پزشکیان و معضل مذاکره | مهم‌ترین مواضع رئیس‌جمهور در زمینه گفتگو با آمریکا
ترامپ به کاخ سفید برگشت و فشارهای حداکثری را با امضای یک یادداشت برگرداند
هفت صبح| مسعود پزشکیان شرایط مذاکره احتمالی با غرب را از روز نخست کاندیداتوری اعلام کرده بود. او با تاکید بر شرافتمندانه بودن و عزتمندانه بودن هرگونه گفت‌وگو، خط‌مشی دولت چهاردهم را در قبال ایالات‌متحده ترسیم کرد. البته در این میان اوضاع به شکلی که پزشکیان می‌خواست پیش نرفت. ترامپ به کاخ سفید برگشت و فشارهای حداکثری را با امضای یک یادداشت برگرداند و متحدان تهران را برای پشت پا زدن بر اتحاد خود تحت‌فشار قرار داد. اینجا نگاهی به مهم‌ترین مواضع مسعود پزشکیان در زمینه گفت‌وگو با آمریکا پرداخته‌ایم:
* پزشکیان در دوران پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری و مناظرات با طعنه به گروه مخالف، گفته بود که مصالح مردم قربانی درک‌های متفاوت از منافع ملی است. پزشکیان در همان دوران روی تنش‌زدایی با دولت‌ها و تعامل سازنده با جهان تاکید داشت.
* سوم مهرماه رئیس‌جمهور که در راس یک هیات عالی‌رتبه سیاسی به منظور شرکت در هفتاد و نهمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده بود، در ملاقات با اهالی رسانه و مقام‌های خارجی اعلام کرد که دولت چهاردهم برای پایان‌دادن به مناقشه غیرضروری علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان و بازگشت متقابل به برجام، درچارچوب دیپلماسی عزتمندانه، آماده مذاکره است.
در آن زمان مسعود پزشکیان تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران برای بازگشت به تعهدات برجامی آمادگی دارد، اما تحت فشار و تحریم وادار به مذاکره نخواهد شد. او بیان داشت: ما برای بازگشت به تعهدات خود در توافق صورت‌گرفته آمادگی کامل داریم، اما نمی‌شود که آمریکا و کشورهای اروپایی حاضر به اجرای تعهدات خود نباشند و در مقابل از ما بخواهند که به تعهدات خود بازگردیم. او در همان زمان گفت ما دعوا نداریم، رسما اعلام کردیم؛ گفت‌وگو می‌کنیم، اما تحقیر را نمی‌پذیریم. آمریکا اول بپذیرد ما آدم هستیم.
* 22 آبان‌ماه پزشکیان در نشستی با جمعی از وزرای سابق امور خارجه، در ابتدای جلسه ضمن ارائه تحلیلی از عملکرد دولت چهاردهم در این حوزه، اظهار کرد: ما در مدت کوتاهی که دولت چهاردهم سر کار آمده تلاش‌های زیادی کردیم که برخی مسائل و مشکلات سیاست خارجی را حل کنیم. او گفت: در آغاز فعالیت رسمی به عنوان رئیس‌جمهور گفتم که باور دارم باید با دوستان مروت و با دشمنان مدارا داشته باشیم و امروز بیش از گذشته به این نظر اعتقاد دارم. رئیس‌جمهور توضیح داد: به نظرم حتی در رابطه با آمریکا نیز ما چه بخواهیم و چه نخواهیم بالاخره در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی با این کشور مواجهه خواهیم داشت و بهتر است این عرصه را خودمان مدیریت کنیم؛ البته دولت در نهایت، کلیت سیاست خارجی را در چارچوب استراتژی و رویکردهای کلان نظام پیش خواهد برد.
* روز 26 دی‌ماه رئیس‌جمهور ایران در گفت‌وگو با شبکه‌ای آمریکایی ان‌بی‌سی گفت، ایران اصولا آماده گفت‌وگو با دولت دوم ترامپ است. او همچنین به مسئولیت و تعهداتی که طرفین پس از انجام گفت‌وگوها و مذاکرات دارند، تاکید کرد. پزشکیان گفت: مشکلی که ما داریم در گفت‌وگو نیست. این در تعهداتی است که از گفت‌وگو و مذاکره ناشی می‌شود که ما باید به آن متعهد شویم. در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، تنش‌ها بین ایالات‌متحده و ایران افزایش یافت. در سال ۲۰۱۸، ترامپ ایالات متحده را از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بین ایران و قدرت‌های جهانی خارج کرد و موجی از بی‌اعتمادی به وجود آورد.
ترامپ تحریم‌ها را مجددا اعمال و اقدامات تنبیهی بیشتری را برقرار کرد. پس از آن دولت بایدن مذاکرات غیرمستقیم با ایران برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ انجام داد، اما این گفت‌وگوها نتوانست به توافقی دست یابد. پزشکیان گفت: زمانی که ایران با قدرت‌های بزرگ درباره برنامه هسته‌ای خود گفت‌وگو کرد، ما به تمام تعهداتی که باید به آن‌ها متعهد می‌شدیم، پایبند بودیم. اما متأسفانه این طرف مقابل بود که به وعده‌ها و تعهدات خود عمل نکرد.
* روز سوم بهمن ماه مسعود پزشکیان در استان خوزستان درباره مذاکره گفت: رهبر انقلاب فرمودند که براساس سه اصل عزت، مصلحت و حکمت با همه ارتباط داشته باشیم به غیر از اسرائیل. رئیس‌جمهور در ادامه به الگوی رفتاری چین در مقابل آمریکا اشاره کرد که در راستای نفع حداکثری این کشور است.
* پزشکیان روز دوشنبه ۲۲ بهمن ۱۴۰۳ در مراسم راهپیمایی ۲۲ بهمن در میدان آزادی تهران گفت: ترامپ از مذاکره حرف می‌زند اما همزمان سند تحریم و توطئه علیه ایران امضا می‌کند. رئیس‌جمهور با بیان اینکه آمریکا باید خواب به زانو درآوردن ما را ببیند، افزود: ایران در مقابل بیگانگان سر خم نخواهد کرد.
مسعود پزشکیان در عین حال تاکید کرد: ما رهبریت رهبر انقلاب و کلام ایشان را فصل‌الخطاب رفتار و عملکرد و سیاست خود می‌دانیم. او همچنین روز 24 بهمن با اشاره به اینکه ترامپ پشت تریبون از مذاکره می‌گوید اما از طرفی تمام راه‌ها را می‌بندد و هر تصمیمی را برای زمین‌گیر کردن ما می‌گیرد، خطاب به رییس‌جمهور آمریکا گفت: اگر مرد مذاکره هستی چرا این کارها را می‌کنی؟
* مسعود پزشکیان روز سوم اسفند با اشاره به پیشنهاد مذاکره از سوی آمریکا گفت تهران به دنبال گفت‌وگو است اما نه به هر قیمتی. با اشاره به اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: آن آقا خیال می‌کند اگر بیاید ما را تهدید کند فردا ما کوتاه می‌آییم و می‌گوییم باشد، هرچه تو می‌گویی قبول داریم. او اضافه کرد: اگر عزتمندانه بیایند با هم گفت‌ؤگو می‌کنیم ولی قرار نیست زیر بار زور برویم. رئیس‌جمهوری ایران با خواندن شعری آذری افزود: اگر قرار است انسان در لانه روباه پناه بگیرد، بهتر این است که بیرون بماند و شیر او را بخورد. ما از ترس شیر در لانه روباه پناه نمی‌گیریم.