طلوع «ماه توت‌فرنگی» در آسمان ؛ پدیده‌ای نادر در آستانه ایستایی بزرگ ماه
در شب‌های ۲۰ و ۲۱ خرداد، آسمان نیم‌کره جنوبی میزبان «ماه کامل شب طولانی» یا «ماه توت‌فرنگی» خواهد بود؛ پدیده‌ای نادر که هر ۱۸.۶ سال یک‌بار رخ می‌دهد. این رویداد نجومی به دلیل ایستایی بزرگ مدار ماه، جلوه‌ای کم‌نظیر از حرکت کیهانی را به نمایش می‌گذارد.
به گزارش هفت صبح، همه ماه‌های کامل به یک شکل ایجاد نمی‌شوند. ماه از شمال به جنوب در آسمان می‌چرخد و از یک چرخه به چرخه دیگر حرکت می‌کند. ما «ماه کامل شب طولانی» را در ماه دسامبر گذشته (آذر ۱۴۰۳) دیدیم. این اتفاق زمانی بود که ماه کامل بالاترین نقطه آسمان را در دو دهه اخیر داشت. اکنون نوبت نیم‌کره جنوبی است که سهم خود را دریافت کند، زیرا ماه به سرعت به سمت جنوب می‌رود و در مسیر کامل شدن خود در تاریخ ۱۱ ژوئن ۲۰۲۵ (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) است.
به نقل از ساینس‌آلرت، این چرخه نتیجه مدار منحصر به فرد ماه است. مدار منحصر به فرد ماه به میزان ۵/۱۵ درجه نسبت به «دایرةالبروج»(ecliptic) که مسیر حرکت زمین در اطراف خورشید است، مایل است.
این به این معنی است که ماه می‌تواند از ۲۸/۶۵ درجه سمت جنوب تا شمال در آسمان متغیر باشد.
ما به دلیل شیب ۵ درجه‌ای مدار ماه، در هر دوره ماه کامل، کسوف نمی‌بینیم و آنها را در ابتدا و انتهای فصل‌های کسوف نیمه‌سالی مشاهده می‌کنیم.
این امر در بیشتر سال‌ها رخ نمی‌دهد. این چرخه تقریباً هر ۲۰ سال اتفاق می‌افتد. یک «ایستایی بزرگ ماه»(Major Lunar Standstill) تا ایستایی بعدی ۱۸/۶ سال طول می‌کشد. سال ۲۰۰۶ آخرین ایستایی کامل ماه بود و در سال ۲۰۲۵، تقاطع گره‌ها در تاریخ ۲۹ ژانویه (۱۰ بهمن ۱۴۰۳) رخ داد. پس از امسال، مسیر ظاهری ماه دوباره به سمت سطحی شدن آغاز می‌شود. ماه همچنین می‌تواند در ۱۸ صورت فلکی مدرن ظاهر شود.
«ماه کامل شب طولانی» برای مردم باستان نیز اهمیت داشت، زیرا به عنوان یک روش برای مشخص کردن دوران‌های طولانی‌تر از زمان استفاده می‌شد. ماه کامل ژوئن ۲۰۲۵ فقط ۱۰ روز پیش از چله جنوبی است. از ماه کامل ژوئن به عنوان «ماه توت‌فرنگی»(Strawberry Moon) نیز یاد می‌شود.
این ماه کامل در ژوئن ۲۰۲۵ بر فراز درختان به سمت جنوب می‌چرخد. این موضوع در حالی است که در مکان‌هایی مانند آلاسکا، گرینلند و ایسلند، ماه اصلاً طلوع نخواهد کرد. در عین حال، ساکنان نیم‌کره جنوبی زمین «ماه کامل شب طولانی» را در آسمان تجربه خواهند کرد.
ستاره «بی‌ژوبین»(Spica ) در تاریخ ۶ ژوئن (۱۶ خرداد) در «تاسمانیا»(Tasmania) و نیوزیلند جنوبی و ستاره «قلب‌العقرب»(Antares ) در تاریخ ۱۰ ژوئن (۲۰ خرداد) در استرالیا و نیوزیلند پیش از رسیدن به حالت کامل ماه در مسیر عبور آن قرار خواهند گرفت. در ماه ژوئیه (تیر)، «قلب‌الاسد»(Regulus) نیز به مسیر عبور ماه می‌پیوندد.
اگر آسمان صاف باشد، حتماً موقعیت طلوع ماه کامل را در شب‌های ۱۰ و ۱۱ ژوئن (۲۰ و ۲۱ خرداد) مشاهده می‌کنید. ما می‌توانیم از اینکه ماه به ما درس‌های خوبی از مکانیک نجومی می‌دهد، سپاسگزار باشیم، زیرا راهی به سوی ستاره‌ها را برای ما روشن می‌کند.
