التیماتوم فیفا علیه دخالت نهادهای حاکمیتی
روزنامه هفت صبح | همین یک‌هفته پیش مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش و مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال به کمیسیون اصل نود مجلس فراخوانده شدند تا درباره حاشیه‌های شکایت ویلموتس، مربی سابق تیم ملی فوتبال و رای سنگین فیفا علیه ایران توضیح بدهند. در همان جلسه نماینده‌ها از جمله نصرالله پژمان‌فر تاکید کردند که این غائله موجب سرخوردگی ملی شده و مجلس تا روشن شدن ابعاد مسئله و مشخص شدن تقصیر افراد مختلف در بسته شدن چنین قراردادی، کوتاه نخواهد آمد.
همان موقع هفت صبح در گفت‌وگو با پژمان راهبر، سردبیر سایت ورزش سه، این سوال را مطرح کرد که آیا ورود مجلس یا قوه قضائیه به ماجرا باعث عصبانی شدن فدراسیون جهانی فوتبال یا همان فیفا نخواهد شد؟ حالا خبر رسیده که فیفا با ارسال یک نامه رسمی به فدراسیون فوتبال، خواسته که در مورد دلیل فراخوانده شدن مسئولان این فدراسیون به مجلس شفاف‌سازی شود.
در این نامه آمده: «از طریق منابع مختلف قابل اعتماد از جمله رسانه‌هایی که سخنان مقام‌های مسئول را نقل کرده‌اند، متوجه شدیم که چند تن از اعضای ارشد فدراسیون فوتبال ایران از سوی سازمان بازرسی کل کشور متهم به «اهمال در انجام وظیفه» شده‌اند.
دلیل این مسئله هم حکم اخیر کمیته تعیین وضعیت فیفا درباره یک مورد مربوط به عدم انجام وظایف در یک قرارداد بوده، جایی که فدراسیون فوتبال ایران محکوم به پرداخت حدود شش‌میلیون یورو به مارک ویلموتس، مربی سابق تیم ملی فوتبال ایران شده است. همچنین متوجه شدیم که تحقیقات بیشتر و اقدام‌های قانونی احتمالی علیه این افراد از سوی دادستان کل تهران در دست بررسی است.
پیش از هر چیز باید ذکر کنیم که فیفا و ای‌اف‌سی کاملا مخالف استفاده از تهدیدهای قانونی و تلاش برای مرعوب کردن فرد یا گروهی از افراد، آن‌هم با استفاده از قدرت مقام‌های قانونی بی‌ارتباط به آنها، و در نتیجه زیر سوال رفتن قدرت‌شان هستند.»در بخشی از نامه هم فیفا تهدید به تعلیق فوتبال ایران کرده و نوشته:
«از این فرصت استفاده کرده و به شما یادآوری می‌کنیم، براساس بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۱۹ فیفا، اعضای فیفا باید مسائل و مشکلات‌شان را به‌شکل مستقل حل کنند و نباید تحت تاثیر فرد سومی باشند. هرگونه تخلف از این بند می‌تواند به اعمال جریمه از سوی فیفا منجر شود، از جمله تعلیق فدراسیون عضو. علاوه بر این و در ارتباط با مسائل پیش گفته شده، می‌خواهیم تاکید کنیم در صورتی که تاثیر فرد سوم، ناشی از تقصیرِ فدراسیون عضو نباشد، بازهم می‌تواند منجر به اعمال جریمه شود.»
اشاره فیفا در این نامه به اصولی از اساسنامه فدراسیون جهانی فوتبال است که می‌گوید، هرگونه دخالت مستقیم دولت‌ها در امور کاری فدراسیون‌ها، مغایر معیارهای فدراسیون جهانی فوتبال به‌حساب می‌آید. براساس این نامه فدراسیون فوتبال ایران تا تاریخ دوم سپتامبر فرصت دارد تا توضیحات کاملی در مورد ماجرا به فیفا ارائه کند.
*** تا آخر خط ایستاده‌ایم
جالب اینکه همین دیروز درحالی‌که نامه تهدیدآمیز فیفا به‌دست فدراسیون فوتبال ایران رسیده، یکی دیگر از نماینده‌های مجلس و عضو فراکسیون ورزش، بر پیگیری‌های مجلس تا روشن شدن موضوع تاکید کرده. اسماعیل حسین‌زهی به ایسنا گفته: «دستگاه‌های نظارتی به پرونده قرارداد ویلموتس ورود کرده‌اند و برای دفاع از حقوق مردم این پرونده با جدیت دنبال خواهد شد. تاکنون چندین جلسه در این رابطه تشکیل شده و وزیر ورزش توضیحاتی را ارائه کردند اما همکاران قانع نشدند و طرح سوال به قوت خود باقی است. تا وزیر ورزش در جلسه علنی حضور یابند و توضیحات خود را ارائه کنند. آقای وزیر عالی‌ترین مقام وزارت ورزش است و باید درخصوص جزئیات این پرونده توضیحات قانع‌کننده‌ای ارائه کند.»
علاوه بر نماینده‌های مجلس، سازمان بازرسی هم وارد ماجرا شده و اعلام کرده که با اتمام بررسی‌ها در پرونده اقدامات دخیل در موضوع قرارداد فدراسیون فوتبال با سرمربی سابق تیم ملی، این گزارش نهایی و برای دادستان عمومی و انقلاب تهران ارسال شده است.
در این گزارش، پرونده هشت نفر به اتهام اهمال منجر به تضییع و ایجاد دین بر ذمه فدراسیون و ورود خسارت به اموال دولتی و حقوق عمومی و تضییع آنها به دادستان عمومی و انقلاب تهران ارسال شد. بعد از این حرف‌ها دادستان کل کشور هم در مصاحبه‌ای اعلام کرد که این گزارش‌ها را در دستور کار قرار می‌دهد. البته منتظری در بین حرف‌هایش به‌طور تلویحی اشاره کرد که این موضوع اصلا نباید به قوه قضائیه ارجاع داده شود و وزارت ورزش خودش باید روی قراردادها نظارت کند.
*** پول بدهیم اما دخالت نکنیم؟
درحالی‌که خیلی‌ها از ترس تهدید فیفا، مردد شده‌اند که آیا واقعا می‌خواهند که مجلس و قوه قضائیه پرونده شکایت ویلموتس را بررسی کنند یا نه، عده دیگری می‌گویند نمی‌شود که وقتی پای بدهی‌های تیم ملی فوتبال به میان می‌آید، دولت ورود کند اما وقتی نوبت حساب‌کشی می‌شود، هیچ‌کس اجازه دخالت در امور داخلی فدراسیون را نداشته باشد.
اشاره آنها بیشتر از هرچیز به نقش هلدینگ شستا(غول سرمایه‌گذاری سازمان تامین اجتماعی) در پرداخت بخشی از بدهی ویلموتس است. از طرف دیگر عده‌ای میانه را می‌گیرند و می‌گویند باید ماجرا را ریشه‌ای‌تر بررسی کرد و فهمید که اصلا چرا پای شستا به این ماجرا باز شده و از اول نباید چنین اتفاقی می‌افتاد که حالا کار به دخالت قضایی بکشد و اتهاماتی مثل خیانت در امانت و اتلاف اموال عمومی به مسئولان فدراسیون فوتبال بچسبد.
سید نظام‌الدین موسوی رئیس کمیته فرهنگی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس که یکی از نماینده‌های در جریان این پرونده است، در مورد اینکه آیا تهدید فیفا موثر خواهد بود به هفت‌صبح می‌گوید: «به هر حال هر کشوری باید بتواند بر تمام نهادهایی که داخل مرزهایش فعالیت می‌کنند اعمال حاکمیت کند آن هم در مورد موضوعی که پای بیت‌المال در میان است و افکار عمومی هم روی موضوع حساس شده و مطالبه پیگیری دارد.»
او ادامه می‌دهد: «به نظرم اصلا منطقی نیست که فیفا با تهدید از ایران بخواهد چنین موضوع مهمی را بررسی نکند. نمی‌توان از مسئولان ایرانی توقع داشت که بررسی نکنند و نفهمند که چه اتفاقی افتاد که فوتبال ایران ۶ میلیون یورو جریمه شد، بالاخره مردم از ما جواب می‌خواهند و می‌خواهند بفهمند کوتاهی از چه کسی یا چه نهادی بود که چنین قراردادی بسته شد و چرا شفافیت در مورد این قرارداد رعایت نشد.
ضمن اینکه پای پول مردم هم در میان است و بالاخره بخشی از بودجه فوتبال کشور از پول مردم و بیت‌المال تامین می‌شود. البته این را هم بگویم که ما استقلال نهادهایی مانند فدراسیون فوتبال را کاملا قبول داریم اما این استقلال نافی بررسی نماینده‌های مردم و اعمال حاکمیت نیست. ذکر این نکته هم ضروری است که فعلا هیچ تصمیمی گرفته نشده و ما هنوز در مرحله بررسی هستیم.»
*** تابع قوانین کشورمان هستیم
در حالی که فدراسیون فوتبال خودش یک طرف ماجرا محسوب می‌شود و مسئولان آن در مظان اتهام هستند، این فدراسیون به نامه فیفا واکنش نشان داده و در بیانیه‌ای اعلام کرده: «فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران با تایید دریافت نامه مشترک فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا تاکید می‌کند همچون گذشته و همیشه ضمن احترام به قوانین فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا، خود را مقید و ملتزم به رعایت قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران می‌داند.»
*** تهدید روی تهدید
فیفا درحالی فدراسیون فوتبال ایران را تهدید به تعلیق کرده که زخم تهدید قبلی هنوز خوب نشده، چون کمتر از دو‌ماه از آن نگذشته است. اوایل خرداد همین امسال خبر آمد که فیفا در اعتراض به عدم همخوانی متن اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران و فیفا، فوتبال ما را تهدید به تعلیق کرده است. در خط و نشان‌های قبلی فیفا به عدم مطابقت نسخه فارسی و انگلیسی اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران هم اشاره شده و به این موضوع اشاره شده بود که اصلا فوتبال ایران طبق قوانین جهانی اداره نمی‌شود. البته فدراسیون بلافاصله وارد عمل شد و اعلام کرد که ماجرا را حل‌و‌فصل می‌کند و موضوع آنقدر که رسانه‌ها نشان داده‌اند بزرگ نیست.
*** واقعا تعلیق می‌شویم؟
اینکه ماجراها چطور پیش خواهد رفت، یعنی نهادهای نظارتی چه راهی برای ادامه بررسی‌هایشان پیدا خواهند کرد یا عقب خواهند کشید، نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی ارائه کرد اما اگر فکر می‌کنید تهدیدهای فیفا می‌تواند توخالی باشد و با خودتان می‌گویید فوتبال ایران را که تعلیق نمی‌کنند، بد نیست یادتان بیاید که ۱۶سال پیش فیفا فوتبال ایران را تعلیق کرد. دفعه پیش دلیل تعلیق فوتبال ایران این بود که علی‌آبادی وزیر ورزش، دادکان رئیس فدراسیون فوتبال را برکنار کرده بود و اگرچه این برکناری شفاهی بود و نه کتبی و از مدت مسئولیت دادکان هم یک‌ماه بیشتر باقی نمانده بود.
اما فیفا با صدور حکم تعلیق فوتبال ایران آن هم بلافاصله بعد از جام جهانی ۲۰۰۶ نشان داد که با کسی شوخی ندارد. به این ترتیب همه دست به دامن دادکان شدند؛ دادکان هم با اکراه طی یک استعفای نمایشی در دفتر شخصی خود اعلام کرد از ریاست فدراسیون فوتبال ایران استعفا می‌دهد، به این ترتیب غائله برای مدتی خوابید اگرچه ایرادات فیفا به محتوای اساسنامه فدراسیون فوتبال هیچ‌وقت تمام نشد و تا همین الان سایه آنچه فیفا «رخت بربستن روح دموکراسی از اساسنامه» و «دخالت دولتی در اداره فوتبال ایران» می‌خواند، کماکان ادامه دارد.
