آمازون؛ جنگلی در اسارت آتش و دود
روزنامه هفت صبح | آتشسوزی گسترده در سه کشور بولیوی، برزیل و پاراگوئه صدها هزار هکتار از جنگلهای آمازون را از بین برده و این کشورها را در وضعیت اضطراری قرار داده است.به گزارش روز جمعه رویترز، آتشنشانهای بولیوی همچنان برای خاموش کردن آتشی که تاکنون بیش از ۶۵۰ هزار هکتار جنگل را سوزانده است، تلاش میکنند. مقامهای بولیوی گفتهاند یک هواپیمای«بوئینگ ۷۴۷» اجاره کردهاند تا به خاموش کردن آتش کمک کند.
تصاویری که ارتش بولیوی منتشر کرده است، نشان میدهد که بخشهای وسیعی از جنگلهای استوایی بولیوی در مرز پاراگوئه و برزیل در آتش سوخته است. «خاویر زاوالتا» وزیر دفاع بولیوی با اشاره به اجاره ابرتانکر بوئینگ ۷۴۷ در توئیتی نوشت: ما معتقدیم با آمدن این هواپیما میتوانیم آتش را خاموش کنیم. آتشسوزیهای بولیوی عمدتا ایالت «سانتاکروز» را درگیر کرده است، یعنی جایی که کانون کشاورزی و دامداری به شمار میآید.
مقامهای این کشور هفته جاری هشدار دادند که ۷۰ درصد از سانتاکروز که یک چهارم جمعیت بولیوی را در خود جای داده، با «خطر شدید» آتشسوزی روبهرو است. «اوو مورالس» رئیس جمهوری بولیوی برای مقابله با بحران کابینه «وضعیت اضطراری زیستمحیطی» تشکیل داده است. بولیوی همچنین از برزیل و پاراگوئه خواسته تا به مهار آتش کمک کنند. آتشسوزی در جنگلهای آمازون در فصلهای خشک سال اتفاقی طبیعی تلقی میشود اما حامیان محیط زیست کشاورزان برزیلی را عامل افزایش آتشسوزیها میدانند. آنان میگویند کشاورزان درختان را میسوزانند تا زمین را تبدیل به مرتع کنند. قانونگذاران بولیوی نیز کشاورزان کشور خود را عاملی اصلی افزایش آتشسوزیها خواندهاند.
دانشمندان آمازون را «ریه کره زمین» و حائلی مهم در برابر تغییرات آبوهوایی میدانند. وضعیت بحرانی در آمازون موجب نگرانی جامعه بینالمللی نیز شده است اما «ژائیر بولسونارو» رئیس جمهوری برزیل در پاسخ به انتقادها گفته در این مسئله دخالت نکنند. امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه و آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در توئیتر نسبت به آتشسوزی در آمازون ابراز نگرانی کردند. ماکرون نوشت:«خانه ما در حال سوختن است.
جنگل بارانی آمازون، ریههایی که ۲۰ درصد از اکسیژن دنیا را تولید میکنند، در آتش است. این یک بحران بینالمللی است. اعضای گروه هفت بیایید اول از همه درباره این وضعیت اضطراری صحبت کنیم. بولسونارو در پیامی در فیسبوک گفت: کشورهایی که به اینجا پول میفرستند از سر خیرخواهی این کار را نمیکنند. آنها به قصد دخالت در حاکمیت ما این کار را انجام میدهند.» این در حالی است که او روز پنجشنبه گفته بود برزیل منابع کافی برای کنترل آتش را ندارد. او گفت:«آمازون بزرگتر از اروپاست. چطور باید با آتش در این منطقه مبارزه کرد؟»
*** لجبازی اروپاییها و رئیس جمهور افراطی برزیل
پس از آنکه آلمان به خاطر تردید در قصد دولت برزیل برای حفاظت واقعی از جنگلهای بارانی آمازون، کمک مالی به این کشور را متوقف کرد، بولسونارو اعلام کرد نیازی به این کمک ندارد. بر این اساس این سیاستمدار راستگرای برزیلی در گفتوگو با خبرنگاران در برازیلیا تاکید کرده کشورش برای حفاظت از جنگلهای خود نیازی به پول آلمانها ندارد و آنها میتوانند پولشان را در راههای بهتری خرج کنند.
به تازگی وزارت محیط زیست، حفاظت طبیعی و ایمنی هستهای آلمان اعلام کرد به خاطر تردیدهایی که در هزینهکرد کمکهای مالی این کشور به برزیل وجود دارد، این اقدام را متوقف میکند. اسونیا شولتزه، وزیر آلمانی از حزب سوسیال دموکرات در مصاحبهای گفته بود مشخص نیست آیا پول آلمان کمکی به کاهش قطع درختان جنگی در آمازون کرده یا نه.
به گفته او، برلین تنها در صورتی که همه چیز در این خصوص شفاف شود، حاضر به ادامه این پروژه است. دو سال پیش نیز دولت نروژ در دیدار رئیس جمهوری برزیل از این کشور، هشدار داده بود که درصورت ادامه روند قطع درختان آمازون، این کشور کمکهای صدها میلیون دلاری به برازیلیا را متوقف خواهد کرد. این در حالیست که بنا بر گزارشها در اواسط تیر ماه، نرخ جنگلزدایی در آن بخش از جنگلهای آمازون که در برزیل قرار دارد، برای دومین ماه پیاپی از مرز آمار سال گذشته عبور و نسبت به ژوئن گذشته افزایشی ۸۸.۴ درصدی را تجربه کرده است.
بنابر قانونی که سال ۲۰۱۷ به تصویب کنگره برزیل رسید، ۱.۴ میلیون جریب برابر ۵۵۶ هزار هکتار از زمینهای محافظت شده این کشور به مناطق باز برای قطع درختان و مورد استفاده عملیات معدنکاری و کشاورزی تبدیل شد. آتشسوزی در آمازون در مقایسه با سال قبل ۸۳ درصد افزایش یافته است. مرکز تحقیقات فضایی برزیل (INPE) اعلام کرده از ابتدای سال ۲۰۱۹ تاکنون ۷۲ هزار و ۸۴۳ مورد آتشسوزی در بخش برزیلی آمازون رخ داده است. دود ناشی از آتشسوزی باعث شد روز چهارشنبه شهر «سائوپائولو» که دو هزار و ۷۰۰ کیلومتر از محل آتش دور است، با قطعی برق مواجه شود.
سازمان غیردولتی «گرینپیس» در بیانیهای بولسونارو را به «انحلال» سیاستهای زیستمحیطی متهم و اعلام کرد: شمار آتشسوزیها در مناطق آمازون افزایش یافته است. این مسئله ناشی از جنگلزدایی است. کشاورزان از آتش به عنوان راهی برای کاستن از جنگلها استفاده میکنند. مقامهای قضایی گفتهاند درباره علت افزایش تلاشها برای جنگلزدایی تحقیق میکنند. به گفته آنها، یکی از محورهای این تحقیقات کاهش نظارتهای دولت و برنامههای آن برای حفظ محیط زیست است.