معرفی ۲۰کتاب تابستانی که حتما باید بخوانید
بیدار شو دیه‌گو!
مارادونا
گیم بالاگه
ترجمه عادل فردوسی‌پور و علی شهروز
نشر چشمه
۱۹۸ هزار تومان
یاسر نوروزی| خانه‌ای با سقف‌های حلبی. آب نیست، برق نیست و باران که می‌بارد، صدای فقر را باید از سطل‌های زیر سقف شنید. پسرکی در زاغه‌های ویا فیوریتو. به همراه هشت فرزند دیگر، مادر، پدر و مادربزرگ. دیه‌گو گفته بود: «دلم می‌خواست فقط یک درصد مثل پدرم باشم. آدم نجیب و شرافتمندی بود. سراسر زندگیاش جنگید تا شکم ما رو سیر کنه.» آنها ساکن فقیرترین محله‌های آرژانتین هستند. نوبتی لباس می‌خرند، کفش‌های فرسوده دارند و گاهی آن‌قدر باید صبر کنند تا پیراهن به تن فرزند بزرگ‌تر تنگ بیاید و برسد به بچه بعدی. با این حال پدرش کفش‌های کهنه دیه‌گو را دستمال می‌کشد تا نو به نظر بیاید. با اتوبوس که او را به محل تمرین فوتبال می‌رساند، از فرط خستگی خواب است.
مارادونا می‌گوید در طول مسیر، پدر به او تکیه می‌کرده تا خواب‌آلوده کف زمین نیفتد. شروع زندگی دیه‌گو، نابغه فوتبال دنیا این است. بعدها البته می‌رسد به جایی که کمتر کسی نظیرش را دیده. بعدها مدل به مدل، اتومبیل‌های گران‌قیمت زیر پا دارد. بعدها طرفداران سرسختی دارد که در همه جای دنیا شیفته‌اش هستند. بعدها این پسرک فقیر، هر چیزی را که بشود در این جهان به آن رسید، دارد. هرچند می‌گوید: «کاش فقط یک ساعت همون آرامشی رو تجربه می‌کردم که در روح و جان پدرم بود. اون موقع با خیال راحت می‌تونم بمیرم.» مارادونا همه چیز دارد غیر از این آرزویی که هرگز به آن نرسید؛ آرامش.
یک روح عاصی، طغیانگر، انتقام‌جو؛ اسطوره‌ای که تا پایان عمرش قرار نمی‌گیرد. مارادونا هرگز آرامش ندارد. رام نیست و قانون را مثل قانون‌گذار به سخره می‌گیرد. می‌دانی چرا دوستت دارم؟ چون همه ما شبیه تو هستیمِ فقط در کسوتی ریاکارانه که انگشت اتهام به سمت تو پیش آورده‌ایم. فراری، پورش، فورد… ماشین‌های مدل به مدل، معشوق‌های رنگ به رنگ، سیل طرفداران بی‌منطقی که با هر کس علیه تو، سر جنگ دارند. مارادونا، آدم‌هایی را زندگی کرد که از سر ترس، تزویر، ریا، سرکوب درون یا هر چیزی که اسمش را بگذارید، نمی‌توانستند مثل او باشند. او شبیه همه ما بود.
عاشق دنیا بود، به ته دنیا رسید و بی‌هیچ پروایی هر نوع لذتی را که دنیا نصیبش کرد، چشید. تفاوت همه ما با او فقط اینجاست که دوست داریم تصویری دیگر از خودمان در ذهن دیگران بسازیم. دوست داریم با تصورات دیگران از خودمان زندگی کنیم. یا به تعبیری دوست داریم دیگران را زندگی کنیم! مارادونا اما خودش را زیست. والا که باور کن همه ما دل‌مان می‌خواهد در اوج موفقیت از آنها که ما را مسخره کردند انتقام بگیریم. ناگهان در شب ازدواج، دقیقا زمانی که همه مهمان‌ها منتظر هستند، فرمان بچرخانیم و برویم سراغ خانه کسی که سال‌ها قبل ما را دست انداخته است. فقط برویم، در خانه‌اش را بکوبیم و وقتی طرف بیرون آمد به او بگوییم: «دیدی اشتباه می‌کردی؟ دیدی به کجا رسیدم؟»
تو منو مسخره کردی ولی من دیه‌گو آرماندو مارادونا شدم! کتاب «مارادونا» پر است از لحظه‌هایی که در هیچ مستندی نظیرش را ندیده‌اید. در حال خواندنش که هستم ولی غمگینم. چون بیدار شو دیه‌گو! و دوباره گلن هادل را دریبل بزن، پیتر رید را، کنی سانسوم را، تری بوچر را، تری فنویک را، پیتر اشمایکل را و کل دفاع انگلستان را در جام جهانی ۸۶ دوباره دریبل بزن. و بعد از آن فیفا را، مارگارت تاچر را، جزایر فالکلند را و در یک لحظه رویایی، تمام جهان را دریبل بزن دیه‌گو. بعد برگرد به همان زاغه قدیمی، محل تولد، جایی که امروز تصویرت را روی دیوارش کشیده‌اند. بالای تصویر نوشته: «خانه خدا».
هر چه بادا باد
استیو تولتز
ترجمه پیمان خاکسار
نشر چشمه
۱۳۳ هزار تومان
این سومین رمانی است که پیمان خاکسار از استیو تولتز، نویسنده مطرح استرالیایی ترجمه می‌کند. قبل‌تر دو رمان «جزء از کل» و «ریگ روان» را ترجمه کرده بود که مفصل درباره آنها نوشتیم. البته بیشتر درباره حواشی این دو رمان. چراکه ناشران پخته‌خوار زیادی سراغش رفتند و رمان را با ترجمه‌های ضعیف و گاهی رونویسی‌های‌شان نابود کردند. خاکسار در این باره انتقادات فراوان داشت و صحبت کرده بود و نمونه‌هایی از احتمال تایپ کردن ناشران دیگر هم از روی ترجمه‌اش آورده بود! واقعیت هم این بود که آثار استیو تولتز در ایران با استقبال مواجه شده بود و خیلی از ناشران سراغش رفته بودند.
البته بیشتر از همه «جزء از کل» به دل مخاطب نشست. اما پیشنهاد ما این است قبل از اینکه ناشران پخته‌خوار سراغ «هر چه بادا باد» بروند، این رمان را با ترجمه خاکسار بخوانید. این رمان تکمیل سه‌گانه «جزء از کل» و «ریگ روان» است. البته رمان‌ها دنباله‌دار نیستند و هر کدام جهانی مجزا دارند. نویسنده «جزء از کل» را در سال ۲۰۰۸ منتشر کرد که با استقبال زیادی روبه‌رو شد و همان سال نامزد جایزه بوکر شد. جالب است بدانید نویسنده قبل از نویسندگی مشاغلی مثل عکاسی، فروشنده تلفنی، نگهبان، کارآگاه خصوصی و معلمی زبان را تجربه کرده است.
کارآگاهان وحشی
روبرتو بولانیو
ترجمه محمد جوادی
نشر نون
۲۶۰ هزار تومان
محمد جوادی دستش به کم نمی‌رود و عموما رمان‌های حجیم را برای ترجمه انتخاب می‌کند؛ رمان‌هایی که کمتر مترجمی حاضر است سراغ‌شان برود و بابت چنین تعداد صفحاتی ریسک کند. تنها کسی هم هست که سراغ دو شاهکار بولانیو رفته؛ یکی رمان «۲۶۶۶» و دیگری همین «کارآگاهان وحشی». بولانیو، شاعر، مقاله‌نویس و نویسنده مطرح شیلیایی است. او را شروع‌کننده موج نوی ادبیات آمریکای لاتین می‌دانند. چون جسارت و جرأتش در فاصله گرفتن از رئالیسم جادویی گابریل گارسیا مارکز ستودنی بوده. طنز، تعلیق و وحشت، اجزای جدانشدنی جهانی داستانی بولانیو هستند.
جالب است بدانید همه آثارش را در ده سال پایانی عمرش نوشته؛ زمانی که می‌دانست بیماری فرصت زیادی برایش باقی نخواهد گذاشت. «کارآگاهان وحشی» اما در سال ۱۹۸۸ منتشر شد. این رمان برنده جایزه رومولو گایه‌گوس، معتبرترین جایزه ادبی آمریکای لاتین شد. بولانیو این رمان را نامه‌ای عاشقانه به نسل خود دانسته و ایگناسیو چواریا، برجسته‌ترین منتقد ادبی اسپانیا، از آن به عنوان رمانی که بورخس می‌توانست بنویسید، ستایش کرده است. از نگاه منتقدان ادبی، رمان‌های «کارآگاهان وحشی» و «۲۶۶۶» دو شاهکار بولانیو هستند که بر ادبیات جهان تأثیر گذاشتند.
باغ‌های تسلا
پریسا رضا
ترجمه ابوالفضل الله‌دادی
نشر برج
۱۰۸ هزار تومان
چند ماه پیش قرن عجیب ۱۳ تمام شد. اگر خرافه‌باور بودم ربطش می‌دادم به این عدد نحس. قرن عجیبی که با کرونا تمام شد و با تحولی بزرگ آغاز شده بود. فروپاشی قاجار و آمدن جان و رنگ جدید به زندگی ایرانی. باغ‌های تسلا رمان جدید پریسا رضا نویسنده ایرانی-فرانسوی روایتگر فاصله سی و چند ساله بین دو کودتاست. کودتای ۱۲۹۹ رضاخان و کودتای ۲۸ مرداد ۳۲٫ سردار مردی اهل قمصر کاشان با همسرش طلا برای ساختن زندگی جدید از روستایشان مهاجرت می‌کنند و وارد تهران پر از اتفاق آن روزها می‌شوند.
هرچند در حومه تهران ساکن می‌شوند اما تغییرات و رویدادهای پایتخت پرآشوب ایرانِ آن روزها دامن آنها را هم می‌گیرد و زندگی‌شان متاثر از وقایع روز به‌گونه‌ای جلو می‌رود که ما در کنار روایت زندگی آنها شاهد بخش مهمی از تاریخ آن دوره هم هستیم، گذر از الاغ به اتومبیل: «کمی زمان می‌برد تا سردار، که در وهله نخست از چابکی همسرش در پریدن از پشت الاغ مثل یک ماده‌ببر غافلگیر شده، به یاد بیاورد که طلا تا به حال هرگز اتومبیل ندیده است. با سختیِ بسیار او را آرام و دوباره بر الاغ سوار می‌کند. چطور برای طلا اتومبیل را توضیح بدهد؟»
مغازه جادویی
دکتر جیمز. آر. دوتی
ترجمه فروزان صاعدی
نشر کتاب مجازی
۷۰ هزار تومان
«مغازه جادویی» از جمله کتاب‌هایی است که خیلی از ناشران سراغش رفتند و بازار پر است از ترجمه‌های بی‌کیفیت این دو رمان. ما اما در کنار ترجمه خانم صاعدی از نشر «کتاب مجازی»، ترجمه انتشارات «دانش‌آفرین» را هم پیشنهاد می‌کنیم. اما کتاب درباره چیست؟ اگر آثار میچ آلبوم، مثلا «سه‌شنبه‌ها با موری» را دوست داشته باشید، قطعا از این رمان خوش‌تان خواهد آمد. فضای اول رمان هم بسیار پرتعلیق و خواندنی است؛ جراحی آماده می‌شود تا مغز کودکی مبتلا به سرطان را بشکافد.
جزئیات صحنه عمل جراحی بسیار تکاندهنده است و بعد از آن نویسنده فلاش‌بکی می‌زند به کودکی جراح؛ جایی که این بچه در خانواده‌ای آشفته روزگار می‌گذراند. پدرش اغلب مست است و مادرش افسرده روی تختخواب افتاده. با این حال اما در این جهان غمگین ناگهان سر و کله پیرزنی مهربان در مغازه‌ای جادویی پیدا می‌شود که قصد دارد پسرک را از این دنیای افسرده بیرون بیاورد. او از پسرک می‌خواهد اعتماد کند تا یکی از شگفتی‌های جهان را نشانش بدهد. ابتدا همه گمان می‌کنیم قرار است نوعی فانتزی عجیب و غریب به پسرک نشان داده شود اما در ادامه متوجه می‌شوید پیرزن حکمتی زیبا در آستین دارد تا جهان پسرک را دگرگون کند.
برف تابستانی و هفت ثانیه سکوت عشق
علیرضا محمودی ایرانمهر
نشر چشمه
قیمت ۳۸ هزار تومان
بله عشق! عشق در تمام رگ‌هایت جانی تازه می‌دمد و تو را تبدیل به آدمی می‌کند که پیش از این نبودی. اما زندگی که فقط این چیزها نیست. آدم غذا می‌خواهد، لباس می‌خواهد و بقال سر کوچه لیست بدهی‌هایت را چون عاشقی صفر نمی‌کند. این برخورد زندگی واقعی و زندگی و جهان عاشقانه را چطور تاب می‌آوریم؟ ما انسان‌های بیچاره! جدیدترین کتاب علیرضا محمودی ایرانمهر داستان بلندی‌ست درباره عشق؛ با نگاهی متفاوت به آن.
داستانی که برخورد جهان و نگاه عاشقانه با زندگی روزمره را در موقعیت‌های عجیب و هیجان‌انگیز روایت می‌کند و هم فرازهای شیرین دارد و هم نشیب‌های تلخ. زندگی شخصیت اصلی داستان از هفت سالگی و شروع ارتباط دوستانه و کودکانه‌اش با دختری به نام فرشته روایت می‌شود و کم‌کم به نوجوانی و جوانی او و قوام و ماندگاری این رابطه عاشقانه می‌رسد اما برخلاف اکثر داستان‌های عاشقانه، اینجا عشق پس از وصال هم تداوم می‌یابد و در تمام ابعاد زندگی تاثیر می‌گذارد. این داستان بلند صد صفحه‌ای در مشهد، زادگاه نویسنده و محل زندگیاش می‌گذرد و گویا اتفاقات آن ریشه در تجربه واقعی نویسنده دارد. ناگفته پیداست برای مخاطبانی که از مشهد خاطره‌ای دارند یا در آن زیسته‌اند لطف ویژه‌ای دارد.
کندال
آزاده حسینی تنکابنی
نشر سیفتال
قیمت ۵۰ هزار تومان
مجموعه داستان کندال را باز کردم که چند صفحه‌ای بخوانم و ببینم نثرش چطور است. داستان‌ها را چطور پیش برده و اصلا چی برای گفتن دارد. شخصیت‌ها را چطور ساخته و ارتباط داستان‌ها با هم چیست. تا ببینم این روزها که کمتر به مجموعه داستان توجه می‌شود آزاده حسینی تنکابنی در دومین مجموعه‌اش چه کرده؟ اما مگر می‌شد این ۸ داستان خوش‌خوان جذاب را شروع کنی و زمینش بگذاری؟ در همان داستان اول روایتی که ظرافت زنانه و جزئیات قلمی تیزبین را با قصه‌های هزار و یک شب گره زده، رهایت نمی‌کند. اتفاقا کتاب درباره رهایی‌ست.
رهایی از خود، از زندگی و تمام بندها. درباره چاله‌ها و چاه‌هایی که تویش گیر می‌کنیم و تلاش و خیال‌پردازی برای بیرون آمدن:
آدم هیچ وقت فکر نمی‌کند زندگیاش به این جاها بکشد. به ذهنت هم نمی‌رسد که یک روز مثلا بفهمی شوهرت خلاف می‌کند یا سر و گوشش می‌جنبد. مثل مریضی‌ست، مثل لحظه اولی که دکتر می‌گوید سرطان داری یا ایدز گرفته‌ای. حالا اگر خیلی نترس باشی، بعدا به خودت می‌گویی درمان دارد و اصلا شاید هم خوب شدم. اما همان لحظه به‌نظرم آدم احساس بیچارگی می‌کند، به معنی واقعی کلمه. یعنی هیچ چیز دیگر مثل قبل نخواهد شد.
اوکاشا
سارا تاج‌دینی
نشر برج
قیمت ۸۵ هزار تومان
برای آنها که بازی تاج و تخت را دیده‌اند این صحنه آشناست. لرد بیلیش رو کرد به سانسا استارک که ظلم‌ها بر او رفته بود و گفت: در جهان هیچ عدالتی وجود ندارد، مگر اینکه خودت آن را بسازی.چطور می‌توانیم عدالت را اجرا کنیم؟ آدم گاهی تنش می‌لرزد از شنیدن جمله‌ای مثل این. از تصور ساختن عدالت، از تصور شستن زخم‌هایی که ناحق بوده. یا از فشار لوله تفنگی که یک شب وسط تاریکی و وهم جنگل پشتت حس کنی و تو را به جلو براند، به عمق تاریکی. به تجربه لیز و لزج کشتار و انتقام، به عدالتی که خودت باید بسازی.
سی‌سالگی شوکا تقریبا اینطور رقم می‌خورد. دختری که ناگهان مجبور می‌شود شکارچی خوفناک جهانی خشن شود و روی تاریک زندگی مثل سیلی محکمی او را پرت می‌کند وسط یک ماجراجویی دیوانه‌وار، یک جنایت. جایی که باید برای برقراری عدالت، انتقام بگیرد.
این رمان سیصد صفحه‌ای با روایتی کوبنده و ماجرایی آغاز می‌شود و بعد از چند پاراگراف در زمان حرکت می‌کند و به چند ساعت قبل می‌رود، به لحظه‌ای که همه چیز عوض شد. اما شوکا قرار است قهرمان این دنیای خشن باشد. شوکا را پدرش و زمانه جوری بارآورده‌اند که از جنگیدن نترسد.
غم‌سوزی
اعظم عظیمی
نشر شهرستان ادب
قیمت ۹۹ هزار تومان
مادرم همیشه معتقد بود که اگر پدرم برادری داشت، مرد بهتری می‌شد. پدر بهتری هم می‌شد. آن برادر ممکن بود رفته باشد شهری دیگر، کشوری دیگر، حتی مرده باشد، غرق شده باشد یا تیر خورده باشد، اما کارش را می‌کرد و پدرم آدم بهتری می‌شد. مادرم معتقد است برادر آدم، خود آدم است که روبه‌روی آدم ایستاده.غم‌سوزی ماجرای دو برادر است و عشق و علاقه مشترک آنها که آینده‌شان را مشخص می‌کند. رمان خوش‌خوان و پر از گفت‌وگوها و مسئله‌های فلسفی و دینی که با توجه به تخصص نویسنده، مباحث مهمی را مطرح می‌کنند.
اولین سطرهای این رمان سیصد صفحه‌ای با خواب شروع می‌شود و قتل و خون و سر زنی که قطع شده و بعد از آن دنیای رازآلود پا می‌گذارد وسط موسیقی یک فیلم:یکهو آهنگ پائولای فیلم حکومت نظامی پخش می‌شود. نمی‌فهمم قیام مردم اروگوئه چه ربطی به کشتارهای فرقه‌ای پاراچنار دارد. بیدارم؟ چشم‌هایم ولی بسته‌اند. دستم می‌رود زیر بالش. گوشی را پیدا نمی‌کنم. صدا ولی قطع می‌شود. این بار از چاقوی مرد، خون بیشتری می‌چکد. خون من؟ مامان همیشه می‌گوید خون خواب را باطل می‌کند. کاش میراث جنگ برایم فقط همین خواب‌ها باشد. خوابم؟ چشم‌ها را باز می‌کنم. نمازم قضا شده.
بداهه در لامینور
مرجان صادقی
نشر ثالث
قیمت ۸۸ هزار تومان
بعضی چیزها برای بعضی فرهنگ‌ها کار نمی‌کند. در نمی‌آید. اینکه ندانی همسایه‌ات کیست و چه می‌کند و چه می‌خورد و کجا می‌رود، جوری نیست که ما یاد گرفته‌ایم. ما مردم پیوند خورده به سنت، تاب این همه هجوم مدرنیته و تنهایی بزرگ آن را نداریم. دست می‌اندازیم تا محبتی پیدا کنیم.بداهه در لامینور رمانی‌ست درباره تنهایی، جدایی آدم‌ها از هم، درباره صدا، صدای زنی که آواز می‌خواند، دختری که از خانواده‌اش جدا شده و شخصیت‌های دیگری که هر کدام نقشی و ماجرایی و سهمی از این رمان خواندنی دارند.
کتاب از یک آگهی آکواریوم در اینترنت شروع می‌شود و این بهانه‌ای برای ورود شخصیت‌های متعدد به داستان است. هرچه داستان جلوتر می‌رود می‌بینیم که شخصیت‌ها مانند زنجیری هستند که کلی منسجم و مجموعه‌ای مرتبط را تشکیل می‌دهند.مرجان صادقی در توصیف‌ها هنرنمایی کرده و شخصیت‌سازی داستان‌ها را چنان ظریف و جذاب انجام داده که از یاد نمی‌روند. کتاب را که باز کنید مثل فیلمی سینمایی، جزءبه‌جزء تصویر بزرگی از آدم‌ها و شخصیت‌ها به ما نشان داده می‌شود که در زندگی روزمره و بین آدم‌های دور و برمان می‌توانیم نظیرشان را پیدا کنیم. دعوتی‌ست برای اینکه فکر کنیم، شاید ما هم یکی از همین جماعت تنها باشیم.
تمیان
هایده رحیمی
نشر هیلا
قیمت ۵۵ هزار تومان
هر کدام از ما دوستانی داریم که می‌توانیم همراه آنها کارهای جالبی انجام بدهیم، تفریح کنیم، حرف بزنیم. اما کجاست دوستی که بتوانیم با او ریسک کنیم، خطر کنیم و نترسیم یا بهتر بگویم، ترسمان را تقسیم کنیم. تصور کنید در شرایط سخت زندگی گیر کرده‌اید، با دوستی که بی‌پولی و سختی‌تان یکی‌ست. تصور کنید سی سالگی پا گذاشته بر شانه شما که بیکار و بی‌آینده در شهری دور زندگی می‌کنید. امیدی و نوری نیست، اما ناگهان یک پیشنهاد کار وسوسه‌کننده اما عجیب ماجرا را عوض می‌کند. شما و دوستتان را می‌خواهند تا وارد یک خانه کوچک شوید از بالکن‌اش، حیاط خانه روبه‌رویی را زیر نظر بگیرید.
در واقع باید زاغ‌سیاه کسی را چوب بزنید. چه تصمیمی می‌گیرید؟ ماجرای رمان تمیان از لحظه‌ای شروع می‌شود که دو جوان داستان با این پیشنهاد کاری به تهران می‌آیند دوستی‌شان محک جدی می‌خورد. تمیان یک‌واژه در زبان کردی و به‌معنای درد و اندوه است؛ اندوهی که مثل مه غلیظ، رفاقت دو نفر را از بین می‌برد. شادی مثل ماهی لیزی است که تا از آب می‌گیرمش دوباره سر می‌خورد و می‌رود داخل آب. درون من همچو دریای عمیق سیاهی است که هیچ ماهی رنگارنگی در آن دوام نمی‌آورد.
جان غریب
ملاحت نیکی
نشر بان
قیمت ۶۰ هزار تومان
چند سال پیش که در محیطی صنعتی کار می‌کردم یک روز با پزشکی که برای معاینات دوره‌ای آمده بود هم‌کلام شدم و از شنوایی گوش و کمر و بینایی و نبودن مرخصی برای رسیدگی به این مشکلات گفتم. همانطور که مثل ربات گوشم را معاینه می‌کرد گفت: اینجا محیط صنعتی‌ست. مدیران ارشد بعد از مدتی آدم‌ها را هم مثل ماشین‌آلات می‌بینند. اما خودت که می‌دانی ماشین نیستی! پس حواست به خودت باشد.این از مهمترین و بزرگ‌ترین ایرادهای انسان است. عادت کردن به محیط، به شرایط. این است که در محیط‌های صنعتی شاهد مرگ تمام ظرافت‌های انسانی هستیم.
رمان جان غریب ملاحت نیکی ماجرای آزاد، دانشجوی ستاره‌دار وعاشق‌پیشه‌ای است که قتلی در محیط کارش به ناحق به گردنش می‌افتد. قتل یکی از مدیران در محیط صنعتی. آزاد خود را در مخمصه می‌بیند و تصمیم می‌گیرد فرار کند. اما رمان یک رمان پلیسی و معمایی نیست. بلکه اشاره دارد به نفرینی اجدادی و سرنوشتی که وصل می‌شود به پدر آزاد، به یکی از مقتولان قتل‌های دسته‌جمعی، گورهای بی‌نشان، گورستان‌های گروهی:من نرفتم. هیچ وقت. مادر ولی چندباری رفت. یک‌بار و فقط یک‌بار گفت: بیا! گفتم: نه. کجا می‌رفتم وقتی قبری نبود و نشانی وجود نداشت؟
طراحی کودتا
حجت بداغی
نشر مانیاهنر
۶۲ هزار تومان
بعضی رمان‌ها و قصه‌ها را نمی‌شود گفت چه وقت و چطور شروع شده‌اند. فقط می‌بینی که افتاده‌ای وسط سیر و سلوک شخصیت‌ها، وسط دیالوگ‌های بی‌سر و ته که مشخصا بی سر و ته نیستند. می‌بینی قصه‌ای خوانده‌ای که نمی‌دانی واقعی‌ست یا ساخته ذهن یکی از شخصیت‌هاست، نویسنده تو را سر کار گذاشته یا کسی نویسنده را؟ می‌بینی رسیده‌ای وسط حمله مگس‌ها و رقابتشان، وسط حرف زدن این حشره‌ها و نوری که از سویی می‌آید و پخش می‌شود در فضا. از خودت می‌پرسی من وسط این قصه چه کار می‌کنم؟ اما باز ادامه می‌دهی. برخورد من با طراحی کودتا آخرین رمان حجت بداغی اینطور بود!
راوی رمان می‌خواهد علیه تمدن بشر کودتا کند. برای هماهنگی و انجام کار لازم است جایی داشته باشد. پس به ذهنش می‌رسد کافه‌ای برپا کند. بی‌دلیل با دو نفر رفیق می‌شود که او را تا پایان کار همراهی می‌کنند. برای این کار بزرگ از هفت نفر دعوت به همکاری می‌کند: اوریپید، ژان ژاک روسو، فاکنر، ونگوک، کافکا، صادق هدایت و مرگ…روزی هم که عیسی صلیب را انتخاب کرد گویا چندان به گردش زمین گرد خود معتقد نبود. البته هم حق داشت، تا کوپرنیک و گالیله چندین گپلر مانده بود، تازه در ملکوت، گرانش چندان معنایی ندارد.
علم
(برای آنها که از علم گریزان‌اند)
نوید فرخی
نشر زانکو
۶۰ هزار تومان
نوید فرخی، متولد سال ۱۳۶۸ و کارشناسی ارشد آی‌تی از دانشگاه صنعتی امیرکبیر است. سابقه تألیف و ترجمه‌اش در حوزه تخصصی مهندسی بوده؛ مثل کتاب «هوش مصنوعی کاربردی به زبان ساده». اما سراغ کتاب‌های علمی برای مخاطبان عام هم رفته؛ از جمله «پنج مشت محکم علم» و «علم (برای آنها که از علم گریزانند)». در حوزه ادبیات داستانی اما عموما سراغ ادبیات گمانه‌زن رفته: «آخرین خدمت شرلوک هولمز»، «پرونده‌های شرلوک هولمز»، «شرلوک هولمز و بیوه سیاه»، «خواب و دیگر هیچ»، «جنگ‌ریزه»، «نقشه قتل الویس پریسلی»، «خون‌آشام ساسکس»، «شبح عمارت کراچفیلد» و… به تازگی هم البته سراغ ترجمه یکی از مهمترین آثار علمی-تخیلی رفته با عنوان «جنگ ابدی» نوشته جو هالدن که از سوی نشر «کتابسرای تندیس» منتشر شده.
جالب است بدانید کتاب «علم» به زبان انگلیسی هم ترجمه و در بریتانیا منتشر شده. خودش درباره این کتاب گفته: «علم جنبه‌های جذابی دارد، اما در بسیار از اوقات، وجوه مسحورکننده آن در قالب کتاب‌های درسی و برنامه‌ریزی آموزشی پنهان می‌ماند. برای علاقه‌مندان حرفه‌ای علم و دانش، آثار کمابیش خوبی به رشته تحریر درآمده است، اما کمتر کتابی را می‌توان یافت که گروه هدفمند آن، افرادی باشند که به هر دلیلی از علم و دانش گریزان هستند. از این رو، مقصود کتاب حاضر را باید پرکردن شکاف مزبور دانست.»
نامه به یک پرنده آمریکایی
شهاب لواسانی
نشر کندوکاو
۲۰ هزارتومان
آیا کسی هست که سکانس تکاندهنده «آخرین تانگو در پاریس» را بتواند از یاد ببرد؟ آن مونولوگ طولانی و جذاب مارلون براندو با جسد همسرش! آن سال‌ها ده بار این سکانس را دیدم، به جزئیاتش دقت کردم. چطور می‌شود کسی به ذهنش برسد که چنین چیزی بسازد؟ اینقدر جذاب؟ اینقدر میخکوب‌کننده؟ بعدها چند کپی دست چندم از آن سکانس به یادماندنی را در چند فیلم دیگر دیدم. اما… نامه به یک پرنده آمریکایی جدیدترین رمان شهاب لواسانی روایت مرد داستان‌نویسی‌ست که مقابل بدن به دار آویخته دوستش نشسته و می‌نویسد.
روایتی شاعرانه و پریشان از خودکشی داستان‌نویسی که دلیل خاصی برای خودکشی‌اش نمی‌یابیم. فرم و روایت در این رمان خبر از آشفتگی و اضطراب راوی می‌دهد. انگار او قصد دارد با این نوع روایت چیزی را پنهان کند. در سطرهای نخستین کتاب می‌خوانیم: «خودش را دار زده و دارد در میان دایره‌هایی تودرتو، که درست از سقف تا کف اتاق ترسیم می‌کند و دور خودش می‌پیچد، دایره‌هایی که کامل نمی‌چرخند و از میانه راه برمی‌گردند، به داستان جدیدی که می‌خواست بنویسد و ننوشت فکر می‌کند. دست‌هایش، دست‌های بیکارش کنارش ایستاده‌اند و نگاه ماتش زل زده به ورق‌پاره‌هایی که کمی آن‌طرف‌تر، روی میز، افتاده‌اند.»
نمایشنامه آن طرف
مارک ریون هیل
ترجمه حمید دشتی
کتاب دیدآور
۳۰ هزار تومان
در ماه‌های اخیر که سایه جنگ عجیب و غریب پوتین با اوکراین و تلاش همگانی مردم اوکراین برای تن ندادن به این جنگ بیهوده تمام جهان را در شوک و سوگ فرو برده، ناخودآگاه یاد جدایی دو آلمان می‌افتیم. در اولین ساعات روز یکشنبه سیزدهم اوت ۱۹۶۱ دیواری درست وسط شهر برلین کشیده شد که برلین بزرگ و مدرن را به دو برلین، به دو تکه از یک قلب، به دو برادر تبدیل کرد. این تصمیم و اجرایش چنان ناگهانی و دور از ذهن بود که آدم‌های زیادی فرصت خداحافظی با هم را از دست دادند.
چه پدران و مادرانی که ۲۸ سال فرزندشان را در شهر همسایه گم کرده بودند و چه برادرها که تمام این سال‌ها دور از هم ماندند و دیواری سه متری، نمادی از انسان پلشت سیاست‌زده، نمادی از کمونیسم و مبارزه فرمایشی و نمایشی‌اش با جهان آزاد، میانشان قد کشیده بود. «نمایشنامه آن طرف» با نگاهی دقیق به تاریخ دو برلین غربی و شرقی و آمیختن این ماجرای وحشتناک با ماجرای برادران دوقلویی که در دو سوی دیوار دور از هم مانده‌اند، تلاش می‌کند تا چگونگی درگیری و جنگ بین دو آلمان و سپس همبستگی و هم‌پیوستگی آنها را نشان دهد.
خانه آفاق
سارا نظری
نشر برج
۸۴ هزارتومان
خیلی از جنبش‌ها و مبارزات سیاسی و مدنی به این دلیل شکست می‌خورند که اصولا نمی‌دانند به‌خاطر چه هدفی، برای چه کسی و با چه چیزی در حال جنگند. اینطور است که مردم عصبانی می‌شوند و اعتراض می‌کنند. اکثر اوقات هم حاکمان از همین عدم دانش بهره می‌گیرند و گزندی بهشان نمی‌رسد. اینها انقلاب‌هایی هستند که در گودال بین مردم واقعی و مبارزان انقلابی غرق می‌شوند. رمان «خانه آفاق» ماجرای یکی از همین گودال‌هاست. محبوبه چریک جوانی‌ست که از دست ماموران امنیتی محمدرضا شاه فرار می‌کند و به خانه و خانواده‌ای از مردم فرودست جامعه، همان‌ها که برای‌شان مبارزه می‌کند، پناه می‌برد.
خانه‌ای پرجمعیت پر از گوناگونی آدم‌ها و جرایم، پر از درگیری‌های روانی و عاطفی و خانوادگی، پر از کابوس و عذاب. محبوبه که مشخصا از لایه دیگری از جامعه برخاسته مدتی در میان این مردم زندگی می‌کند و مدام از تمام زوایای زندگی و رفتار و روحیات مردم واقعی متعجب می‌شود. با آنها به کاباره‌ای نزدیک شهرنو می‌رود، دزدی و باج‌گیری خانواده و اهالی محل از همدیگر را می‌بیند، دختری خودفروش روی دیگری از زندگی را نشانش می‌دهد، از اهالی محله کتک می‌خورد، شاه‌پرستی‌شان شوکه‌اش می‌کند. رمان بیانگر شکاف بین مبارزین مدنی و مردم است. مسئله‌ای که شاید امروز هم موضوعیت داشته باشد.
دراکولا
برام استوکر
نشر ققنوس
ترجمه مهرداد وثوقی
۱۲۰ هزار تومان
در کتاب مقدس مسیحیان و باورهای یهودیان درباره خون و اهمیت آن اشاره‌های نمادین و شک‌برانگیزی آمده. مثل جمله مشهور «خون جان است» و البته رسم مشابهی در دیگر فرهنگ‌ها که ریختن خون و قربانی کردن است، باز حول خون و اهمیت آن بنا شده است. برام استوکر نویسنده جسور ایرلندی در شاهکار ماندگارش رمان «دراکولا» از این جمله بسیار استفاده کرده. او با مقدمه‌ای اعجاب‌انگیز و نوع روایت مستندگونه و گزارشی، باب احتمالات زیادی را درباره واقعی بودن کنت دراکولا باز کرد. این شاهکار ادبی قدیمی‌ترین و البته مهمترین اثر ادبی درباره خون‌آشام‌هاست. رمانی اخلاق‌گرا و پر تب و تاب.
هیجانی و رعب‌آور. ماجرا وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانیم نسخه اصلی و قدیمی این کتاب که هرگز منتشر نشده، در اختیار یک کلکسیونر پیر است! آن کلکسیونر کیست؟ حدود ۱۲۰ سال از انتشار دراکولا می‌گذرد اما تا به امروز هیچ نسخه کامل و معتبری از این شاهکار درخشان به فارسی منتشر نشده بود تا اینکه نشر «ققنوس» کامل‌ترین نسخه دراکولا را با ترجمه خوب و خواندنی مهرداد وثوقی، با چند مقدمه و موخره خواندنی منتشر کرد. این کتاب چنان تاثیرگذار و جذاب است که پیشنهاد می‌کنم اصلا نزدیک آن نشوید، مگر آنکه عاشق ژانر وحشت باشید.
کینیاس و کایرا
هاکان گوندای
ترجمه عارف جمشیدی و محمدرضا نصیری
نشر ثالث
۲۲۰ هزار تومان
فکر کنید تصمیمی گرفته‌اید و عهدی بسته‌اید و قسم مرگ خورده‌اید که قولتان را زیر پا نگذارید. اما نفر روبه‌رو یکهو تفنگش را بیرون می‌کشد و می‌گذارد روی شقیقه‌تان. حالا چه؟ باز هم سر قولتان می‌مانید؟ کینیاس و کایرا با این صحنه شروع می‌شود. حالا عهدی که نباید شکسته شود چیست؟ نوشتن! نوشتن از هر آنچه گذشته… راوی که از ابتدا حاضر نبوده بنویسد، بعد از تهدید و تفنگ و اجبار، انگار لج کرده باشد، یک‌ریز اعتراف می‌کند. اعتراف‌هایی گاه چنان وحشتناک که چشم‌ها از حدقه در می‌آیند و گاه چنان غم‌انگیز که اشک را جاری می‌کنند.
حالا تصور کنید چنین اعترافاتی گاه با چاشنی طنزی گزنده روایت شود؛ طنزی که ضد قهرمان‌های رمان را برای خواننده دوست‌داشتنی‌تر می‌کند. مگر می‌شود ضدقهرمان را دوست داشت؟ بله. درباره کینیاس و کایرا می‌شود. زوج سی ساله معترض. معترض به مدرن شدن. معترض به هویت نداشتن نسل امروز. نویسنده تصاویری رقت‌انگیز از روابط بشری ساخته و به شکل کابوسی تماشایی به مخاطب عرضه کرده. کینیاس و کایرا ماجرای دو بازخورد است به جهان صنعتی بی‌عاطفه جدید. پاسخی‌ست به سوال‌های فلسفی درباره حیات و شخصیت. دیوانی‌ست از اتفاق و قصه. و نقطه‌عطفی‌ست در ادبیات کشور همسایه؛ ترکیه.
آدولف هیتلر را نجات دهید
ژان فرانسوا بوشار
نشر ثالث
ترجمه ابوالفضل الله‌دادی
۱۲۵ هزار تومان
هیچ فکر کرده‌اید اگر در میانه جنگ جهان‌سوز دوم، هیتلر کشته می‌شد، سرنوشت جنگ و انسان‌های درگیر آن چه می‌شد؟ فکر می‌کنید جنگ تمام می‌شد؟ کشتار و نسل‌کشی متوقف می‌شد؟ جهان روی آرامش می‌دید؟ اگر شما هم مثل من به این چیزها فکر کردید، بدانید که چرچیل مخالف این نظر بوده.او معتقد بود برای زودتر تمام شدن جنگ، باید هیتلر زنده می‌ماند. رمان عجیب و تکاندهنده آدولف هیتلر را نجات دهید که بر اساس وقایع تاریخی و مستندات ساخته و نوشته شده، پر است از نکات جالب و خواندنی درباره تاریخ جنگ جهانی دوم.
رمان از تهران شروع می‌شود، چند روزی قبل از آن نشست مشهور سه نفره بین استالین و چرچیل و روزولت. از یک جوان ایرانی که جاسوس روس‌هاست و شرح یک درگیری مسلحانه و بعدش داستان کتاب تا آلمان همراه یکی از شخصیت‌ها رفته و در خلال داستان ما را با بدنه قدرت و شاکله سیستم امنیتی رایش آشنا می‌کند. از نقشه ترور سه رهبر بزرگ جهان گرفته تا ترور نافرجام هیتلر و سوراخ‌های امنیتی در سیستم‌های مخوف جاسوسی و … ماجراهای رمان چنان متنوع و جذاب است که حتما چند باری به گوگل مراجعه خواهید کرد تا از چند و چون آن واقعه تاریخی مطلع شوید.
