جام باشگاه‌های جهان، بازی قدرت اینفانتینو و نمایش سیاسی در فوتبال
در روزگاری که فوتبال به صحنه‌ای برای نمایش قدرت‌های سیاسی و تجاری بدل شده، جام باشگاه‌های جهان با درخشش چلسی و لبخند اینفانتینو، بیش از آنکه یک تورنمنت ورزشی باشد، به نمایشی باشکوه از جاه‌طلبی‌های فیفا تبدیل شد.
به گزارش هفت صبح، در اسکله قصر گریتّی در ونیز، تامی هیلفیگر، طراح مد، هنگام سوار شدن به تاکسی آبی تعادلش را از دست داد و نزدیک بود به درون تالابی سبزتر از کت مخملی‌اش سقوط کند. پشت سر او، تام بردی ظاهر شد و ظاهراً بابت یک واکنش سریع، از کاپیتان قایق تمجید کرد. هیلفیگر در نهایت خیس نشد، با لبخند از کنار اتفاق گذشت و سوار قایق شد تا به مراسم عروسی جف بزوس و لورن سانچز در جزیره سان جورجو ماجوره برود.
همان‌طور که این مراسم باشکوه یکی از پرحاشیه‌ترین رویدادهای تابستان بود، جام باشگاه‌های جهان نیز با انتقادهای مشابهی روبه‌رو شد. جالب آنکه بردی در هر دو مراسم حضور داشت، در کنار جمعی از چهره‌های قدرتمند و تأثیرگذار که آمده بودند شاهد نمایشی دیگر از تجمل‌گرایی باشند؛ این‌بار با لغزش تیم پاری سن‌ژرمن، تنها شش هفته پس از فتح لیگ قهرمانان، و باخت ۳-۰ مقابل چلسی.
مراسم پایانی جام باشگاه‌ها شباهتی به یک عروسی افراطی داشت؛ مراسمی که با تأخیر هشت‌دقیقه‌ای آغاز شد، با اجراهایی گران‌قیمت اما قدیمی ادامه یافت و در نهایت با حلقه‌های «تیفانی» به پایان رسید. مشکلات این تورنمنت، شباهت‌هایی با چالش‌های شهر ونیز در جریان ازدواج بزوس داشت: بدون تعطیلی، تقویمی پر از رویداد، فشار بر زیرساخت‌ها، تغییرات اقلیمی، و هزینه‌هایی سرسام‌آور.
در میان اعتراض‌هایی با شعارهایی نظیر «ونیز جای بزوس نیست» یا «توریست‌ها به خانه برگردید»، تماشاگر فوتبال نیز همان احساس را دارد؛ سنت‌هایی که به دست سرمایه‌گذاران خاورمیانه و شرکت‌های خصوصی آمریکایی پایمال می‌شوند. همچون توریست‌هایی که بروشتا را «بروشه‌تا» تلفظ می‌کنند.
جزیره سان جورجو ماجوره، همان‌جایی است که تابلو «جشن عروسی در قانا» اثر پائولو ورونزه قرار دارد؛ اثری که ناپلئون آن را به هفت قسمت تقسیم و به پاریس برد. حالا، با قرارگیری مقابل «مونالیزا» در موزه لوور، بزرگ‌ترین تابلو این موزه عملاً نادیده گرفته می‌شود؛ استعاره‌ای کامل برای جام باشگاه‌های جهان.
با این حال، مراسم پیش رفت. همان‌طور که در ونیز، مهمانان با وجود تهدید به حضور تمساح‌ها به مراسم بزوس رسیدند، در ورزشگاه مت‌لایف هم ترامپ و اینفانتینو، با وجود هو شدن توسط بخشی از تماشاگران، لبخند می‌زدند. آن‌ها اهمیتی نمی‌دادند؛ هیچ‌چیز قرار نبود جشن‌شان را خراب کند. البته استراتژی‌شان همیشه همین بوده!
شاید لازم نباشد بابت برگزاری جام باشگاه‌ها برای اینفانتینو کف زد، اما او این پروژه را لغو نکرد. در سال ۲۰۰۰، تلاش مشابهی در برزیل با حضور هشت تیم آغاز شد، اما به دلیل ورشکستگی شریک تجاری فیفا، نیمه‌کاره رها شد. ایده مسابقاتی مشابه سوپرلیگ، این‌بار تحت چتر فیفا، سال ۲۰۱۹ به رأی گذاشته شد، اما پاندمی مانع اجرای نسخه آزمایشی شد. تا آنکه پس از جام جهانی قطر، فیفا اعلام کرد که نسخه نهایی این تورنمنت با حضور ۳۲ تیم در سال ۲۰۲۵ برگزار خواهد شد.
در این مسیر، موانع زیادی وجود داشت. کارلو آنچلوتی گفته بود که تیمش در این تورنمنت شرکت نخواهد کرد، اما رئال مادرید سریعاً این اظهارات را تکذیب کرد. اتحادیه بازیکنان FIFPro هم شکایت حقوقی علیه فیفا به‌دلیل تصمیمات یک‌جانبه‌اش ثبت کرد. با وجود تمام این‌ها، تورنمنت برگزار شد، پخش جهانی تأمین شد و حتی سرمایه‌گذاری سعودی‌ها در پلتفرم DAZN جایزه یک میلیارد دلاری تورنمنت را تضمین کرد.
در نگاه اول، جام باشگاه‌ها شبیه یک پروژه خودنمایی به‌نام «جام اینفانتینو» است، اما برگزار شد، کنسل نشد، و برای رئیس فیفا، یک پیروزی محسوب می‌شود. پسری از سوییس حالا نفوذ بیشتری بر ترامپ دارد تا بسیاری از رهبران دنیا. زبان او، نمادها، و حتی طراحی پرزرق و برق جام، همه رنگ و بوی ترامپی دارند.
حتی تقدیم یک نسخه از جام و مدال به ترامپ، که از چند روز قبل در برج ترامپ بود، بخشی از نمایش دیپلماتیک بود که کمتر از رفتار نخست‌وزیر بریتانیا نبود، آن‌هم وقتی نامه دعوت رسمی پادشاه انگلیس برای سفر دوم ترامپ را تقدیمش کرد.
با این‌حال، حضور ترامپ در فینال تضمین شده نبود. او در همان دوره، با ایلان ماسک درافتاد، لایحه بزرگی تصویب کرد و مراسم نظامی به مناسبت تولدش برگزار کرد. با این وجود، در فینال حضور پیدا کرد و با مشارکت فعالش، حتی فینال ویمبلدون را هم به حاشیه برد.
در یکی از نادرترین نشست‌های رسانه‌ای، اینفانتینو در برج ترامپ گفت:«۲.۵ میلیون تماشاگر، میانگین ۴۰ هزار نفر برای هر بازی، درآمد ۲.۱ میلیارد دلاری. یعنی هر بازی ۳۳ میلیون دلار ارزش داشت!» در کنار او، مجموعه‌ای از اسطوره‌ها و برندگان توپ طلا ایستاده بودند تا به پروژه‌اش اعتبار بدهند. فلورنتینو پرز، رئیس رئال مادرید هم از حامیان اصلی او بود.
حالا، جامی که زمانی در حد سوپرلیگ مورد اعتراض قرار می‌گرفت، تحت عنوان جدید و در لباس فیفا برگزار شد؛ جامی که حتی چلسی، باشگاه معترض به سوپرلیگ، در فتح آن جشن گرفت. این اتفاق برای الکساندر چفرین، رئیس یوفا، که تورنمنت را «به‌اصطلاح جام باشگاه‌های جهان» می‌نامید، خوشایند نبود.
اگر این تورنمنت هر دوسال برگزار شود، یوفا با مشکل جدی مواجه خواهد شد. چون ذهن هواداران نسل جدید درباره اینکه «معتبرترین جام کدام است؟» به‌مرور تغییر خواهد کرد.
قهرمانی چلسی برای اعتبار این تورنمنت حیاتی است. حالا بحث جام باشگاه‌های جهان در لیگ برتر، تا سال‌ها ادامه خواهد داشت. وقتی جف بزوس در ونیز سوار قایق موتوری شد، گفت:«این شهر باورنکردنی است. نباید وجود داشته باشد اما وجود دارد.» درباره جام باشگاه‌ها هم می‌شود همین را گفت. هیچ‌چیز جلویش را نگرفت. دیگر برای فریاد زدن کنار کانال دیر شده. قایق حرکت کرده است.
