خاندان خسروشاهی و داستان پفک نمکی مینو

روزنامه هفت صبح، فرید عطارزاده |یک: خانواده خسروشاهی جزو تاجران اقتصادی مشهور قبل از انقلاب بودند. حاج حسن خسروشاهی بزرگ خاندان بود که در اواخر قاجار تا اوایل دوران پهلوی اول، مدتها رئیس اتاق بازرگانی تبریز بود. گویا شم اقتصادی در این خانواده دست به دست منتقل میشد و تقریبا همه افراد این خاندان جزو چهرههای موفق اقتصادی درآمدند. «علی خسروشاهی» به همراه پسرش «حسن خسروشاهی» بنیانگذار شرکت مینو بودند. «کاظم خسروشاهی» بنیانگذار شرکت «تولیپرس» و در حال حاضر «دارا خسروشاهی» از نوادگان این خاندان مدیرعامل شرکت «اوبر» است.
* دو: در کتاب «موقعیت صنایع در عصر پهلوی» که توسط نشر «نی» چاپ شده، آمده است: «علی خسروشاهی، مالک و بنیانگذار مینو بود که به همراه پسرش حسن، در این کارخانه فعالیت میکرد و آخرین حضور آنها در صنعت ایران با همین کارخانه مینو معاصر بود. این کارخانه در سال ۱۳۳۸ تاسیس شد. نام اولین محصول مینو، تافی کرهای سه ستاره بود.
در شروع تولید تافی شرکت با مشکلات مختلفی مواجه بود. نخست این که قالب تافیهای مینو بزرگتر از قالب تافی رقبا بود و این موجب مشکل بزرگی در فروش میشد. مغازهدارها تافی را بر اساس وزن میخریدند ولی در مغازه بچهها تافی را دانهای میخریدند و بنابراین، هر چقدر تعداد تافی در یک کیلو بیشتر بود، سود آن برای مغازهدارها نیز بیشتر بود و به خرید آن راغبتر میشدند. دوم اینکه اوایل کار، تافیهای مینو خیلی کشی بود و به دندان میچسبید و مدتی طول کشید تا این اشکال رفع شود.
تولید تافی که با دو دستگاه شروع شده بود، کم کم بیشتر شد و بعدها تعداد دستگاههای تولید به ۵۰ تا هم رسید. شرکت مینو در اواخر شهریور ۱۳۴۱ برای اولین بار ویفر را در بازار ایران عرضه کرد. کارگاه ویفرسازی سومین کارگاهی بود که به راه میافتاد. اما نوستالژیکترین محصول مینو، پفک نمکی آن است که محصول سفر علی خسروشاهی به آمریکا، چشیدن محصولی از شرکت بیاتریس فود و وارد کردن آن به ایران بود.
حسن خسروشاهی در خصوص نامگذاری این محصول میگوید: «در دوران کودکی با مادرم به قنادی مینا در ابتدای خیابان نادری میرفتیم. آنها یک شیرینی داشتند به نام پفک که خیلی مورد علاقه من بود. محصولی هم که قرار بود تولید شود، خیلی پف داشت و چون محصولی شور بود، من تصمیم گرفتم که اسم آن را پفک نمکی بگذارم.» بعد از انقلاب، علی خسروشاهی به دلیل اینکه به رژیم قبلی وابستگی نداشت مشمول بند «دال» قانون حفاظت از صنایع شد.
این بند شامل کسانی میشد که هیچ مسئله سیاسی نداشتند و دولت هم از آنان حمایت میکرد اما برخی از سخنرانیهای گروههای چپگرا باعث شد، کارگران خسروشاهی در ۲۹ بهمن ۱۳۵۸ او را در کارخانه خودش گروگان گرفتند. آخرین امیدهای علی خسروشاهی بعد از واقعه گروگانگیری نقش بر آب شد و او چند ماه بعد از واگذاری کارخانهها در سال ۵۹ کشور را ترک کرد.»
* سه: علی خسروشاهی در سال ۱۳۷۷ در خارج از کشور درگذشت و در حال حاضر پسرش حسن خسروشاهی (متولد ۱۳۱۹ - ۸۰ ساله) جزو یکی از متمولترین شهروندان کشور کانادا است که یکی از گرانترین ملکهای ونکوور متعلق به اوست. در سال ۲۰۰۴ نشریه کانادایی Canadian Business در لیست ۱۰۰ نفر ثروتمند کانادا او را در رده ۶۴ با ثروتی معادل ۵۴۰ میلیون دلار کانادا قرار داده بود. بهزاد خسروشاهی فرزند او (نوه بنیانگذار مینو) نیز در حال حاضر در تورنتو کانادا به عنوان رئیس شرکت دارویی Drug Royalty Corporation که به مبلغ ۱۳۳ میلیون دلار خریداری شده مشغول به کار است…
* چهار: در حال حاضر شرکتهای مینو شامل «شرکت صنعتی مینو»، « شرکت صنعتی پارسمینو»، «شرکت شوکوپارس»، «شرکت آرایشی و دارویی و بهداشتی و…» است. قرارداد استقلال و احتمالا پرسپولیس با «شرکت صنعتی مینو» است که مدیرعامل آن «علیرضا عباسیانفر» است. او در سال ۱۳۹۷ و در واکنش به شوخیهای کاربران در فضای مجازی با بیسکویت ساقه طلایی گفته بود: «سالهاست که وزن بیسکویت ساقه طلایی روی آن نوشته و هیچگاه تغییر نکرده است.
وزن ساقه طلایی ۵% + ۲۰۰ گرم است. هر چند وقت یکبار هجمهای علیه این برند برتر ملی انجام میشود… در دادسرای فرهنگ و رسانه طرح دعوا شده است و پلیس فتا در حال تکمیل تحقیقات است و به زودی تمام کسانی که با جعل تصویر و سیاه نمایی به صورت عمدی یا سهوی در حال ضربه زدن به این برند ملی هستند را به دادگاه خواهیم کشاند.»