۵۰خاطره از تاریخ فوتبال ایران| بهترین پرسپولیس تاریخ؟
روزنامه هفت صبح، تیمور مستور | در سال ۱۳۵۲ فوتبال ایران بالاخره صاحب یک لیگ منظم سراسری شد. ۱۲ تیم. هفت تیم از تهران شامل پرسپولیس و تاج و پاس و عقاب و بانک ملی و برق و راه‌آهن و پنج تیم شهرستانی شامل ملوان انزلی و ماشین‌سازی تبریز و نورد اهواز و صنعت نفت آبادان و ذوب‌آهن اصفهان. پرسپولیس و تاج در بهترین دوران خود قرار دارند. دوتا تیم ثروتمند با مربیان خارجی. رایکوف برای تاج وآلن راجرز برای پرسپولیس.
تاج مملو از ستاره و ملی‌پوش است: حجازی، رشیدی، کارگرجم، پورحیدری، جانملکی، نصرالله عبداللهی، علی جباری، کارو حق وردیان، جواد قراب، غلامحسین مظلومی، رضا عادلخانی، حسن روشن، مسعود مژدهی، هادی نراقی و پرویز مظلومی. اما دست پرسپولیس هم بسیار پر است: مودت، طاووسی، کاشانی، مسیح نیا، آشتیانی، محراب شاهرخی، رضا وطنخواه، بیوک وطنخواه، فریدون معینی، اصغر ادیبی، سلیمانی، علی پروین، اسماعیل حاج رحیمی‌پور، خوردبین، دستجردی، خلعتبری، ایرانپاک، کلانی و همایون بهزادی.
هرچند بازیکنانی مثل کاشانی و بهزادی و کلانی و آشتیانی و شاهرخی در گذر از سی سالگی به جد در فکر خداحافظی از فوتبال بودند. مربیان ملی بهزادی و کلانی را از تیم ملی کنار گذاشته‌اند. در حالی که همین یک‌سال پیش این دو نفر از دلایل قهرمانی ایران در جام ملت‌های آسیا بوده‌اند.
مدعی دیگر پاس است که به قدیمی‌هایی مثل حلوایی و همایون شاهرخی و اصغر شرفی و مهدی مناجاتی می‌نازد و تازه نفس‌هایی مثل حسین کازرانی و ذوالفقارنسب و محمد صادقی و رضا قفلساز. تیم جذاب مسابقات عقاب است. خشن و سخت و چغر. پرویز قلیچ خانی و مصطفی عرب دو ملی پوش پرسابقه متخاصم، یکی کمونیست و دیگری سلطنت‌طلب وفادار.
در کنار ایرج دانایی‌فرد و سه تفنگدار مشهور یعنی غلام وفاخواه و پرویز امینی‌خواه و فریبرز اسماعیلی و یار غار قلیچ خانی یعنی مهدی لواسانی و همینطور جهانگیر فتاحی. این‌ها ستاره‌های عقاب را تشکیل می‌دادند. حسین فکری سرمربی آن‌هاست. این تیم به‌خصوص در مقابل سه مدعی تهرانی یعنی تاج و پرسپولیس و پاس به شدت خشن و سختگیر ظاهر می‌شد و شکست دادن عقاب برای این مدعیان همچون یک آرزو باقی ماند. آنها از شش رویارویی مقابل این سه مدعی پنج تساوی به دست آوردند!
در این فصل عجیب پرسپولیس در ۲۲ بازی شکست نخورد، ۴۶ گل زد و تنها ۶ گل خورد. بهترین خط حمله و بهترین خط دفاع. پرسپولیس با ۳۷ امتیاز به کار خود پایان داد. در ترکیب ۴-۳-۳ ، همایون بهزادی در نوک حمله بود و کلانی در راست و حاج رحیمی‌پور در چپ. پروین و سلیمانی و فریدون معینی هافبک‌های اصلی بودند و آشتیانی و محراب شاهرخی دفاع‌های کنار و کاشانی و مسیح نیا مدافعان وسط. در این تیم رضا وطنخواه نقش جوکر را داشت و بنا به تشخیص در نقاط مختلف از دفاع چپ تا مهاجم نوک ظاهر می‌شد.
ادیبی و خوردبین و ایرانپاک و دستجردی و خلعتبری و بیوک وطنخواه هم به تناوب به عنوان بازیکن جانشین به میدان می‌آمدند. در این سال ورزشگاه صدهزارنفری در اختیار فوتبال ایران قرار گرفته و پرسپولیسی‌ها حالا در این ورزشگاه محبوبیت بی‌نظیر خود را به رخ تاجی‌ها می‌کشند. رایکوف علنا حسرت طرفداران پرسپولیس را می‌خورد. در واقع تاج فقط یک باخت در طول فصل داد و به آمار خیره‌کننده ۱۴ برد، هفت تساوی و یک باخت دست یافت. آن یک باخت اما از یادها نمی‌رود.
تیمی که این قدر پرمهره و قوی در طول فصل ظاهر شده در شهریور سال ۱۳۵۲ به شکل عجیبی با شش گل از پرسپولیس شکست می‌خورد! آن هم از تیمی که یک ماه مربی نداشت و همایون بهزادی در طول این یک ماه در غیاب راجرز تیم را کوچ می‌کرد. اگر این بازی حتی با نتیجه مساوی پایان پیدا می‌کرد جای قهرمان و نایب قهرمان عوض می‌شد. تاج در طول مسابقات به رغم داشتن دو دروازه‌بان استثنایی مثل حجازی و رشیدی ۱۵ گل خورد که البته شش گل آن در همین دربی شهریور ۵۲ بود.
این واقعیتی است که در مرداد و شهریور تیم ملی درگیر دو بازی رفت و برگشت با استرالیا برای صعود به جام جهانی ۱۹۷۴ بود و ترکیب تیم ملی بیش از هر تیمی روی استخوان‌بندی تاج و عقاب قرار گرفته بود. اردوهای این دو بازی و ناکامی نهایی، روحیه ملی پوش‌های تاج و توان بدنی‌شان را کاهش داده بود. دو هفته قبل از این دربی تیم ملی دو بر صفر استرالیا را شکست داده بود که البته برای صعود کافی نبود. شش بازیکن تاج در این بازی فیکس بودند و سه بازیکن هم روی نیمکت.
این نتیجه عجیب را از طرفی باید به همایون بهزادی منتسب کرد که نقش اصلی را درچیدن و تمرین دادن تیم داشت و خودش هم هت‌تریک کرد. آن روزها بهزادی به مربیگری در فوتبال فکر می‌کرد. او سلطان پرسپولیس است اما بعدها سرعت حوادث تاریخی و کژ رفتاری سرنوشت او را بیش از چهاردهه به گوشه انزوا کشاند. بگذریم!
منصور رشیدی که در بازی برگشت با استرالیا به پیراهن فیکس تیم ملی رسیده بود در این بازی هم دروازه‌بان فیکس تاج است اما وقتی چهارگل می‌خورد جایش را به حجازی می‌دهد و حجازی هم طی ۱۵ دقیقه دو گل دیگر می‌خورد! بازی ضعیف الله‌وردی در قلب دفاع تاج و درخشش زوج کلانی و بهزادی در خط حمله و بازی بی‌نظیر اسماعیل حاج رحیمی‌پور از دلایل این نتیجه عجیب بودند. خب تاج فقط همین بازی را لغزید و البته دو تساوی رفت و برگشت مقابل عقاب را نیز اضافه کنید.
در نهایت آقای گل مسابقات غلامحسین مظلومی با ۱۵ گل شد و بهترین بازیکن فصل فوتبال ایران هم کارگر جم مدافع سختکوش تاجی‌ها. یعنی جلوتر از قلیچ خانی و پروین و مظلومی و حجازی. جالب آن‌که در ۴۶ گل پرسپولیس هیچ بازیکنی بیش از هشت گل به ثمر نرساند. کلانی و ایرانپاک با هشت گل بهترین گلزن‌های پرسپولیس بودند. بسیاری از کارشناسان پرسپولیس سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۳ را بهترین پرسپولیس تاریخ می‌دانند.
