تحریم‌ها باعث توقف صادرات نفت ایران نمی‌شوند
الحاجی، کارشناس اقتصاد انرژی و استاد دانشگاه اوهایو، از ادامه صادرات نفت ایران با وجود تحریم‌های آمریکا می‌نویسد.
به گزارش هفت صبح، وب‌سایت الطاقه در یادداشتی گزارش داده است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در ماه فوریه سیاست موسوم به فشار حداکثری بر ایران را مجدداً احیا کرده است.
این سیاست شامل تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران بوده و هدف آن بازگرداندن سیاست سخت‌گیرانه واشنگتن در قبال ایران است که در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ اعمال شده بود.
با این حال، نفت ایران توانسته است تحریم‌های اعمال‌شده توسط آمریکا در سال ۲۰۲۴ را دور بزند.
این رسانه تأکید کرده است که تحریم‌های آمریکا علیه برخی کشورها، از جمله ایران و روسیه، تاکنون نتوانسته‌اند به نتایج واقعی و ملموسی دست یابند.
دکتر انس الحاجی، کارشناس اقتصاد انرژی و مشاور تحریریه وب‌سایت الطاقه، در این یادداشت می‌نویسد که تولید نفت ایران در سال ۲۰۲۴ به بالاترین سطح خود از زمان اعمال تحریم‌ها در سال ۲۰۱۹ رسیده و به سه میلیون و ۲۵۷ هزار بشکه در روز افزایش یافته است.
این کارشناس همچنین افزود که با توجه به شکست تحریم‌های نفتی ایران، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، قصد دارد این تحریم‌ها را تشدید کند.
تحریم‌هایی که از سال ۲۰۱۸، پس از خروج آمریکا از برجام، آغاز شد اما به گفته برخی منابع، در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن به شدت دوران ترامپ نبوده است.
طبق این گزارش، الحاجی در جدیدترین قسمت از برنامه بینش انرژی در وب‌سایت الطاقه، با عنوان بازارهای نفت و گاز؛ مهم‌ترین رویدادهای سال ۲۰۲۴ و انتظارات سال ۲۰۲۵، به بررسی موضوع صادرات نفت ایران پرداخته است.
به گفته انس الحاجی، دونالد ترامپ در تلاش است تا با تحریم نفتکش‌های ایرانی و غیرایرانی، فشار بر ایران را افزایش دهد.
با این حال، این استراتژی با شکست مواجه خواهد شد، زیرا ایران همچنان به صادرات نفت خود ادامه می‌دهد.
وی تصریح کرد که شرایط سال ۲۰۲۵ با سال ۲۰۱۸، زمانی که آمریکا تحریم‌های گسترده‌ای علیه ایران اعمال کرد، متفاوت است.
الحاجی در این یادداشت اشاره کرد که در سال ۲۰۱۸، ایران نفت خود را به بیش از ۲۰ کشور جهان صادر می‌کرد، اما پرداخت‌ها از طریق سیستم مالی بین‌المللی که تحت کنترل ایالات متحده بود، انجام می‌شد.
وی که از نویسندگان ایندیپندنت عربی و استاد دانشگاه در اوهایو آمریکا نیز است، افزود که از سال ۲۰۱۹، برخی از این کشورها از ترس تحریم‌های ترامپ، واردات نفت ایران را متوقف کردند.
با این حال، برخی کشورها همچنان به واردات نفت ایران ادامه دادند، زیرا این تحریم‌ها مستقیماً شامل صادرات نفت ایران نبود، بلکه شامل پرداخت‌های مالی به ایران می‌شد.
به گفته الحاجی، کشورها می‌توانستند بدون مشکل نفت ایران را خریداری کنند، اما مشکل اصلی در پرداخت بهای آن بود.
در صورت خرید نفت از ایران، حساب بانکی به نام ایران در این کشورها افتتاح، و پول حاصل از فروش نفت به آن واریز می‌شد.
اما این پول مسدود می‌شد و ایران نمی‌توانست بدون حاصل شدن توافقی بر سر آن، از آن استفاده کند.
این کارشناس همچنین تأکید کرد که پس از توقف واردات نفت ایران توسط برخی کشورها در سال ۲۰۱۹، ایران نتوانست بازار جایگزینی برای آن پیدا کند.
در نتیجه، تولید و صادرات نفت کاهش یافت.
وی خاطرنشان کرد که تولید نفت ایران در آن دوره بیش از یک میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کرد و صادرات نفت نیز حدود دو میلیون بشکه در روز کاهش یافت.
این در حالی است که پیش از تحریم‌های ترامپ در ماه مه ۲۰۱۸، صادرات نفت ایران از روزانه ۲.۷۷۴ میلیون بشکه فراتر رفته بود.
این کارشناس در ادامه اظهار داشت که ترامپ و برخی از افرادی که معتقدند قیمت نفت به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه خواهد رسید، تصور می‌کنند که قطع صادرات نفت ایران دوباره تکرار خواهد شد.
اما وی تأکید کرد که چنین اتفاقی رخ نخواهد داد، زیرا صادرات نفت به کشورهایی که نفت ایران را خریداری می‌کردند، توسط خود ایران متوقف شده است.
الحاجی در توضیح این موضوع گفت که در دوره اول ترامپ، تولید و صادرات نفت ایران هزینه‌بر بود، زیرا این کشورها بهای نفت خریداری‌شده را در حساب‌های بانکی مسدود می‌کردند و ایران نمی‌توانست از آن بهره‌مند شود.
به همین دلیل، دولت ایران تصمیم گرفت تولید و صادرات خود را کاهش دهد.
به گفته این کارشناس، در حال حاضر چین تنها کشوری است که ایران می‌تواند به آن نفت صادر کند، زیرا سیستم مالی دو کشور از سیستم مالی جهانی که تحت کنترل آمریکا قرار دارد، مستقل است.
بنابراین، مبادلات مالی میان تهران و پکن تحت تأثیر تحریم‌های آمریکا قرار نخواهد گرفت.
وی افزود که در سال ۲۰۱۹، دو عامل موجب کاهش تولید و صادرات نفت ایران شد که اکنون دیگر وجود ندارد.
نخست اینکه برخی پالایشگاه‌های چینی در آن زمان قادر به استفاده از نفت ایران نبودند، زیرا نوع نفت ایران با نیاز پالایشگاه‌های چینی سازگار نبود.
این موضوع موجب شد ایران برخی از میادین نفتی خود را که انواع خاصی از نفت تولید می‌کردند، تعطیل کند.
مشکل دوم، وجود میادین نفتی بسیار قدیمی بود که تولید در آن‌ها هزینه‌بر بود.
الحاجی توضیح داد که زمانی که باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، توافق هسته‌ای را با ایران منعقد کرد، بخشی از دارایی‌های بلوکه‌شده ایران آزاد شد.
تهران نیز از این منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در میادین نفتی جدید استفاده کرد و تصمیم گرفت که میادین قدیمی را تعطیل کند.
وی تأکید کرد که این یک برنامه قدیمی از سال ۲۰۱۵ بود و به‌طور تصادفی در سال ۲۰۱۹، هم‌زمان با اعمال تحریم‌های نفتی ترامپ، اجرایی شد.
در حالی که برخی تصور می‌کردند که کاهش تولید نفت ایران ناشی از تحریم‌ها بوده، در واقع این کاهش به دلیل برنامه‌ریزی مهندسان ایرانی برای سرمایه‌گذاری در میادین نفتی جدید و تولید نفت مطابق با نیاز پالایشگاه‌های چینی بوده است.
این کارشناس خاطرنشان کرد که دولت آمریکا در شرایط کنونی قادر نخواهد بود آنچه را که در سال ۲۰۱۹ به دست آورد، مجدداً تکرار کند.
الحاجی همچنین به نقش مهم چین در واردات نفت از ایران، روسیه و ونزوئلا اشاره کرد و گفت که پکن از ابزارهای اداری مهمی برای مدیریت ناوگان نفتی خود استفاده کرده است.
بر اساس این گزارش، چین از یک بازی حقوقی برای دور زدن تحریم‌ها استفاده می‌کند.
دو نوع شرکت نفتی در چین فعالیت دارند: شرکت‌های بزرگ و شناخته‌شده که سهام آن‌ها در بازارهای جهانی معامله می‌شود و از بانک‌های بین‌المللی وام می‌گیرند، و شرکت‌های خصوصی کوچکی که ارتباطی با سیستم مالی جهانی ندارند.
وی تأکید کرد که شرکت‌های بزرگ چینی از خرید مستقیم نفت ایران خودداری می‌کنند تا از تحریم‌های آمریکا و اروپا در امان بمانند.
اما شرکت‌های خصوصی و پالایشگاه‌های کوچک چینی نفت ایران را خریداری می‌کنند و سپس آن را به شرکت‌های بزرگ‌تر در داخل کشور می‌فروشند.
در نتیجه، با وجود تحریم‌های آمریکا، ایران همچنان به صادرات نفت خود ادامه می‌دهد و به نظر می‌رسد که چین نقش کلیدی در این روند ایفا خواهد کرد