قاب تاریخ| جزئیات خواستگاری صدرالدین محلاتی از شهناز، عملیاتی که دنیا را متحیر کرد و امام موسی‌صدر و شهید چمران
عکس‌هایی از مشاهیر تاریخ معاصر ایران، شهرهای ایران، خودروهای نوستالژیک، عکس‌های فوتبالی و...
هفت صبح| با قاب تاریخ به ایران قدیم سفر و یادی از گذشته می کنیم. در تهیه این مجموعه، از تصاویر کمتر دیده شده‌ای استفاده شده که تماشای آنها خالی از لطف نیست.
قاب مشاهیر 1
چه شد که موسی‌صدر به لبنان فرستاده شد؟ به چمران گفتم به موسی صدر بگویید برای ترور من اشتباه کردید؛ منصور قدر، یکی از چهره‌های بلندپایه ساواک و سفیر ایران در لبنان و اردن بود. حضور او در لبنان همزمان با فعالیت‌های امام موسی‌صدر و شهید چمران در این کشور بود که باعث شکل‌گیری خاطرات تاریخی قابل‌توجهی از آن دوره شده است. بنیاد مطالعات ایران در گفت‌وگویی با منصور قدر، بخش‌هایی از خاطرات او را جمع‌آوری کرده که خلاصه آن را به نقل از انتخاب می‌خوانید؛ (درهم ریختگی برخی از جملات ناشی از گفت‌ؤگوی شفاهی منصور قدر با مصاحبه‌کننده است):
آقای قدر: در اثر فشار سید موسی‌صدر بعد از سه ماه کسی که قصد ترور من را داشت از زندان آزاد کردند ولی البته اخراج می‌کنند از لبنان چون ایرانی بود و از ایرانی‌های مقیم لبنان بود و به این صورت او را اخراج می‌کنند که می‌برندش لب مرز سوریه و می‌فرستند او را به سوریه. چند روز بعد هم یک گذرنامه سوری برایش سید موسی می‌گیرد و مجدداً برمی‌گردد و می‌آید به بعلبک. با اسم دیگر ما دورادور مراقب بودیم ولی دخالت نمی‌کردیم که به مقامات لبنانی بگوییم که آقا این آمده و در بعلبک است تا اینکه مطلع شدیم که او می‌خواهد برود به ایران؛ آن موقع ثابتی مدیر کل اداره سوم شده بود.
گفتم چنین داستانی است و این مردک را بگیرید گفت شما وقتی این حرکت کرد و ویزا گرفت به ما اطلاع بدهید. من هم برای اینکه بدانیم که کی می‌رود و چطوری می‌رود بعد از اینکه به او ویزا بدهیم روی گذرنامه سوری او با اسم مستعارش ما بلیت هواپیما می‌خواستیم ولی آنها از ما زرنگ‌تر بودند بلیت هواپیما را نشان داد ولی با اتومبیل آمد به قصرشیرین و ایران و هیچ کس هم نفهمید. بعد از چند روز من آمدم تهران و پرویز ثابتی به من تلفن کرد که آقا این مردک در تهران است و از طریق قصرشیرین آمده مراقب خودت باش یک عده هم فرستاد برای محافظت.
بعد از چند روز او را گرفتند و محاکمه کردندش و محکوم شد به اعدام، باز طبق معمول یک درجه تخفیف گرفت و در زندان بود تا بعد از انقلاب درآمد و شد مدیرکل تبلیغات؛ روزی که داستان پرتاب کردن نارنجک به اتومبیل اتفاق افتاد تلفن کردم که با سیدموسی صحبت بکنم گفتند امام نیستند. چمران بود، گفتم که پس به امام‌تان بگویید که سفیر صحیح و سلامت است و به شما سلام می‌رساند و بگویید که شما اشتباه کردید در این عملی که کردید. دو ساعت بعد تلفن کرد که من خیلی متأسفم و نبودم و این حرف‌ها... گفتم بله متأسفانه از نظر شما و خوشبختانه از نظر من اتفاقی نیفتاد. گفت نه چنین چیزی نیست. متأسفانه از طرف من نیست ...
قاب مشاهیر 2
جزئیات خواستگاری از شهناز پهلوی، دختر شاه در آمریکا؛ ۷۰سال پیش آقاخان محلاتی، شهناز پهلوی را برای پسرش خواستگاری کرد. به گزارش اطلاعات آنلاین، شهناز پهلوی دختر محمدرضا پهلوی و فوزیه فواد در سال ۱۳۳۳ در آمریکا مشغول تحصیل بود. خبرنگار روزنامه اطلاعات در قاهره ۷ بهمن ۱۳۳۳ گزارشی منتشر کرده که آقاخان محلاتی از متنفذین منطقه محلات و امامان فرقه اسماعیلیه هنگام سفر شاه و ثریا به آمریکا قصد دارد شهناز پهلوی را برای ازدواج با پسرش صدرالدین محلاتی خواستگاری کند. این خواستگاری با موافقت دربار ایران روبرو نشد و شهناز پهلوی سال ۱۳۳۶ با اردشیر زاهدی فرزند فضل‌الله زاهدی ازدواج کرد که بعد از ۷ سال به جدایی انجامید. شهناز پهلوی در سال ۱۳۴۹ با خسرو جهانبانی ازدواج کرد. گزارش را بخوانید:
«یک شخص بسیار موثق نزدیک به آقاخان محلاتی امروز به من گفت که روز ۲۰ بهمن که اعلیحضرت همایونی به واشنگتن مراجعت می‌فرمایند، پرنس صدرالدین پسر کوچک آقاخان حضور معظم‌له شرفیاب خواهد شد. ترتیب این شرفیابی به‌وسیله سفارت برای ایران در قاهره داده شده و مراتب به عرض شاهنشاه نیز رسیده است؛ شخص موثق اضافه کرد این شرفیایی به‌مناسبت تقاضایی است که آقاخان از حضور شاهنشاه درباره امکان ازدواج والاحضرت شاهدخت شهناز پهلوی با پسر خود پرنس صدرالدین بوده است.
پرنس صدرالدین که مورد علاقه شدید آقاخان می‌باشد، اینک در یونیورسیتی هاروارد مشغول تحصیل است و آقاخان قسمت اعظم ثروت خود را به او بخشیده است. درباره اینکه آیا شاهنشاه با تقاضای آقاخان مبنی بر ازدواج والاحضرت شاهدخت شهناز با پرنس صدرالدین موافقت خواهند فرمود، هنوز اطلاعی در دست نیست و پس از شرفیایی روز بیستم بهمن ماه این امر روشن خواهد شد.والاحضرت شاهدخت شهناز پهلوی اینک 16 سال دار‌ند و در آمریکا مشغول تحصیل هستند.
قاب تاریخ 1
دی ۱۳۶۵ - شلمچه - روزهایی که در تاریخ ماندگار شدند؛ ۱۵روز بعد از لو رفتن عملیات کربلای ۴، ایران با کربلای ۵ برگشت؛ عملیاتی که دنیا را متحیر کرد. پیشروی تا نزدیکی بصره... این نبرد، هم انتقام کربلای ۴ بود، هم نقطه عطفی در جنگ. غافلگیر شدن دشمن در منطقه حساس و باارزشی چون شلمچه، با وجود اشراف کامل بر منطقه، از بارزترین ویژگی‌های عملیات کربلای ۵ محسوب می‌شود.
مقاومت و ایستادگی نیروها در مقابل حجم شدید آتش توپخانه، ادوات، بمباران‌های هوایی و... در نگهداری دستاوردهای عملیات کربلای ۵، فوق‌العاده زیاد و غیرقابل تصور بود. عزم راسخ به توسعه سرپل گرفته شده در شلمچه و حفظ آن، باعث شده بود برادران هرگونه سختی را به جان و دل بخرند. ۴۵ گردان توپخانه دشمن، نقطه به نقطه شلمچه را تحت پوشش خود داشت ولی این هرگز به روحیه بالای نیروهای بسیجی خللی وارد نمی‌کرد. فرمانده لشکر ۸ نجف، در گزارشی به فرماندهی کل سپاه، روحیه رزمندگان را اینگونه توصیف می‌کند:«روحیه بچه‌ها بی‌سابقه است؛ هیچ وقت این‌طور نبوده، بسیجی‌ها از گرد و غبار سیاه شده‌اند، ولی می‌ایستند.»
فرمانده لشکر ۳۲ المهدی نیز در همین رابطه می‌گوید: «خدا شاهد است تا به حال اینچنین روحیه‌ای را در نیروها ندیده بودم ... قبلاً در جاهایی که آتش دشمن شدید بود، به محض زخمی یا شهید شدن یک رزمنده سریعاً برای تخلیه کردن او داوطلب حاضر می‌شد ولی در اینجا به هر کسی می‌گفتیم که برای تخلیه مجروحان کمک کنید، می‌گفتند: نیروهای تخلیه مجروح هستند، من رزمنده‌ام، آمده‌ام بجنگم.» این تصویر روایتگر آن روزهاست؛ روزهایی که در تاریخ ماندگار شدند.یاد شهدای کربلای ۴ و ۵ گرامی... عکس: ساسان مویدی.
قاب تاریخ 2
چگونگی انتخاب نمایندگان مجلس شورای ملی در دوره پهلوی؛ نماینده‌ای که از نمایندگی‌اش خبر نداشت! پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده‌تاریخ معاصر؛ امیراصلان افشار، از رجال مهم و تأثیرگذار سیاست خارجی و تشریفات دربار در دوره پهلوی، در بخشی از مصاحبه خود با مهناز افخمی به چگونگی انتخاب خود برای نمایندگی مجلس شورای ملی در دوره نوزدهم اشاره کرده است.
در سال 1955-1956(1333) افشار از سوی وزارت خارجه ایران در آمریکا مأموریت داشت. او گفته: در این دوره «یک روز در فیلادلفیا رفتم کاغذهایی را از پستخانه گرفتم و همین‌طور با اتومبیل می‌راندم. اتومبیل که می‌راندم این کاغذها را باز کردم. یکی از کاغذها را دیدم که از وزارت خارجه نوشته‌اند که شما در انتخابات مجلس شورای ملی به عنوان نماینده مراغه انتخاب شدید و قبولی خودتان است.
اصلا انتظارش را هم نداشتم». مصاحبه‌کننده از او می‌پرسد: «هیچ، قبلا شما اطلاع نداشتید؟» افشار پاسخ می‌دهد: «نخیر؛ برنامه‌ای نبودش». البته در ادامه افشار از این انتخاب بسیار ابراز رضایت و خوشحالی می‌کند. ماجرا و شیوه انتخاب افشار به عنوان نماینده، امر متداولی در قاموس سیاسی و نمایندگی در دوره پهلوی بود. شرح عکس: سه نفر وسط، از راست: امیراصلان افشار، عباسعلی خلعتبری و فریدون هویدا.