طنازی پیمان قاسمخانی این بار در مریخ

روزنامه هفت صبح، گروه تلویزیون| سریال «روزی روزگاری مریخ» کاری از پیمان قاسمخانی و محسن چگینی و جدیدترین محصول مشترک فیلیمو و نماواست که از ۲۱ تیرماه پخش آن آغاز شد. پیمان قاسمخانی با سابقه طولانی در نوشتن فیلمنامه و سریالهای پربینندهای همچون شبهای برره، پاورچین و نقطهچین، در چند سال اخیر سراغ کارگردانی هم رفته و پس از فیلمهای موفق در گیشه سینما (خوب، بد، جلف یک و ۲) ساخت نخستین سریال در شبکه نمایش خانگی را تجربه کرده است.
این سریال در بازه پخش، نقدها و تحلیلهای متفاوتی به خوده دیده که تازهترین آن توسط سایت فیلمنیوز منتشر شده است. این سایت نوشته: «روزی روزگاری مریخ» مثل اکثر آثار پیمان قاسمخانی، در قالب موقعیتهای کمدی، نقدهای مهمی را مطرح میکند؛ نقدهایی که بخش مهمی از آنها متوجه مردم است و بخشی متوجه سیاستهای رایج. در سریال «روزی روزگاری مریخ» با یک لات کلاهبردار به اسم ناصر روبهرو هستیم که حالا پایش را به مریخ گذاشته و به واسطه حضور او مسائل زیادی به نقد کشیده میشود.
مورد اول |کلیشه برعکس
یکی از مهمترین مسائلی که در «روزی روزگاری مریخ» با آن مواجهیم، جابهجایی حقوق و وظایف زنان و مردان است. قاسمخانی در نقد بیتوجهی به حقوق زنان و در پاسخ به این سوال که چه میشد اگر جای مردان و زنان عوض میشد، از کلیشه برعکس میان این دو جنس استفاده کرده. در مریخ زنان سر کار میروند و مردها باید در خانه بمانند. مردها در صورتی حق تحصیل و فعالیت بیرون از خانه دارند که زنهایشان اجازه دهند. حتی در صورتی میتوانند از وسایل نقلیه استفاده کنند که همسرانشان کار ضروری نداشته باشند.
مورد دوم| انتشار ویروس کرونا
در یکی از قسمتها، تمرکز روی ماجرای انتشار ویروسی ناشناخته بود. به این صورت که عامل انتشار ویروسی جدید در 300 سال بعد، سوسکی است که اگر زنده بماند کل بشر را نابود میکند و اگر کشته شود، جمعیت جهان به صورت غیرقابل کنترل بالا میرود. بنابر نظر دانشمندان، این سوسک باید از مادهای تغذیه کند تا فقط توانایی نابودی بخشی از جهان را داشته باشد اما همین هم جواب نمیدهد و باعث میشود عدهای به زامبی تبدیل شوند. وضعیتی که در مواجهه با این ویروس وجود دارد، کاملا یادآور نقدهایی است که به انتشار هدفمند ویروس کرونا اشاره داشت.
مورد سوم|نابودی کره زمین
در «روزی روزگاری مریخ» بیتوجهی مردم زمین به آینده این سیاره و تخریب آن در 300 سال آینده هم بسیار مورد نقد قرار گرفته. مدام روی این مسئله تاکید میشود که مردم بیدلیل آب را هدر میدهند، هوا را آلوده میکنند و با تولید بیش از اندازه زباله، زمین را کمکم به مکانی غیرقابل زیست تبدیل میکنند. ناصر نماینده مردم زمین است که در مواجهه با پرسشهایی درباره اینکه چرا باعث تخریب زمین شده، پاسخی ندارد. ناصر (آقاجون) به عنوان یک زمینی برای نوادگانش هیچ توضیحی برای نابودی منابع طبیعی زمین از جمله آب، محیط زیست و… ندارد.
مورد چهارم|کلاسهای انرژی درمانی
در یکی از قسمتهای «روزی روزگاری مریخ»، کلاسهای انرژی درمانی و صحبتهای انگیزشی اساتید این کلاسها به نقد کشیده شده. ماجرا از این قرار است که در مریخ، یک گوسفند به عنوان استاد انرژی درمانی سر کلاس میرود و از دیگران میخواهد مدام تکرار کنند که خوشبختند و قدرت و تواناییهای زیادی برای ایجاد تغییر محیط و شرایط زندگیشان دارند. صحبتهای این استاد شباهت زیادی به متن سخنرانیهای انگیزشی دارد.
مورد پنجم/شرطبندی و کلاهبرداری
با ورود ناصر به مریخ، تغییرات زیادی در زندگی مریخوندها ایجاد میشود. علاوه بر قانونشکنی و خوشگذرانی و تغییر فرهنگ غذایی مریخیها، ناصر مقوله شرطبندی را هم در آنجا رواج میدهد. او با تکیه بر تواناییهای اسی، به راحتی سر همه را کلاه میگذارد و از طرف دیگر پول خود اسی را هم بالا میکشد. البته ناصر کلاهبرداریهایی که پیش از حضورش توسط زمینیهای دیگر در مریخ رواج داشت را هم فاش میکند.
زمینیهایی که یواشکی از زمین جنس میبرند و به اسم عتیقه و وسایل گرانبها با قیمت بسیار بالا میفروشند و از صداقت آنها سوءاستفاده میکنند…. هفته پیش قسمت پانزدهم «روزی روزگاری مریخ» منتشر شد که باز هم حاوی نقدهای اجتماعی بود. اینبار مسئلهای به نام انتخابات مورد توجه قرار گرفت و پای شورای شهر به داستان مریخیها باز شد. سریال جدید قاسمخانی بهرغم موقعیتهای جالب اما مورد انتقاد سختگیرها هم هست. انتظار آنها از قاسمخانی بالاست و تکراری شدن شوخیها را پاشنه آشیل اصلی سریال جدید او میدانند.