سرنوشت ستارههای سینما و موسیقی بعد از انقلاب

روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | انقلاب که شد صنعت سینما و موسیقی ایران با انبوهی چهرههای مشهور روبهرو شد که نمیدانستند تکلیفشان چیست. درموسیقی پاپ مهاجرتهای بزرگ آغاز شده بود. چهرههای موسیقی پاپ این شانس را برای خود قائل بودند که با تکیه بر کلونیهای ایرانیهای مهاجر در آمریکا به کسب و کار نه چندان پرهزینه خود ادامه بدهند.
خواهران دده بالا (هایده و مهستی ) پروانه امیر افشاری (حمیرا )، فاطمه عبدی گلنگشی (نوش آفرین) و فاطمه صولتی(شهره ) و لیلا فروهر و آقایان اقبالی و حامدی و شب پره به تدریج راه خارج از کشور را در پیش گرفتند. بهخصوص خوانندههای زن که دورنمای اقامتشان در ایران در دوران جدید میتوانست مضطرب کننده باشد.
داستان فائقه آتشین را هم که خودتان میدانید. اما در عرصه سینما ماجرا فرق میکرد. بازیگران سینمای ایران شانسی برای ادامه فعالیت خود در صنعت پرهزینهای مثل سینما در خارج از ایران نداشتند. پس ماندند. شاید به دنبال کورسوی امیدی برای ادامه فعالیت. به جز بهروز وثوقی و رضا بیک ایمانوردی تقریبا همه چهرههای مهم سینمای ایران در کشور ماندند.
فردین و ملکمطیعی و قادری شانس خودرا برای ادامه فعالیت در سینما با فیلم برزخیها آزمودند و اتفاقا با استقبال تماشاگران هم روبهرو شدند اما وزارت ارشاد وقت جلوی ادامه فعالیت آنها را گرفت و منزویشان کرد. هرچند قادری از دهه هفتاد دوباره به سینما بازگشت. سعید راد در دادشاه و عقابها ظاهر شد و دوتا فیلم بسیار پرفروش را تجربه کرد اما جلوی او هم گرفته شد.
همین طور سعید کنگرانی فراهانی. راستش سابقه فیلمفارسی در قبل از انقلاب به گونهای بود که مسئولان سینمایی در فضای رادیکال آن دوران رغبتی به استفاده از چهرههای قدیمی نداشتند. این در حالی است که نقل قولهایی از رئیسجمهور وقت (آیتالله خامنهای ) و همینطور مرحوم سید احمد خمینی وجود دارد که در مورد ادامه فعالیت فردین و یا ملک مطیعی مخالفتی نداشتهاند.
ملک مطیعی و فردین و ایرج قادری هرسه دنیا را وداع گفتهاند. سعید راد و سعید کنگرانی بعدها و در دهه هشتاد مجوز بازی پیدا کردند و سعید راد در چندین فیلم مهم تا به امروز ظاهر شده. کنگرانی اما چندان خوش اقبال نبود و بعد از یکی دو فیلم بر اثر سکته قلبی و در سن ۶۴سالگی در سال۹۷ درگذشت.
اما چهرههایی مثل عزتالله انتظامی، علی نصیریان، محمد علی کشاورز، داوود رشیدی و جمشید مشایخی بدون هیچ مسئلهای و با تکیه بر سابقه غنی هنریشان به پرده سینما بازگشتند. همین طور فرامرز قریبیان و کاظم افرندنیا و حسین گیل. این گروه در کنار جمعی از فارغالتحصیلان هنرهای زیبا شاکله بازیگران مهم سینمای دهه شصت را تشکیل دادند.
در کنار سعید پورصمیمی، مهدی هاشمی، پرویز پورحسینی، امین تارخ و علیرضا خمسه و جوانهای بامزهای مثل حمید جبلی، اکبر عبدی و آتیلا پسیانی. در این سالها جمشید هاشمپور ستاره سینمای ایران است و داریوش ارجمند و جهانگیر الماسی نیز خیره کننده ظاهر میشوند.
اما در مورد بازیگران زن داستان فرق میکرد. پروین خیربخش (فروزان) و ایرن رازیانس (ایرن). یکی متولد بندر انزلی و دیگری اهل بابلسر. دو بازیگر کلیدی سینمای قبل از انقلاب درحالیکه برخی گمان میکردند با مجازاتهای شدیدی مواجه شوند، با ممنوعیت قطعی فعالیت روبهرو شدند و در مورد فروزان خانه ویلاییاش در خیابان ایتالیا مصادره شد هرچند میگفتند تا سالها به شکل ناشناس وارد آن خانه میشده و به باغچه آن رسیدگی میکرده است!
ایرن هم در سال ۱۳۶۲ به آلمان رفت و یک دوره زیبایی پوست و ناخن را گذراند و در سال ۶۴ به ایران بازگشت و بیزینس محدود خود را راه انداخت. ایرن ازدواج نکرده و فرزندی هم نداشت. او در سال ۱۳۹۱ در ۸۵ سالگی در بیمارستان دی بر اثر سرطان ریه درگذشت. فروزان هم در سال ۱۳۹۴ در ۷۸ سالگی و در منزل شخصیاش فوت کرد.
پوری بنایی (متولد اراک) هم در سالهای پس از انقلاب در ایران ماند و در حوزه تجهیزات ورزشی زنان به فعالیت پرداخته است. او سفرهای متعددی به خارج از کشور داشت و هربار به ایران بازگشته است. او در حال حاضر ۸۰ ساله است. شورانگیز طباطبایی بازیگر متولد لاهیجان که ستاره مهم فیلمفارسی در دهه پنجاه بود، در ایران باقی ماند و به زندگی مشترکش با محمد صالح علا ادامه داد.
او در حال حاضر ۶۷ساله است. نوری کسرایی که بازیگر مطرح سینمای موج نو و فیلمهای اجتماعی ایران بود (از جمله فیلم تنگنا) در سال ۱۳۹۸ و در سن ۶۸ سالگی و در تهران بر اثر سکته قلبی درگذشت. او تنها زندگی میکرد و جسم بیجانش توسط همسایهها و ماموران اورژانس به سردخانه منتقل شد.
زری خوشکام بازیگر مشهور اصفهانی پس از ازدواج با علی حاتمی در سال ۱۳۵۰ دیگر به ندرت بر پرده سینما ظاهر شده است. او در دهه اخیر چند حضور محدود سینمایی داشته است از جمله در فیلمهای در دنیای تو ساعت چند است و شعله ور و سیمای زنی در دوردست. فرشته جنابی بازیگر تهرانی در فیلمفارسیهای دهه پنجاه چهره شد و در فیلم جنجالی خسرو هریتاش یعنی برهنه تا ظهر با سرعت هم بازی کرده بود و همین طور در فیلم پرحاشیه طوطی هم ظاهر شده بود. شایع است که برای او حکم اعدام هم در سالهای پس از انقلاب صادر شده بود که خب اجرایی نشده است از قرار. جنابی در سال ۱۳۷۷ در تهران و بر اثر سکته قلبی درگذشت. در سن ۵۰ سالگی.
روشنک صدر در سال ۱۳۶۶ در تهران بر اثر سکته مغزی و در سن ۲۸ سالگی درگذشت. آفرین عبیسی (متولد لاهیجان) که با فیلمهای طوقی و کاکو ستاره شده بود، سال ۵۷ با ایرج صادقپور (فیلمبردار ) ازدواج کرد و دیگر فیلم بازی نکرد تا دهه هفتاد و سالهای پس از فوت همسرش. او از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۴ در ۲۱فیلم بازی کرده است.
او ۶۹ساله است. شهره وزیری تبار (آغداشلو) هم در سالهای ۵۶ و ۵۷ با فیلمهای شطرنج باد، گزارش و سوتهدلان چهره شده بود، در دی ماه ۵۷ ایران راترک کرد و در لندن و بعد لسآنجلس ساکن شد و یک نامزدی اسکار نقش دو را در سال ۲۰۰۳هم تجربه کرده است.
او ۶۸ساله است و بالاخره فرزانه تاییدی که تا سال ۱۳۶۵ در ایران بود و در تئاتر و سینما به فعالیتهای نصفه و نیمهای ادامه میداد و در سال ۶۵ به لندن رفت و چند ماه پیش در سن ۷۵ سالگی درگذشت. از میان بازیگران زن پیش از انقلاب چهرههایی مثل حمیده خیرآبادی، شهلا ریاحی، مهری ودادیان، پروانه معصومی، مهین شهابی و ژاله علو بدون مشکلی در سینمای پس از انقلاب ظاهر شدند.
همین دیگه.