اوکراین خلع سلاح شد! | نقش کره شمالی در نبرد
روسیه با کمک سربازان کره‌شمالی، منطقه کورسک را پس گرفت
هفت صبح| شنبه ۲۶ آوریل ۲۰۲۵، کرملین اعلام کرد نیروهای روسیه با همراهی سربازان کره‌شمالی، منطقه کورسک را به‌طور کامل از نیروهای اوکراینی بازپس گرفته‌اند. ولادیمیر پوتین این پیروزی را «شکست کامل ماجراجویی رژیم کی‌یف» توصیف کرد، در حالی که اوکراین ادعای روسیه را رد کرده و مدعی است نیروهایش همچنان در بخش‌هایی از کورسک مقاومت می‌کنند. این تحول، ضربه‌ای استراتژیک به اوکراین است که امیدوار بود از کورسک به‌عنوان اهرمی در مذاکرات صلح و کارتی برای بازی‌های دیپلماتیک استفاده کند.
اهمیت کورسک و ابعاد جغرافیایی
منطقه کورسک، با مساحتی حدود ۳۰ هزار کیلومتر مربع، تنها ۰.۱۷ درصد از خاک روسیه (۱۷.۱ میلیون کیلومتر مربع) را تشکیل می‌دهد اما معادل ۵ درصد خاک اوکراین (۶۰۳۵۴۸ کیلومتر مربع) است. این منطقه به دلیل نزدیکی به مرز اوکراین و شهرهای کلیدی مانند خارکیف و سومی، از نظر نظامی و لجستیکی اهمیتی استراتژیک دارد. کورسک به‌عنوان پایگاهی برای حملات روسیه به اوکراین و مسیری برای انتقال تجهیزات نظامی، نقشی حیاتی ایفا می‌کند. تصرف آن توسط اوکراین، روحیه نیروهای اوکراینی را تقویت کرد و ضربه‌ای سیاسی به پوتین وارد آورد که آن را «اولین تهاجم به خاک روسیه از زمان نازی‌ها» خواند.
نبرد کورسک و تلفات طرفین
اوکراین در ۶ اوت ۲۰۲۴ با تهاجمی غافلگیرانه، بخش‌هایی از کورسک، از جمله شهر سودژا را تصرف کرد. این عملیات با هدف ایجاد منطقه حائل برای جلوگیری از حملات روسیه به سومی و کاهش فشار بر دونباس طراحی شده بود. طبق گزارش ستاد کل ارتش اوکراین، نیروهای این کشور در کورسک متحمل حدود ۷۶ هزار تلفات شدند که شامل ۲۵.۸ هزار کشته، ۴۹.۲ هزار زخمی و ۹۸۳ اسیر می‌شود. این اعداد با گزارش‌های بی‌بی‌سی همخوانی دارد که از عقب‌نشینی «فاجعه‌بار» اوکراین و تلفات سنگین خبر می‌داد.
در مقابل، اوکراین ادعا می‌کند که روسیه در بازپس‌گیری کورسک بیش از ۶۶.۹ هزار تلفات متحمل شد؛ شامل ۶۲.۴ هزار سرباز روس که ۲۵.۲ هزار نفرشان کشته و ۳۷.۲ هزار نفرشان زخمی شدند و حدود ۴.۵ هزار نیروی کره شمالی که کشته شده‌اند. گزارش‌های غربی اما تلفات کره‌شمالی را کمتر و حدود هزار کشته و چند‌صد زخمی تا ژانویه ۲۰۲۵ تخمین می‌زنند. این اختلاف در آمار به دلیل فقدان تأیید مستقل و تبلیغات جنگی قابل انتظار است. وزارت دفاع روسیه همچنین ادعا کرد که اوکراین ۴۰۲ تانک، ۳۲۷ خودروی جنگی، ۲۹۰ نفربر زرهی و ۵۳ پرتابگر موشک را در نبرد کورسک از دست داده است.
نقش کره شمالی در نبرد
کرملین برای اولین بار حضور حدود ۱۱هزار سرباز کره‌شمالی در کورسک را تأیید کرد. والری گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش روسیه، از «شجاعت و حرفه‌ای‌گری» این نیروها که به طور عمده از یگان‌های ویژه بودند، تمجید کرد. این سربازان ابتدا در خطوط دفاعی سوم و دوم مستقر شدند و سپس در حملات مستقیم در مناطقی مانند کورنوسکی و سوروچینا مشارکت کردند. کره‌شمالی همچنین بیش از ۶ میلیون گلوله توپخانه، موشک‌های ضدتانک بولسای-۴ با برد ۱۰ کیلومتر، موشک‌های بالستیک پوکوکسونگ-۲، KN-23، KN-24 و توپ‌های ۱۷۰ میلی‌متری برای ارتش روسیه تأمین کرد. گزارش‌ها نشان می‌دهد نیروهای کره شمالی به دلیل ناآشنایی با جنگ پهپادی، در ابتدای حضورشان در جبهه‌های نبرد متحمل تلفات سنگینی شدند.
دیگر مناطق تحت کنترل اوکراین
اوکراین علاوه بر کورسک، در مارس ۲۰۲۵ تهاجمی محدود به منطقه بلگورود انجام داد که زلنسکی در ۷ آوریل آن را تأیید کرد. این عملیات برای کاهش فشار بر کورسک و اختلال در لجستیک روسیه بود، اما به تصرف دائمی منجر نشد. اوکراین همچنان فعالیت‌های محدودی در بلگورود دارد اما کنترل قابل‌توجهی در این منطقه ندارد. غیر از کورسک و بلگورود، هیچ گزارش معتبری از تصرف سایر مناطق روسیه توسط اوکراین وجود ندارد.
تبعات از دست دادن کورسک برای اوکراین
از دست دادن کورسک ضربه‌ای استراتژیک و سیاسی به اوکراین به شمار می‌رود. کی‌یف امیدوار بود با حفظ کورسک که در اوج تصرف شامل ۱۳۷۶ کیلومتر مربع بود، اهرمی برای مذاکرات صلح ایجاد کند و در ازای آن، مناطقی از دونباس یا کریمه را بازپس گیرد. اما بازپس‌گیری کورسک توسط روسیه این اهرم را از بین برد.
اکنون روسیه حدود ۲۰ درصد از خاک اوکراین، شامل بخش‌های وسیعی از دونتسک، لوهانسک، خرسون، زاپوریژیا و کریمه را اشغال کرده است. از نظر نظامی، این شکست توانایی اوکراین برای ایجاد منطقه حائل و کاهش فشار بر سومی را تضعیف کرد و روحیه نیروهای اوکراینی را پس از موفقیت اولیه در سودژا تحت تأثیر قرار داد.
از نظر سیاسی، فشارهای بین‌المللی، به‌ویژه از سوی دولت ترامپ، برای پذیرش آتش‌بس و واگذاری سرزمین‌هایی مانند کریمه افزایش یافته است، پیشنهادی که زلنسکی قاطعانه رد کرده اما مشخص نیست تا چه زمانی بتواند بر این حرف خود پافشاری کند.
اهرم‌های اوکراین در مذاکرات صلح
با از دست دادن کورسک، اوکراین اهرم‌های محدودی برای مذاکرات دارد. ادامه فعالیت‌های محدود در بلگورود می‌تواند اهرمی کوچک باشد. اوکراین همچنین با تکیه بر موشک‌های اتکمز آمریکایی و جت‌های میراژ اهدایی فرانسه، حملاتی به زیرساخت‌های نظامی روسیه انجام داده است. موفقیت‌های اخیر در دونباس، مانند ضدحملات در پوکرویسک نیز می‌تواند به‌عنوان دستاورد مطرح شود.
با این حال، توقف کمک‌های نظامی آمریکا و فشارهای دیپلماتیک، موقعیت اوکراین را به حدی تضعیف کرده است که این کشور راه پس و پیش چندانی مقابل خود ندارد. بازپس‌گیری کورسک توسط روسیه، با کمک کره‌شمالی، نه‌تنها پیروزی نظامی برای مسکو بود، بلکه اوکراین را از اهرم کلیدی در مذاکرات صلح محروم کرد. کورسک فرصتی برای تغییر موازنه جنگ بود اما تعلل در برقراری دیپلماسی مستقیم به موازات جنگ و شکست در حفظ آن، کی‌یف را در برابر فشارهای بین‌المللی آسیب‌پذیرتر کرده است.
