آغاز عملیات نجات بورس
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | هنوز زود است که بگوییم بازار سرمایه درحال احتضار است اما از اواسط مردادماه به این طرف بورسبازها یک روز خوش ندیدند. تا همین چندوقت پیش روزانه بیش از هزار یا دوهزار میلیارد تومان نقدینگی جدید وارد بورس تهران میشد و دائم شاهد رشد شاخص بودیم اما حالا وضعیت کاملا وارونه شده.
دیروز رکورد خروج نقدینگی از بورس با رقمی حدود سههزار میلیارد تومان توسط سهامداران حقیقی شکسته شد. صفهای فروش روزبهروز سنگینتر میشوند و کار به جایی رسیده که حمایت سهامداران حقوقی هم نمیتواند هیچ نمادی را از این مهلکه نجات دهد. دیگر پمپاژ خبرهای مثبت و اظهارات مثبت مسئولین ردهبالا در تلویزیون هم انگار بیفایده شده.
در این چندروز بارها دیدیم که تحلیلگران تکنیکال با انواع چارتها و نمودارهای پر پیچ و خم توضیح دادند که بازار در شاخص یکمیلیون و ۸۲۰هزار واحدی یا اعداد دیگر برمیگردد که برنگشت. دیروز که شاخص تا یکمیلیون و ۶۶۲هزار واحد فروریخت، ناصر دلیگانی نماینده مجلس در توئیتی نوشته: «حدود یکونیم تریلیون تومان از ارزش بورس تهران که معادل ۲۵درصد ارزش کل آن است، پودر شده و از دست رفته است.»
واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور پریشب وعده داد شاخص بین ۱٫۶تا ۱٫۷ میلیون واحدی برمیگردد اما شاید اتفاقی که نباید میافتاد رخ داده؛ یعنی از دست رفتن اعتماد مردم به بورس. اگر این فرضیه درست باشد خطر یک جهش تورمی دیگر هم کشور را تهدید میکند. بالاخره این پولها اگر از بورس خارج شود، به کدام بازار هدایت میشود؟ ضمن اینکه دولت از یک بُعد دیگر هم متضرر میشود چون میتوانست دستکم تا مدتها از بورس برای جبران کسری بودجه امسال استفاده کند. نه اینکه بگوییم دولت دلالی کند؛ بهطور مثال همین صندوق ایتیاف پالایشی که قرار است بهزودی عرضه شود.
اگر قیمتها اینطور نمیریخت که دولت میتوانست با مبلغ بالاتری بفروشد و تامین مالی کند. الان نماد چهار پالایشگاه شتران، شپنا، شبندر و شبریز خیلی راحت هر روز منفی پنجدرصد سقوط میکند. دیروز هم هیات وزیران مصوب کرد، قیمت واگذاری معادل قیمت پایانی یک روز قبل از پذیرهنویسی باشد بنابراین دولت تا همینجا هم ضرر کرده. در صورتی که اگر روند بورس صعودی بود اینطور نمیشد.
در واقع اصل سقوط بورس از دعوای دو وزارتخانه سر همین ایتیاف دوم و عرضه صندوق پالایشی شروع شد. وزارت اقتصاد و نفت وارد کشمکش شدند و چندبار تایید و تکذیب خبر بازار را بههم ریخت. این مجادله از طرفی همزمان شد با عرضه ۳۰درصد سهام عدالت به مناسبت عید غدیر و مقاومت دومیلیون واحدی شاخص کل که درنهایت بورس به این وضع دچار شد.
حالا دیروز زمزمههایی شنیده شد که جلسهای تشکیل شده و قرار است از امروز سهامداران حقوقی یکدست از بازار حمایت کنند و دولت هم سیگنالهای مثبتی به بازار ارسال کرده. اینکه این تدابیر تا چه حد موفق باشد نمیدانیم چون همین دیروز هم نیمی از خریدها را سهامداران حقوقی انجام دادند اما بازهم صفوف فروش سنگین بود. شاید آخرین امیدواری برای حفظ سنگر بازار سرمایه همین عرضه ایتیاف دوم باشد.
بعضی تحلیلگران البته راهحلهایی هم ارائه دادند؛ بهطور مثال ولید هلالات پیشنهاد داده فعلا دامنه نوسان بین ۲۰ تا ۵۰درصد تعیین شود تا هرکس قصد فروش دارد و میخواهد به هر قیمتی برود، زودتر خارج شود تا هر روز شاهد این بار روانی سنگین صف فروش نباشیم یا رضا تنهاییمقدم در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا پیشنهاد داده روند ورود شرکتهای خُرد به بورس سرعت بگیرد. خلاصه بحث اینکه این انتظار وجود دارد اگر در این ماهها مرتب مردم به بورس دعوت میشدند، وقتش رسیده دولت میزبان خوبی باشد و اقدامی برای حمایت از بازار انجام دهد. قبل از آن که خیلی زود دیر شود.