مردی که چهره نیویورک را عوض کرد
روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | اگر از مردم شهر نیویورک بپرسید مقتدر‌ترین فرد تاریخ این کشور کیست، احتمالا در کنار نام‌هایی مثل جورج واشنگتن و روزولت و ریگان، از مردی به نام رابرت موزس هم اسم می‌برند.
رابرت موزس کیست ؟
یک مهندس و پیمانکار که در دوره بحران اقتصادی کمرشکن آمریکا در اواخر دهه ۲۰ مسئول کمیته‌ای شد که با بودجه دولتی پروژه‌های راهسازی و پلسازی انجام می‌داد تا هزاران کارگر و مهندس بیکار را مشغول کنند.
بودجه این پروژه‌ها از سوی دولت تامین می‌شد و یکی از معدود اتفاقاتی که سرمایه کلان خارج از نظارت مجلس و همین طور بدون دغدغه‌های خاص بخش خصوصی به یک پیمانکار سپرده می‌شدآن هم بدون آنکه مجبور به پاسخگویی به هیچ نهاد دولتی و غیردولتی باشد. به این ترتیب رابرت موزس از قدرت، سرمایه و اختیاراتی بی‌سابقه برخوردار شد و با کمک آن قیافه شهر نیویورک را کلا عوض کرد.
محله‌های فقیر‌نشین مثل برانکس و بروکلین را شخم زد، بیش از ۵۰۰ پارک در سراسر نیویورک تاسیس کرد، ساحل تفریحی کانی آیلند را بنیان گذاشت و با مجموعه‌ای از شاهراه‌ها و اتوبان‌ها قیافه شهر را تغییر داد اما او همیشه در معرض این اتهام بود که به شکلی موذیانه شهر را باب طبع اقلیت ثروتمند شهر سرو سامان داده.
به عنوان مثال او جزیره تفریحی کانی آیلند را در مجاورت نیویورک تاسیس کرد اما آن را با پل‌های روگذری تزئین کرد که ارتفاعشان اجازه نمی‌داد اتوبوس‌های عمومی و مسافربری از زیر آنها عبور کنند. در نتیجه فقرا و اکثر سیاهپوست ها که اتومبیل شخصی نداشتند از ورود به این جزیره تفریحی محروم شدند!
در کتاب زیبای تجربه مدرنیته نوشته مارشال برمن فصلی به بازخوانی پروژه‌های سی‌ساله رابرت موزس و تاثیرش در جنبش مدرنیته این ابرشهر آمریکا پرداخته است. به تازگی ادوارد نورتن هم فیلمی ساخته است با نام بروکلین بی‌مادر که درآن و در دل ماجرایی پرپیچ و خم و کارآگاهی و معمایی کاراکتر رابرت موزس هم حضور دارد .
هرچند در فیلم اسمش را به موزس راندولف تغییر داده‌اند احتمالا به خاطر دردسرهای حقوقی ماجرا. نقش این شخصیت را الک بالدوین ایفا می‌کند. فیلم بزرگی نیست اما دلچسب و جذاب است.شرایط خاص موزس در پروژه‌های جاه طلبانه‌اش شما را یاد بعضی از شهرداران تهران نمی‌اندازد؟ حداقل یکی از آنها ؟
