتوانسته به سوالات اصلی و اساسی این روزهای مردم نگران جواب دهد. کافی است سایت‌های مختلف، کانال‌ها و گروه‌ها را باز کنید تا با حجم گسترده‌ای از توصیه‌های بهداشتی روبهرو شوید که بعضا با یکدیگر تضاد کامل دارند.
از همه جالب‌تر اما سازمان بهداشت جهانی است که نظر خود را درباره مواردی مانند لزوم استفاده از ماسک تنفسی، مصرف ویتامین c، مصونیت کودکان از ابتلا به این بیماری، ابتلای مجدد افراد بهبود یافته و انتقال از طریق حیوانات را نسبت به گزارش‌های اولیه خود به طور کلی تغییر داده است! در این گزارش تلاش کردیم این تناقض‌های اصلی و اساسی را کنار هم بیاوریم تا ببینیم ماجرا از چه قرار است.
* یک: معمای ماسک
بالاخره بزنیم یا نزیم؟ این سوال قطعا مهم‌ترین سوال این روزهاست که مردم درباره ماسک‌های تنفسی و تاثیری‌گذاری آن می‌پرسند. در اینجا با دو نظر کاملا متفاوت روبهرو هستیم. گروهی از کارشناسان می‌گویند ماسک فقط برای افراد بیمار الزامی است که بیماری خود را به بقیه ندهند و گروه دیگری از کارشناسان می‌گویند زدن ماسک برای همه افراد موجب می‌شود تا از مبتلا شدن افراد سالم به کرونا جلوگیری شود. به عنوان مثال سازمان بهداشت جهانی با وجود آنکه در اطلاعیه‌های اول خود توصیه کرده بود همه افراد ماسک بزنند اما فعلا از این موضع خود عقب‌نشینی کرده است.
* سازمان بهداشت جهانی در آخرین دستورالعمل خود می‌گوید افرادی که علائم تنفسی مانند سرفه ندارند، نیازی به زدن ماسک پزشکی ندارند. سازمان بهداشت جهانی استفاده از ماسک را برای افرادی که علائم کرونا دارند و کسانی که از بیمارانی با علائمی مانند سرفه و تب مراقبت می‌کنند، توصیه میکند.
استفاده از ماسک برای کادر درمانی و افرادی که از کسی مراقبت می‌کنند (در خانه یا یک مرکز درمانی) بسیار حائز اهمیت است. سازمان بهداشت جهانی برای جلوگیری از استفاده نادرست از ماسک و هدر رفتن غیرضروری منابع با ارزش، توصیه به استفاده منطقی از ماسک‌های پزشکی میکند فقط در زمان‌هایی از ماسک استفاده کنید که علائم تنفسی (سرفه یا عطسه) داشته باشید و به عفونت با کرونا با علائم خفیف مشکوک هستید یا از شخصی که به عفونت کرونا مشکوک است، مراقبت می‌کنید.
* با این وجود، نیویورک تایمز در گزارشی به بررسی تاثیر ماسک در عدم انتقال این بیماری پرداخته و به نقل از دکتر تیرنو، استاد میکروبیولوژی و آسیب‌شناسی دانشگاه نیویورک نوشته: «در مکان‌هایی که احتمال ابتلا به بیماری زیاد است، افراد باید از ماسک N95 استفاده کنند. این ماسک ۹۵درصد از ذرات بسیار ریز را فیلتر میکند.»
* دو: کودکان و ابتلا به کرونا
در ابتدا خبرهای مختلفی با این عنوان منتشر شده بود که کودکان زیر ۱۳سال به کرونا مبتلا نمی‌شوند. در تاریخ ۲۳ بهمن ماه بی‌بی‌سی در گزارشی نوشت:«یکی از آخرین تحقیقاتی که درباره شیوع ویروس جدید کرونا انجام و در نشریه اتحادیه پزشکی آمریکا منتشر شده بر‌اساس بررسی بیماران در بیمارستان جین‌یین‌تان در شهر ووهان است، شهری که کانون اصلی شیوع این بیماری است.
این بررسی نشان داد بیش از نیمی از مبتلایان در این بیمارستان بین ۴۰ تا ۵۹ و ۱۰ درصد کمتر از ۳۹ سال داشتند و موارد بیماری در کودکان نادر بوده است.»چندین نظریه وجود دارد که چرا اینقدر موارد بیماری در کودکان کم بوده اما متخصصان جواب قطعی برای آن ندارند. ایان جونز، پروفسور ویروس شناسی در دانشگاه ردینگ به بی‌بی‌سی گفت: به دلایلی که کاملا روشن نیست به نظر می‌رسد کودکان از دست این عفونت فرار می‌کنند یا عفونت شدید نمی‌گیرند.
به عبارت دیگر کودکان بیماری خفیفی می‌گیرند که علائم ندارد در نتیجه نیاز به مراجعه به پزشک یا بیمارستان نیست پس گزارش هم نمی‌شود. ناتالی مک درموت، مدرس دانشگاه کالج لندن هم با این نظر موافق است:«سیستم ایمنی کودکان بالای پنج سال و نوجوانان کاملا آماده مبارزه با عفونت‌های ویروسی است. آنها ممکن است به ویروس آلوده شوند اما به بیماری بسیار خفیف‌تری مبتلا می‌شوند که علائم عفونت نشان نمی‌دهد.»
* نظریه فوق در حال حاضر به طور کامل رد شده است. تا به حال موارد مختلفی از ابتلای کودکان به کرونا منتشر شده ( البته درصد ابتلای آنها نسبت به بزرگسالان کمتر است). مثلا روز گذشته گزارش شد که یک نوزاد ۴۵ روزه اهل کره‌جنوبی به کرونا مبتلا شده است. سایت «یونیسف» در آخرین گزارش خود نوشته:
«این ویروس جدید است و ما هنوز نمی‌دانیم که چه تأثیری بر کودکان یا زنان باردار خواهد گذاشت. می‌دانیم که امکان دارد افراد در هر سنی به این ویروس آلوده شوند اما تاکنون موارد نسبتاً کمی از COVID-19 در بین کودکان گزارش شده است. ویروس در موارد نادر کشنده است و تاکنون بیشتر موارد منجر به مرگ در میان افراد پیرتر با بیماری‌های زمینه‌ای دیده شده است.»
* سه: تاثیر ویتامین c
در گزارش اولیه سازمان بهداشت جهانی آمده بود که برای تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از ابتلا به کرونا، مصرف ویتامین c توصیه می‌شود. این توصیه باعث شد مصرف قرص‌های جوشان و مرکبات در سرتاسر دنیا روند صعودی زیادی به خود بگیرد.
* سازمان بهداشت جهانی اما در گزارش‌های بعدی خود نوشت:«هنوز تاثیر ویتامین c بر پیشگیری از ابتلا به کرونا مشخص نیست و اثر بخشی آن مشخص نشده است.» موضوع زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانیم سازمان بهداشت جهانی حتی در دستورالعمل‌های بعدی خود اعلام کرده اگر کسی قطعا به کرونا مبتلا شد نباید ویتامین c مصرف کند! چون باعث پخش شدن ویروس در سرتاسر بدن می‌شود.
* چهار: ابتلا به کرونا از طریق حیوانات خانگی
خبرگزاری «اسپوتنیک روسیه» در گزارشی نوشت:«پس از شیوع کرونا ویروس در سطح جهان یکی از نگرانی‌ها ابتلای حیوانات خانگی به این ویروس و انتقال آن به انسان بود، نکته‌ای که باعث شد بسیاری از مردم جهان حیوانات خانگی خود را رها کنند. گربه‌ها و سگ‌های خانگی زیادی هستند که امروزه در سطح شهر رها شده، دیده می‌شوند در حالی که این حیوانات به دلیل سبک زندگی قبلی توانایی ادامه حیات در محیط بیرون خانه را ندارند و دیر یا زود جان خود را از دست می‌دهند.»
* سازمان بهداشت جهانی در پاسخ به سوال‌های گسترده مردم گفته: «در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر آلوده شدن حیوانات خانگی مانند سگ یا گربه وجود ندارد. با این وجود، همیشه ایده خوبی است که بعد از تماس با حیوانات خانگی، دستان خود را با صابون و آب بشویید. این کار شما را در برابر باکتری‌های متداول مانند E.coli و سالمونلا محافظت میکند.»
* روز گذشته اما دستورالعمل جدید این سازمان منتشر شد که باز هم شک و شبهه‌ها را زیاد کرد و به نظر می‌رسد سازمان بهداشت جهانی از موضع قبلی خود مقداری عقب‌نشینی کرده است. این سازمان درآخرین دستورالعمل‌اش نوشت: «به عنوان یک احتیاط عمومی، هنگام بازدید از بازارهایی که در آنها حیوانات زنده وجود دارد، بازارهای مرطوب یا بازار محصولات حیوانات، اقدامات بهداشت عمومی را انجام دهید.
از شستن منظم دست با صابون و آب آشامیدنی پس از دست زدن به حیوانات و محصولات حیوانی اطمینان حاصل کنید و از دست زدن به چشم، بینی یا دهان اکیداً خودداری کنید. از تماس با حیوانات بیمار یا محصولات حیوانی فاسد اجتناب کنید. از هرگونه تماس با حیوانات دیگر در بازار (به عنوان مثال، گربه‌های ولگرد، سگ، جوندگان، پرندگان، خفاش‌ها) به شدت جلوگیری کنید. از تماس با زباله‌های حیوانی آلوده یا مایعات موجود در خاک یا مغازه‌ها و امکانات بازار خودداری کنید.»
* پنج: ابتلای مجدد افراد بهبود یافته
تا هفته گذشته همه منابع خبری و علمی این موضوع را مطرح می‌کردند که افراد مبتلا شده به کرونا پس از طی شدن دوره درمان و نقاهت خود از این بیماری مصون شده و دیگر به آن مبتلا نخواهند شد.
* خبرگزاری رویترز در تاریخ ۹ اسفند در گزارشی به موضوع ابتلای مجدد بیماران به ویروس جدید کرونا پرداخته است. دو روز پیش از این گزارش، دولت محلی شهرستان اوساکای ژاپن اعلام کرد زنی که راهنمای تورهای گردشگری بوده برای بار دوم به ویروس کرونا جدید یا همان SARS-CoV-2 مبتلا شده است.
رویترز همچنین نوشت که به دنبال خبر ابتلای مجدد در ژاپن، سانگ تای، معاون مرکز کنترل بیماری‌های محلی در استان گوانگدونگ در جنوب چین هم اعلام کرده است که تاکنون ۱۴درصد از بیماران مرخص شده در این استان دوباره مبتلا به بیماری کووید-۱۹ شده و آزمایش ویروس جدید کرونا آنها مثبت بوده است. همین خبر در مورد بیماران ترخیص شده در سرتاسر چین از سوی یک مقام دولتی در کمیسیون بهداشت ملی چین تکرار شده است.
آلن چنگ، استاد بیماری‌های عفونی در دانشگاه موناش ملبورن که داده‌های پرونده ژاپن را بررسی کرده به رویترز گفته است که جزئیات این پرونده نشان می‌دهد بیمار دوباره به ویروس کرونا جدید مبتلا شده است. این احتمال در مورد هر ویروسی امکان‌پذیر است. اما به گفته آلن چنگ پرسش اصلی این نیست که آیا احتمال ابتلای مجدد وجود دارد یا نه. به نظر او پرسش اصلی این است که ابتلای مجدد را در چند درصد از بیماران مبتلا شاهد هستیم.»
