مقایسه انواع صندوق‌های درآمد ثابت و متغیر برای سرمایه‌گذاران ایرانی
از سود ثابت تا ریسک طلا؛ کدام صندوق با اهداف مالی و میزان ریسک‌پذیری شما هم‌راستا است؟
مونا حاجی‌علی‌اصغر | برای انتخاب بهترین صندوق، ابتدا باید سطح ریسک‌پذیری، اهداف مالی و بازه زمانی سرمایه‌گذاری خود را مشخص کنید. ترکیب متعادلی از صندوق‌های درآمد ثابت، سهامی و طلا برای بسیاری از سرمایه‌گذاران یک سبد متنوع و قابل اتکا ایجاد می‌کند. همچنین توصیه می‌شود افراد صرفا از طریق نهادهای دارای مجوز سبدگردانی و تحت نظارت سازمان بورس اقدام به سرمایه‌گذاری نمایند تا امنیت، شفافیت و کارایی سرمایه‌گذاری خود را تضمین کنند.
در بازار سرمایه ایران، صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از ابزارهای محبوب و قابل‌اعتماد برای مدیریت پس‌انداز و سرمایه‌گذاری افراد به‌شمار می‌روند. شناخت انواع صندوق‌ها و ویژگی‌های آنها به افراد کمک می‌کند با آگاهی بیشتر، سرمایه‌گذاری مطمئن‌تری داشته باشند. در ادامه سه نوع پرکاربرد این صندوق‌ها را معرفی می‌کنیم.
1-صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام
حداقل ۷۰ درصد دارایی این صندوق‌ها در سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس سرمایه‌گذاری می‌شود.
بازدهی آنها وابسته به نوسانات بازار سهام است و در دوره‌های رشد بازار، سود قابل‌توجهی دارند.
مناسب برای سرمایه‌گذاران با سطح ریسک‌پذیری متوسط تا بالا.
این صندوق‌ها در دو قالب اصلی فعالیت می‌کنند.
الف) صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF): خرید و فروش آنها همانند سهام از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین انجام می‌شود.
ب) صندوق‌های صدور و ابطالی: برای خرید یا فروش واحدهای این صندوق‌ها باید از طریق سایت رسمی یا شعب شرکت مدیریت‌کننده صندوق اقدام شود.
شرایط کنونی
با توجه به تحرکات مثبت در برخی صنایع بورسی، برخی صندوق‌های سهامی بازدهی خوبی در ماه‌های اخیر داشته‌اند؛ هرچند همچنان نوسان‌پذیری بالایی دارند و مناسب افرادی هستند که دید بلندمدت دارند.
نکات مهم برای انتخاب
بررسی عملکرد گذشته (هرچند تضمین‌کننده آینده نیست)
میزان دارایی تحت مدیریت (AUM)
ترکیب پرتفوی و شفافیت اطلاعات
تیم مدیریت و سابقه آنها
انتخاب صندوق از طریق شرکت‌های دارای مجوز سبدگردانی، تضمین‌کننده امنیت سرمایه‌گذاری و شفافیت عملکرد است.
2-صندوق‌های با درآمد ثابت
ویژگی‌ها
بیش از ۷۵ درصد دارایی این صندوق‌ها در اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق دولتی، سپرده بانکی و اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری می‌شود.
ریسک بسیار پایین دارند و بازدهی آنها معمولا بین ۲۰ تا ۲۵ درصد سالانه است.
پرداخت سود به‌صورت روزشمار، ماهانه یا دوره‌ای صورت می‌گیرد.
این صندوق‌ها نیز در دو نوع ETF و صدور و ابطالی فعالیت می‌کنند و انتخاب بین این دو به ترجیحات نقدشوندگی و نحوه دسترسی سرمایه‌گذار بستگی دارد.
شرایط کنونی
با توجه به نرخ بهره بالا و عدم قطعیت در بازار سهام، صندوق‌های درآمد ثابت همچنان یکی از گزینه‌های جذاب برای سرمایه‌گذارانی هستند که به دنبال سود ثابت با حداقل ریسک هستند.
نکات مهم برای انتخاب
نوع پرداخت سود (روزانه، ماهانه یا پایان دوره)
ضامن نقدشوندگی
ترکیب پرتفوی (سهم اوراق دولتی و بانکی)
میزان بازدهی ماهانه و سالانه
تهیه واحدهای این صندوق‌ها نیز باید از طریق نهادهای دارای مجوز رسمی مانند شرکت‌های سبدگردانی معتبر انجام شود.
3-صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا
ویژگی
این صندوق‌ها به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در گواهی سپرده سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند.
بازدهی آنها وابسته به قیمت طلا و نرخ ارز است و ریسک نسبتا بالایی دارند.
برای پوشش تورم و حفظ ارزش پول گزینه مناسبی هستند.
شرایط کنونی
با نوسانات قیمت ارز و نگرانی از تورم، تقاضا برای صندوق‌های طلا افزایش یافته است. این صندوق‌ها در میان‌مدت و بلندمدت می‌توانند بازدهی مناسبی داشته باشند، اما نوسانات کوتاه‌مدت آنها باید در نظر گرفته شود.
نکات مهم برای انتخاب
بررسی فاصله قیمت صندوق با قیمت روز سکه (NAV ابطال و فروش)
حجم معاملات روزانه و نقدشوندگی
مدیریت صندوق و سیاست‌های سرمایه‌گذاری
معاملات این صندوق‌ها اغلب در قالب ETF در بورس انجام می‌شود.
سایر انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری
علاوه بر صندوق‌های ذکرشده، در حال حاضر انواع متنوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با اهداف و ساختارهای گوناگون در بازار سرمایه ایران فعالیت دارند که پاسخگوی طیف وسیعی از سرمایه‌گذاران با سطح ریسک‌پذیری متفاوت هستند. از جمله؛
صندوق‌های اهرمی: مناسب برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و ریسک‌پذیر
صندوق‌های بازنشستگی: با هدف تأمین آتیه مالی دوران بازنشستگی
صندوق‌های املاک و مستغلات (REITs): سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها و دارایی‌های ملکی
صندوق‌های جسورانه (VC): برای حمایت از استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا
