بررسی خودروهایی که بیشترین زمان تولید را داشتند
روزنامه هفت صبح، گروه خودرو | در روزهایی که بحث‌ها بر سر افزایش تولید خودروسازان وجود دارد و تا چند وقت دیگر توقف تولید دو خودروی سمند و پژو۴۰۵ آغاز می‌شود، به سراغ خودروهایی رفته‌ایم که بیشترین زمان تولید را داشته‌اند. اگرچه باید قبول کنیم فرآیند تولید خودرو در کشورمان با موانع عجیب و غریبی مواجه است؛ مخصوصا که با تحریم‌ها به آسانی نمی‌توان مواد اولیه قطعه‌سازی را فراهم کرد. از دیگر سو، در روزهایی که بحث بر سر ایمنی خودروها بالا گرفته است و طراحی پلتفرم نیز خود مبحثی جداگانه است؛
اینکه یک خودرو توانسته چند سال در خط تولید باقی بماند و از آن استقبال شود، جالب است. تقاضای بازار، وضعیت فروش و سوددهی باعث می‌شود یک خودرو چند سال یا بیش از ۱۰ سال در خط تولید ماندگار شود. برای درک بهتر این مورد، لزومی ندارد به کشورهای دیگر مراجعه کنیم، سال‌هاست که خودروهای قدیمی برندهای مختلف در ایران تولید و یا بهتر است بگوییم مونتاژ می‌شوند. در این گزارش، پرونده خودروهایی که بیشترین زمان تولید را داشتند، بررسی می‌کنیم.
پژو ۲۰۵ / مدت تولید: ۱۵ سال/ قیمت: ۱۱۵ میلیون تومان
حضور این خودرو در بازار ایران باز‌می‌گردد به سال ۱۳۷۴، در آن زمان ایران‌خودرو تصمیم گرفت با تولید و مونتاژ این خودرو، سهم عمده‌ای از بازار خودرو کشور را به خود اختصاص دهد اما این روند تا سال ۱۳۷۷ ادامه یافت و این امر در نهایت محقق نشد اما جالب است بدانید که طی همان سال‌ها نمونه‌های وارداتی این خودرو به‌صورت محدودی وارد کشور شد که خودروی مورد نظر ما نیز جزو آن دسته محسوب می‌شود. در واقع این خودرو مدل ۱۹۸۳ بوده که جزو اولین سری از تولیدات ۲۰۵ به‌شمار می‌رود و در برخی از قسمت‌ها از جمله طراحی داخل کابین و نوع پیشرانه، تفاوت‌هایی با سایر ۲۰۵های موجود در بازار دارد.
اولین تلاش‌ها برای طراحی پژو ۲۰۵ به‌عنوان جایگزین مدل ۱۰۴، در سال ۱۹۷۸ آغاز شد؛ هدف مهندسان فرانسوی، تولید خودرویی سبک‌وزن با استفاده از قطعات فعلی موجود در کارخانه بود تا فرآیند تولید آسان باشد و هزینه‌ها نیز، در کمترین سطح باقی بماند. در آن زمان، پژو دپارتمان بخش اروپا سیتروئن و کرایسلر را به‌خدمت گرفته بود، بنابراین ۲۰۵ باید یک موفقیت تجاری محسوب می‌شد. سال ۱۹۸۳، پژو ۲۰۵ در قالب هاچ‌بک چهاردر عرضه و به‌سرعت به یکی از پرفروش‌ترین محصولات این خودروساز فرانسوی تبدیل شد. پس از این، مدل‌های هاچ‌بک دودر، کروک، ون و البته نسخه ماندگار GTi تولید شدند؛ دو نسخه Rallye و T16 پاسخ پژو به طرفداران رانندگی اسپرت و پرفورمنس بود. در اواسط دهه ۱۹۹۰، قیمت مناسب، بزرگ‌ترین عامل فروش ۲۰۵ بود و مقامات پژو با عرضه نسخه‌های ویژه، تا سال ۱۹۹۸ این مدل را تولید کردند.
پیکان/ مدت زمان تولید: حدود ۴۰سال / قیمت: ۴۵ میلیون تومان
پیکان یک خودروی سواری است که از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۸۴ توسط ایران‌خودرو تولید می‌شد و در واقع فیس‌لیفتی از خودروی هیلمن هانتر است. ایران خودرو (با نام پیشین ایران ناسیونال) به تولید پیکان تا سال ۱۳۵۷ ادامه داد. پس از انقلاب ۱۳۵۷، تولید پیکان کاهش یافت تا جایی که در اواخر دهه ۱۳۶۰ به مرز توقف تولید رسید. با این حال با تولید قطعات در داخل کشور حیات پیکان تا سال ۱۳۸۴ ادامه پیدا کرد و وانت پیکان تا سال ۱۳۹۳ تولید شد و تیراژ این خودرو در زمان توقف تولید به بیش از ۲ میلیون دستگاه رسید. پیکان سدان سری آخر مدل ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ مدل این خودرو شامل سقف پژویی و مدل‌های آخر ۸۲ و ۸۳ شامل کیلومتر پژویی بود.
در حدود ۴۰ سال این تولیدات ادامه داشته است. شرکت ایران خودرو توسط احمد و محمود خیامی دو برادر در تهران تاسیس شد. از سال ۱۳۴۶ پیکان با دو مدل دولوکس و کارلوکس روانه بازار شد و در این سال وانت پیکان و تاکسی پیکان هم به مدل‌های تولیدی افزوده شد و همچنین پیکان اتوماتیک در سال ۱۳۴۹ پا به عرصه گذاشت. در سال ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ شش مدل پیکان تولید می‌شد: دولوکس، وانت، کار، جوانان، تاکسی و اتوماتیک و در انتها تولید آن در سال ۱۳۸۳ خاتمه یافت و پیکان این خودرو سواری محبوب ایرانیان از دور خارج شد. عده بسیاری از مردم هم عقیده دارند که با وجود معایب و کم و کاستی‌هایی که پیکان دارد، اگر همچنان تولید می‌شد آن را به پراید ترجیح داده و در مقایسه با پیکان و پراید، خودرو پیکان را برای خرید بر می‌گزیدند.
فولکس‌واگن گلف/ مدت تولید: ۳۵ سال/ قیمت: ۹۰ میلیون تومان
این خودرو که در سال ۱۹۳۸ روانه بازار جهانی شد، با همه خوبی‌ها و بدی‌هایش در نسل اول در سال ۱۹۹۸ با پایان تولید مواجه شد. نسل‌های بعدی این خودرو از دیدگاه طراحی فنی به کل دگرگون شد اما همچنان نام بیتل را با خود یدک می‌کشید. با ورود به دهه ۱۹۷۰ میلادی، فولکس‌واگن در‌صدد ارائه محصول جدیدی برآمد که از کلاس نوظهور و اقتصادی هاچ‌بک باشد. در نتیجه در سال ۱۹۷۴ محصولی با نام گلف (Golf) را روانه بازار کرد که با نام‌های دیگری از جمله (ربیت (Rabbit/به معنای خرگوش نیز به فروش رسید.این محصول پیشرانه جلو و متحرک جلو (ساختار FF) جایگزین رسمی بیتل با ساختار پیشرانه عقب هوا خنک، متحرک جلو (ساختار RR) شد و در حال حاضر تولید نسل هشتم خود را در بازار جهانی تجربه می‌کند.
گلف پرفروش‌ترین محصول تاریخ برند فولکس‌واگن است و در حال حاضر در میان سه خودرو پرفروش برتر جهان (در جایگاه سوم پس از تویوتا کرولا و فورد سری F) قرار دارد. کسب عناوین برتر متعدد از جمله «برترین خودرو سال» از دیدگاه نشریات تخصصی جهانی صنعت خودرو به تنهایی گواه از ساختار مهندسی و درک بسیار عالی برند فولکس‌واگن از بازار جهانی دارد. نمای خارجی نسل دوم گلف یا همان مارک ۲ بر ساختار طراحی نسل اول توسعه یافت که در حقیقت از سوی طراح نامی ایتالیایی، جورجتو جوجارو (بنیانگذار موسسه طراحی ایتالدیزاین/Italdesign) طراحی شده بود. هِربِرت شِیفِر، طراح وقت فولکس‌واگن تنها کمی در این طراحی ابتدایی دست برد و با گِرد و نرم کردن گوشه‌های تیز طراحی ابتدایی جوجارو، مارک ۲ را در تناسب بیشتر با استانداردهای روز بازطراحی کرد. از این رو طراحی مارک ۲ درمقایسه با مارک ۱، بیشتر به یک فیس‌لیفت شباهت داشت تا طراحی نوین و جدید.
پژو ۵۰۴ / مدت تولید: ۳۸ سال / ۵۵ تا ۱۶۰ میلیون
پدر‌بزرگ آن پژو ۴۰۴ است، انقلابی در خودروهای خراب نشدنی و حتی تمام نشدنی خودروهایی که به خراب نشدن معروف بودند. پژو ۴۰۴ (Peugeot 404) خودرویی است که در سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۵ (اروپا) ۱۹۹۱ (کنیا) تولید شده است. طراحی آن خودروهای موتور جلو-محور عقب بوده است. سیستم جعبه‌دنده آن ۳ دنده به صورت خودکار و ۴ دنده به صورت اتوماتیک است.بر اساس شواهد نخستین محصول پرفروش پژو در ایران، مدل چهاردر صندوق‌دار ۴۰۴ بود. طبق آمار، ۲ میلیون و ۸۸۵ هزار و ۳۷۴ دستگاه از پژو ۴۰۴ تولید شد.این محصول را موسسه معتبر طراحیPinifarinaایتالیا طراحی کرده بود. ۴۰۴ از سال ۱۹۶۰ تا سال ۱۹۷۵ یعنی به مدت ۱۵ سال در خط تولید کارخانه پژو در شهر سوشو فرانسه باقی ماند.
همچنین از سال ۱۹۶۲ تا ۱۹۸۰ هم در آرژانتین و استرالیا به تولید رسید.اما جالب است بدانید که این خودرو حتی تا سال ۱۹۹۱ در کنیا روی خط تولید قرار داشت!از این‌رو بسیاری از علاقه‌مندان به بازسازی این خودرو در سراسر جهان، برای تهیه لوازم یدکی و تزئینی مدل ۴۰۴ به‌دنبال خرید از بازارهای کنیا و آرژانتین و استرالیا هستند. هرچند قطعات یدکی این خودرو در سال‌های اخیر بسیار گران شده اما هنوز هم بسیاری از قطعات آن را می‌توان حتی در ایران پیدا کرد.زیرا تعداد بسیار زیادی از این مدل راهی ایران شد. به‌عبارتی می‌توان گفت ایرانیان پژو را به‌صورت واقعی با مدل ۴۰۴ شناختند و بعدها مدل ۵۰۴ توانست پژو را در ایران به اوج برساند. ۴۰۴ یک ویژگی دیگر نیز در ایران دارد.این خودرو مورد استفاده بسیاری از مدیران دولتی، روحانیون معروف و در کل سیاسیون ایران بوده است. پینین‌فارینا در طراحی این خودرو سعی کرد از نهایت سادگی و البته سبک و سیاق خودش استفاده کند. به همین دلیل چهره‌ای را برایش پدید آورد که هم در زمان خودش شیک بود و هم بدون شلوغی.
رنو ۵/ مدت تولید: ۴۱ سال / ۴۰ میلیون
تولید نسل اول رنو ۵ هاچ‌بک شهری و اقتصادی فرانسوی‌ها، سال ۱۹۸۵ در اروپا متوقف شد اما سایپا و سپس پارس خودرو، این مدل را در ایران زنده نگه داشتند. رنو ۵ ابتدا توسط سایپا مونتاژ می‌شد اما پارس خودرو با نام سپند، سپند ۲ و سپند جوانان مسئولیت تولید این هاچ‌بک رنو را برعهده گرفت. پس از تولید سپند، پارس خودرو رنو ۵ با پیشرانه پراید، نام پی‌کی و چند سال بعد، نیو پی‌کی (P.K) عرضه کرد که تولید نیو پی‌کی تا سال ۲۰۱۳ ادامه داشت.
نسل دوم رنو ۵ از سال ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۶ تولید شد که البته هیچ وقت به ایران نرسید. در ۱۳۵۶ تولید رنو ۵ در سایپا آغاز شد. مشخصات فنی و ظاهری رنوهای تولید شده مشابه نمونه‌های وارداتی قبل از آغاز مونتاژ بودند. در میانه تولید، نمونه‌های چهاردر هم به رده محصولات اضافه شدند و نمونه‌هایی با پیشرانه ۱۱۰۰سی‌سی هم تولید شدند. این نمونه‌ها که با داشبورد متفاوت (طرح جدید بدون راه‌های عمودی) و سپرهای جلوبلند شناخته می‌شوند، بعدها پایه و اساس سایر رنو ۵های تولیدی در ایران شدند.در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ شمسی، قراردادی بین رنو و سایپا منعقد شد که حاصل آن ساخت تعدادی نمونه سفید رنگ سپر بلند چهاردر با پیشرانه‌های ۱٫۱ لیتری، سانروف، برف پاک‌کن عقب و تودوزی بهتر بود که از نظر کیفی تا حدی نسبت به نمونه‌های داخلی بهتر بودند.
این خودروها با هدف صادرات به کشورهای همسایه از جمله ترکیه ساخته شدند؛ امری که به علت عدم رضایت رنو از کیفیت نهایی به طور کامل محقق نشد و بیشتر این رنوها در کشورمان ماندند.سایپا خط تولید رنو را به پارس خودرو فروخت و این خودروساز با اعمال کمترین تغییرات، سپند را در سال ۱۳۷۸ عرضه کرد. این خودرو از نظر ظاهری و مشخصات فنی مشابه نمونه‌های غیر صادراتی سال‌های آخر تولید در سایپا بود.نمونه فیس‌لیفت شده سپند با طرح سپرها، جلوپنجره، چراغ‌های عقب، آینه بغل‌ها، غربیلک فرمان و تودوزی متفاوت با نام سپند ۲ عرضه شد. این خودرو به دلیل ظاهر زشت‌تر بعدها توسط بسیاری از مالکان با تعویض قطعات ظاهری به سپند معمولی تغییر یافت. ۴۰۵۰۱ دستگاه از این خودرو تولید شد.
فولکس بیتل (قورباغه‌ای) / مدت تولید: ۶۵ سال/ قیمت: ۶۰ میلیون به بالا
یادگار پورشه و آدولف هیتلر، مدت بیشتری از هر خودروی دیگری در تاریخ، تولید شده است. تایپ ۱ که در تمام نقاط جهان با نام‌های مستعار مختلف شناخته می‌شود، یک افسانه در صنعت خودروسازی است اما هدف تولید این مدل، ماندگاری نبود بلکه آلمانی‌ها تنها نیازمند یک خودروی اقتصادی بودند. جنگ جهانی دوم در تولید بیتل وقفه ایجاد کرد و حتی امکان داشت تایپ ۱ به‌عنوان غرامت جنگی به بریتانیا سفر کند. مقامات بریتانیا به‌طور مشخص طراحی این مدل را برای شهروندان خود جذاب ندانستند تا تایپ ۱ به خانه بازگردد.
خودرویی که تولد آن با هیتلر گره خورده است، سرانجام پس از تولید بیش از ۲۱ میلیون دستگاه در ۱۵ کشور جهان و تبدیل شدن به یک اثر جاودانه، به‌دلیل قوانین آلایندگی جدید، سال ۲۰۰۳ در مکزیک بازنشسته شد. این هم از شگفتی‌هاست که یکی از جنجالی‌ترین چهره‌های تاریخ، دستور ساخت خودرویی را داد که خیلی زود دل از همه مردم جهان بُرد و در زیبایی پیشتاز خودروهای روزگارش شد. از فولکس‌واگن‌هایی می‌گوییم که تهرانی‌ها به آن فولکس قورباغه‌ای می‌گفتند و خیابان‌های پایتخت در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ جولانگاه‌شان بود. این اتومبیل زیبا و دلربا را به خواست رایش سوم، هیتلر، ساخته بودند تا آلمانی‌ها خودرویی ارزان و کارآمد در اختیار داشته باشند. خیلی زود فولکس سر از کشورهای دیگر درآورد و پایش به ایران نیز باز شد.
با اینکه اکنون فولکس‌واگن‌ها از خط تولید بیرون گذاشته شده‌اند، اما عتیقه‌دارها به داشتن هر کدام از آنها می‌نازند و فخر می‌فروشند. در اردیبهشت‌ماه ۱۳۳۲ خورشیدی نخستین فولکس‌های قورباغه‌ای به ایران آورده شد. استقبال مردم از این خودرو به اندازه‌ای بود که نماینده کارخانه فولکس‌واگن در ایران (شرکت سهامی اتومبیل‌های صنعتی) را شگفت‌زده کرد. در خرداد ماه ۱۳۹۵، شماری از دارندگان فولکس‌های قورباغه‌ای قدیمی دست به کار جالبی زدند و در رژه‌ای نمایشی، فولکس‌های خود را به خیابان‌های تهران آوردند تا بگویند فولکس قورباغه‌ای‌ها هنوز هم هستند! در همان روز، قیمتی که روی یکی از آن فولکس‌های عتیقه‌ای مدل ۱۹۶۸ گذاشته شد، ۲۵۰ میلیون تومان بود.
