امروز بستنی، فردا لبنیات | تبعات قطعی برق برای سوپرمارکت‌ها
با قطع برق، ظاهر بستنی تغییر می‌کند و کیفیت آن به شدت افت می‌کند
هفت صبح، فربد فرزانه| یکی از مشکلات سوپرمارکت‌ها در هنگام قطعی برق، فاسد شدن و یا از ریخت افتادن بستنی است چرا که در این صورت مشتری آنها بسیار کم می‌شود. قطعی‌های مکرر برق که در سال جاری افزایش چشمگیری داشته، زندگی مردم، بسیاری از صنایع تولیدی و همچنین بخش بسیار بزرگی از سیستم توزیع کالا در کشور را با مشکل و اختلال مواجه کرده و همین موضوع باعث عصبانیت مردم و بخشی از خدمات عمومی مانند نانوایان، فروشگاه‌های مواد غذایی و پروتئینی و دیگر مشاغل شده و به همین دلیل شاهد اعتراض‌های پی‌درپی آنها هستیم.
باید در نظر داشت که موج گرما امسال خیلی زودتر از سال‌های قبل وارد کشور شده و همین عامل رشد سریع مصرف انرژی شده و باعث فشار مضاعف بر شبکه برق شده است. در حالی که ظرفیت تولید افزایش قابل توجهی نداشته، مصرف برق سالانه بیش از ۵ درصد رشد داشته است که این خود ناترازی را افزایش داده است.
باید توجه داشت که کمبود منابع مالی و البته برخی سوء‌مدیریت‌ها، باعث عدم توسعه کافی نیروگاه‌های خورشیدی و بادی و وابستگی به نیروگاه‌های سنتی در ایران شده است. نیروگاه‌های سنتی برق آبی هم در سال‌های اخیر به دلیل کاهش چشمگیر بارش‌ها، عملا از مدار خارج شده و به همین دلیل ناترازی برق شدید‌تر شده است.
حدود ۴۰ درصد ظرفیت نیروگاهی ایران عمری بالای ۲۰ سال دارد، که منجر به کاهش کیفیت و پایداری شبکه برق شده است. به همین دلیل تلفات برق از حد معمول و استاندارد گذشته و این خود یکی از عوامل بزرگ کاهش برق در کشور است. البته گفته می‌شود در سال‌های اخیر ماجرای استخراج غیر قانونی رمزارزها که برق بسیار زیادی هم مصرف می‌کنند، بر روی کاهش برق کشور تاثیرگذار بوده است.
تبعات قطعی برق برای سوپرمارکت‌ها
سوپرمارکت‌ها یکی از مراکز بزرگ توزیع کالای اساسی در کشور هستند که تعداد آنها بسیار زیاد است. بر اساس آمارهای موجود، تعداد سوپرمارکت‌های تهران در سال 1403 حدود 14.836 واحد بوده است. بنابراین آنها یکی از بازیگران بزرگ توزیع کالا و مواد خوراکی در کشور هستند.
اما با افزایش موارد قطعی برق در کشور که در هفته بین 6 تا 12 ساعت می‌شود، سوپرمارکت‌ها با چالش‌ها و خسارت‌های مالی بزرگی مواجه شده‌اند که طبیعتا این مشکلات نه فقط متوجه آنها بلکه دامنگیر مردم هم شده است.به دلیل اینکه مواد فاسد شدنی مانند لبنیات، مواد پروتئینی مانند انواع گوشت و سوسیس و کالباس، تخم مرغ، سبزیجات و غذاهای پخته شده، عمده کالای سوپرمارکت‌ها هستند، قطعی برق می‌تواند به سرعت باعث فاسد شدن آنها شود. در این شرایط هم برای فروشنده و هم به خریدار زیان‌هایی ایجاد می‌شود.
از سوی دیگر اختلال در سیستم‌های پرداخت را هم باید در نظر گرفت. بسیاری از سوپرمارکت‌ها از دستگاه‌های کارت‌خوان و سیستم‌های فروش الکترونیکی استفاده می‌کنند. بدون برق، این سیستم‌ها از کار می‌افتند و مشتریان نمی‌توانند خرید کنند.
همچنین کاهش فروش و نارضایتی مشتریان نیز یکی دیگر از تبعات قطعی برق برای سوپرمارکت‌ها است چرا که قطع برق باعث کاهش تجربه خرید مشتریان می‌شود. نبود نور کافی، عدم امکان استفاده از صندوق‌های فروش و از کار افتادن تهویه مطبوع می‌تواند مشتریان را از خرید منصرف کند. برای کاهش اثرات قطعی برق، سوپرمارکت‌ها به سمت خرید و استفاده از سیستم‌های ذخیره انرژی و یخچال‌های کم‌مصرف رفته‌اند که باعث افزایش هزینه‌های جاری آنها شده است.
بستنی‌های شل و بی‌ریخت!
یکی از خوراکی‌های لذت‌بخش در فصل گرما بستنی است که با خوردن آن دمای بدن تا حدودی کاهش پیدا می‌کند. جدا از این مورد، طعم خوب بستنی باعث شده که برای همه و به‌خصوص کودکان محبوب باشد.بستنی هم یکی از کالاهایی است که سوپرمارکت‌دارها در شکل، طعم و اندازه‌های مختلف به فروش می‌رسانند.
اما قطعی‌های برق بر روی این کالا نیز اثرات منفی دارد. بدون برق، فریزرها از کار می‌افتند و بستنی‌ها به سرعت آب می‌شوند، که منجر به ضرر مالی برای فروشنده می‌شود. بیشتر فروشنده‌ها در کشور در مواقع قطعی برق اقدام به قفل کردن در یخچال و فریزرهای خود می‌کنند تا سرمای داخل آن تا حدی حفظ شده و مانع فاسد شدن محصولات آنها شود. اما با این حال، بستنی به دلیل شرایط خاصی که دارد باید در دمای استاندارد بین منفی ۱۸ تا منفی ۳۰ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود که قطع شدن برق باعث آب شدن آن می‌شود. اما این همه ماجرا نیست.
وقتی برق قطع می‌شود، دمای فریزر بالا می‌رود و کریستال‌های یخ در بستنی شروع به رشد می‌کنند. این باعث می‌شود که بافت بستنی تغییر کند، لطافتش از بین برود و به جای یک بافت نرم و خامه‌ای، دانه‌های یخی در آن احساس شود.بنابراین در روزهای گرم، مشتریان به دنبال بستنی خنک هستند، اما اگر بستنی‌ها ذوب شده باشند، فروش کاهش می‌یابد و این هم یک بخش دیگر از زیان‌های مالی فروشندگان است. البته برخی فروشگاه‌ها بستنی‌هایی که نرم و شکل ظاهری آنها از حالت استاندارد خارج شده‌اند را با تخفیف عرضه می‌کنند تا از هدر رفت سرمایه خود جلوگیری کنند.
همان‌طور که پیش از این اشاره شد اگر بستنی به طور کامل آب شده باشد و دوباره منجمد شود، ممکن است کریستال‌های یخ در آن تشکیل شود که کیفیت آن را کاهش می‌دهد. بنابراین، نظارت بر دمای نگهداری و بررسی وضعیت بستنی قبل از فروش یا مصرف بسیار مهم است.
راهکارهای فروشنده‌ها
برای جلوگیری از فاسد و یا شل شدن بستنی در فروشگاه‌ها هنگام قطعی برق، می‌توان از چند روش موثر استفاده کرد. داشتن یک ژنراتور می‌تواند در مواقع قطعی برق، یخچال‌ها و فریزرها را فعال نگه دارد. قرار دادن یخ خشک در فریزرها هم می‌تواند دمای پایین را برای مدت بیشتری حفظ کند. باید توجه داشت هر بار که در فریزر باز می‌شود، هوای گرم وارد شده و باعث افزایش دما می‌شود.
پس بهتر است در زمان قطعی برق، در فریزر بسته بماند. برخی فریزرها دارای عایق‌بندی قوی‌تری هستند که می‌توانند دمای پایین را برای مدت طولانی‌تری حفظ کنند و در نهایت اینکه فریزرهای پر، دمای سرد را بهتر حفظ می‌کنند. اگر فضای خالی زیادی در فریزر وجود دارد، می‌توان بطری‌های آب یخ‌زده در آن قرار داد تا دما ثابت بماند.
