ترخیص وارداتی‌ها محتاج تزریق " ۱۰۰ میلیون دلار" ریال
هفت صبح، محمدحسین شاوردی| خیلی‌ها می‌پرسند چرا با وجود رسیدن به نیمه بهمن ماه خبری از ترخیص خودروهای وارداتی از گمرک نیست. گویا برخی مشکلات اداری و حقوقی در کنار هزینه بالای ریالی عامل اصلی طولانی شدن فرایند ترخیص خودروها از گمرک است.
در حالی که با شفاف‌سازی گمرک از میزان خودروهای موجود در انبارهای مبادی ورودی کشور، همه چیز برای تزریق آرامش به بازار خودرو در هفته اخیر مهیا بود امروز خبری از قول مودودی سرپرست سازمان توسعه تجارت منتشر شده که وی اعلام کرده تا طی شدن تمامی مراحل قانونی ترخیص، خبری از خروج خودروهای خارجی از گمرک نیست. مودودی ترخیص خودروهای گمرکی را منوط به ثبت سفارش مجدد و پرداخت بهای آزاد نرخ ارز این خودروها دانسته است. مبلغی که طبق اعلام برخی منابع آگاه رقم آن به حدود ۱۰۰ میلیون دلار می‌رسد و معادل ریالی آن به صورت مابه‌التفاوت باید به حساب دولت واریز شود. طبق اعلام گمرک به محض اینکه پروسه ثبت سفارش مجدد خودروها کلید بخورد، تمامی خودروهایی که تا قبل از ۱۶ مرداد ۹۷ وارد گمرک شده‌اند، می‌توانند ترخیص شوند. این شیوه‌نامه البته برای شرکت‌های واردکننده خودرو به راحتی قابل فهم است اما سوالات بسیاری را در ذهن خریداران خودروهای وارداتی ایجاد کرده است. پاسخ‌های فربد زاوه کارشناس و فعال بازار خودرو را به این سوالات بخوانید.
چرا ثبت سفارش مجدد؟
فربد زاوه در پاسخ به این سوال می‌گوید : « معمولا کالاهایی که به سرنوشت خودروهای وارداتی دچار می‌شوند و یکباره ورود آنها به کشور منع می‌شود پس از دوره حبس، باید دوباره به خاطر مسائل ارزی و اداری ثبت سفارش شوند. گمرک و دیگر نهادها مثل سازمان توسعه تجارت این کار را ذیل یک بند در قانون واردات می‌آورند. پس این موضوع یک روند طبیعی است و جای نگرانی ندارد. با اینکه خودروهای وارداتی موجود در گمرک قبلا ثبت سفارش شده‌اند اما چون آن موقع نرخ ارز دریافتی اغلب شرکت‌های از نوع ۴۲۰۰ تومانی و یا ۳۸۰۰ بوده، حالا دولت نمی‌خواهد از این فاصله ارزی چیزی عاید شرکت‌ها و مشتریان شود پس مسئله پرداخت مابه‌التفاوت را که به نوعی یک مالبات مجدد بر خریداران است پیش کشیده است. البته می‌شود این مورد را ذیل حذف رانت ارزی که برنامه بانک مرکزی در دوره اخیر است تصور کرد اما باید درباره سرمایه تجار و کسبه هم به اندازه مال دولت احترام قائل بود.»
بعد از ثبت سفارش چه می‌شود؟
تحلیلگر ارشد صنعت خودرو با اشاره به عدم صرفه اقتصادی ترخیص خودروها از گمرک توسط واردکنندگان، بی‌میلی واردکنندگان برای ترخیص خودروها را دلیل دیگر طولانی شدن فرآیند ترخیص خودروها دانست و گفت : «به دلیل آنکه با توجه به پرداخت ریالی معادل نرخ ارز سنایی یا آزاد بابت خودروهای گمرکی، قیمت خودروهای جدید گرانتر از نرخ همین خودروها در بازار است، انگیزه واردکنندگان برای ترخیص و تحویل و فروش محصولات بسیار پایین است چون نه تنها سودی برای آنها در بر ندارد که حتی متضرر هم می‌شوند. به همین دلیل است که شاهد عدم ورود این خودروها به بازار هستیم. در کل دعوای دولت و تجار خودرو دعوای مابه‌التفاوت است نه چیز دیگر »
آیا خودروهای وارداتی به خریداران تحویل می‌شوند؟
فربد زاوه در پاسخ به این سوال هم می‌گوید : «مثل همه بخش های دیگر اقتصاد ایران، بهم‌ریختگی در این بخش هم طبیعی است. ولی تصور نمی‌کنم شرکت‌ها از زیر بار تعهدات خارج شوند. البته من میزان تعهدات و مکفی بودن موجودی گمرکی شرکت‌ها را نمی دانم ولی حتما بخشی از مشکلات حل خواهد شد. از آنجا که خودروسازان در نهایت تسلیم شدند و از دریافت مابه‌التفاوت رشد قیمت محصولات‌شان از خریداران منصرف شدند، این شائبه وجود دارد که با حمایت دستگاه قضا و وزارت صمت از متقاضیان خودروهای وارداتی، شرکت‌ها امید زیادی به دریافت مابه‌التفاوت از خریداران ندارند. از آنجا که هر قرارداد فروش با توجه به ابعاد قضایی این حق را به طرفین برای پیگیری حقوقی مسئله می‌دهد، در نتیجه شایعاتی نظیر فروش خودروها در حاشیه بازار به جای تحویل آنها خیلی جنبه عقلایی ندارد.»
بازار وارداتی‌ها رونق می‌گیرد؟
این فعال بازار خودرو ضمن بررسی وضعیت فعلی تقاضا، تضعیف قدرت خرید را دلیل اصلی بی‌نتیجه بودن ورود مدل‌های جدید موجود در گمرک به بازار دانست. «ما قبلا در سال ۹۰ این وضعیت را تجربه کردیم که در هر دوره شوک، با سرعت کمتری نسبت به رشد قیمت‌ها، شاهد رشد قدرت خرید هستیم. ازینرو احتمال اینکه شاهد رونق بازار خودروهای وارداتی مخصوصا در ایام نزدیک به عید نوروز باشیم، بسیار اندک است.»
