خوراکی‌ها؛ روی دور تند گرانی می‌رقصند
افزایش ۲۴۰درصدی قیمت لوبیا چیتی و جهش نزدیک به ۹۵ درصدی لبنیات، تصویری هولناک از معیشت امروز ایرانی‌ها ارائه می‌دهد
هفت صبح| در تیرماه داغی که گذشت، فقط آفتاب نبود که سوزاند؛ گرمای بی‌رحم قیمت‌ها هم معیشت مردم را سرخ کرد. سفره‌هایی که هر روز کوچک‌تر می‌شوند و قفسه‌هایی که در سوپرمارکت‌ها بیشتر از آنکه لبریز از کالا باشند، مملو از عدد و رقم‌اند؛ عددهایی که دیگر فقط خبر از تورم نمی‌دهند، بلکه گاه بوی ناامیدی می‌دهند.
آخرین گزارش مرکز آمار ایران از تغییرات قیمت مواد خوراکی، تصویری تکان‌دهنده از وضعیت معیشتی مردم ارائه می‌دهد. برخی اقلام خوراکی نه‌تنها دچار افزایش قیمت شده‌اند، بلکه جهش‌هایی فراتر از تصور را تجربه کرده‌اند. لوبیا چیتی به‌تنهایی با ۲۴۰درصد افزایش، صدرنشین جدول گرانی‌هاست و این تنها یک نمونه از موج گسترده گرانی در حوزه حبوبات است. برنج ایرانی، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین پایه‌های تغذیه در کشور، جهشی ۱۳۴درصدی داشته و لبنیاتی که باید با قیمت‌گذاری دستوری حمایت می‌شدند حالا با رشدهای ۷۰ تا ۹۰درصدی، دست‌نیافتنی‌تر از همیشه‌اند.
این فقط داستان یک سال نیست. شتاب قیمت‌ها در تیرماه حتی نسبت به ماه پیش از آن هم نشانه‌هایی از وخامت بیشتر دارد. حالا مردم با یک چشم به قفسه‌ها نگاه می‌کنند و با چشم دیگر به کیف پولشان و در این میان ترس از فردا، آرامش را از امروز ربوده است.
در روزگاری که وعده یارانه و کنترل بازار، تنها در تیترها تکرار می‌شود، واقعیت آن چیزی است که برچسب‌ها روی کالاها فریاد می‌زنند: سفره مردم هر روز خالی‌تر می‌شود.آخرین گزارش مرکز آمار ایران هم که هفته گذشته منتشر شد، نشان می‌دهد مواد غذایی در یک سال منتهی به پایان تیر ماه سال جاری، یعنی از 31 تیر ماه سال 1403 تا آخرین روز از تیر ماه سال 1404، حتی افزایش تورم سه رقمی را هم تجربه کرده‌اند که باعث فشار حداکثری به معیشت مردم می‌شود.
لوبیا چیتی؛ صدرنشین گرانی‌ها در یک سال گذشته
طبق جدولی که مرکز آمار منتشر کرده است، لوبیا چیتی صدرنشین گرانی در حوزه خوراکی‌ها بوده. قیمت هر کیلوگرم از این محصول پرمصرف در سفره ایرانی‌ها، از 115 هزار تومان در سال قبل، با رشد 239.8درصدی به 393 هزار تومان در تیر ماه امسال رسیده است. البته این گرانی در حوزه حبوبات، فقط به لوبیا چیتی محدود نمانده و نخود 104 درصد، لوبیا قرمز 117درصد، عدس 82درصد و لپه هم 134درصد رشد قیمتی را در این بازه زمانی به ثبت رسانده‌اند که نشان می‌دهد تورم متوسط در حبوبات کشور بالای 135درصد بوده است.
اوضاع وحشتناک برنج داخلی و خارجی
برنج، پای ثابت سفره‌های ایرانی هم در یک سال گذشته، داستان تلخی برای مصرف‌کنندگان رقم زده است. طبق گزارش مرکز آمار ایران، متوسط قیمت هر کیلو برنج داخلی در تیر ماه سال گذشته 120هزار تومان بود که با جهش خیره‌کننده 134درصدی طی فقط یک سال، به میانگین قیمتی 280هزار تومان بالغ شده است.
کمترین قیمت برنج داخلی در این ماه از قرار هر کیلو 213 هزار تومان و بیشترین قیمت این محصول هم 318هزار تومان گزارش شده است. برنج خارجی وارداتی هم البته کم گران نشده است. طبق این گزارش، میانگین قیمت هر کیلو برنج وارداتی که در تیر ماه سال قبل 61هزار تومان بود، امسال به 94 هزار تومان رسیده که ارزان‌ترین آن، از قرار هر کیلو 72 هزار تومان و گران‌ترین نوع آن با قیمت 138هزار تومان به دست مردم رسیده است.
افزایش قیمت لبنیات با وجود قیمت‌های دستوری
گروه لبنیات نیز که قیمت‌گذاری در محدوده آنها به صورت دستوری و با ادعای پرداخت یارانه همراه است، از رهگذر افزایش شدید قیمت‌ها در امان نمانده است. صدرنشین گرانی در این گروه، کره پاستوریزه با 93.5درصد تورم یک ساله بوده که قیمت هر قالب 100 گرمی آن را از 33 هزار تومان به 63هزار تومان رسانده است. شیر پاستوریزه، شیر خشک، خامه، ماست، دوغ و پنیر نیز افزایش قیمت‌هایی بین 50 تا 70درصد را در این مدت ثبت کرده‌اند.
لیمو ترش؛ نوبر میوه‌های ایرانی
در گروه میوه و سبزیجات، هم رشد قیمت سنگین ثبت شده و هم کاهش قیمت. در جدول اعلام شده از سوی مرکز آمار که به تغییرات قیمتی حدود 53 ماده خوراکی می‌پردازد، تنها قیمت کاهش یافته در تیر ماه سال جاری به هندوانه اختصاص دارد که قیمت آن از هر کیلو 17هزار تومان در تیر ماه سال قبل به 16هزار تومان در پایان تیر 1404 رسیده است؛
موضوعی عجیب که نشان می‌دهد با وجود تمامی هشدارهایی که درباره کم‌آبی ایران داده می‌شود، همچنان کشت این محصول کشاورزی پرمصرف در حوزه آب، با شدت ادامه می‌یابد. در نقطه مقابل، قیمت هر کیلو لیموترش که سال گذشته 60هزار تومان بود با رشد 150درصدی در یک سال گذشته به 152هزار تومان رسیده است. در این گروه، تغییرات قیمتی سایر محصولات بین 13درصد (خربزه) تا 70درصد (موز) برآورد شده است.
شتاب قیمتی در تیر ماه
در بخش دیگری از این گزارش، تغییرات ماهانه قیمت کالاها نیز تصویر شده است. طبق این آمار، در گروه «نان و غلات» «برنج ایرانی درجه یک» با 28درصد، «برنج خارجی درجه یک» با 10.8درصد و «ماکارونی» با 9.5درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به خرداد ماه داشته‌اند. «مرغ ماشینی» هم با 10.9درصد و «گوشت گاو یا گوساله» هم با 4.8درصد جزو سایر مواد غذایی بودند که در تیر ماه، تب تند قیمتی گرفتند.
علاوه بر این در زیرگروه «قند و شکر، آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها»، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به «چای خارجی بسته‌ای» با 7درصد، «رب گوجه فرنگی» با 6.8درصد و «شکر» با 5.6درصد بود که نشان می‌دهد علاوه بر افزایش شدید قیمت‌ها در یک سال گذشته، این تورم در تیر ماه، شتاب فزاینده‌تری نسبت به خرداد داشته است.
