بالاخره از کجا باید بلیت سینما بخریم؟
روزنامه هفت صبح، فرید عطارزاده | ماجرای بلیت‌فروشی سینماها هر روز پیچیده‌تر می‌شود و دوستداران سینما نظاره‌گر یک ماجرای جالب هستند؛ ماجرایی که قرار بود به رفع انحصار بلیت‌فروشی سینما توسط یک سایت ختم شود اما به نظر می‌رسد در حال تبدیل شدن به یک طرح جنجالی است. این اتفاقات را مرور می‌کنیم.
*** ماجرا از کجا شروع شد؟
در روز پنجشنبه به طور مفصل درباره این موضوع نوشتیم و بنابراین از ذکر جزئیات مجدد خودداری می‌کنیم. فقط در همین حد بگوییم که تا به حال کلا یک سایت آنلاین به نام «سینما تیکت» برای فروش بلیت سینما وجود داشت و همه افراد از آن بلیت تهیه می‌کردند؛(که البته سینما تیکت در آن زمان به نوعی یک سایت شبه دولتی محسوب می شد) سایتی که البته خودش انحصار به وجود آورده بود و تا سال‌ها بلیت‌فروشی‌های آنلاین سینماها فقط دست آن قرار داشت (در چند سال گذشته البته به برخی سایت‌های دیگر نیز دسترسی به بلیت فروشی داده بود).
سینما تیکت اما سال گذشته به شکل کامل خصوصی شد و در اختیار شرکت خصوصی صباایده قرار گرفت . اما در همین زمان و پس از خصوصی شدن سینماتیکت ،معاونت سینمایی ارشاد با فرمولی پیچیده تصمیم گرفته این انحصار را بشکند. سامانه مرجع بلیت‌فروشی سینما (سمفا) که فعلا شامل چهار سایت بلیت‌فروشی است توسط معاونت سینمایی وزارت ارشاد راه‌اندازی شده. نکته آن است هر کدام از این چهار سایت که یکی از آن‌ها همان «سینما تیکت» است و دیگری سایت «ایرانتیک» قرار است منحصرا با چند سینما کار کنند.
مثلا از تیرماه که سینماها باز شوند اگر بخواهید فیلم «خوب، بد، جلف ۲» را تماشا کنید برای مشاهده سانس‌ها و خرید بلیت پردیس کورش باید به یک سایت بروید و برای مشاهده سانس‌ها و خرید بلیت پردیس ملت برای همین فیلم باید به سایت دیگری بروید. همزمان شایعه شده بود که پشت این سامانه به ظاهر دولتی و حتی سایت‌های جدید بلیت‌فروشی، برخی تهیه‌کنندگان سینما و افراد نام آشنا در حوزه سینما به طور چراغ خاموش در حال فعالیت هستند.
*** چند اتفاق جدید و غریب
از روز پنجشنبه که آن گزارش را کار کردیم، چند اتفاق دیگر افتاده که آن‌ها را مرور می‌کنیم.
* یک: علی سرتیپی تهیه‌کننده، رئیس کانون پخش‌کنندگان سینمای ایران و مدیر شرکت پخش «فیلمیران» و مهم ترین و متنفذترین چهره صنعت سینمای ایران به خبرگزاری مهر گفت: «این خبر که در بعضی از رسانه‌ها منتشر شده است مبنی‌بر اینکه من یکی از شرکای سامانه «سمفا» هستم را به شدت تکذیب و تاکید می‌کنم که هیچ نسبتی با این سامانه ندارم. این اخبار را کسانی منتشر می‌کنند که علاقه‌ای به شکسته شدن انحصار در فرآیند فروش بلیت سینماها ندارند.
سمفا سامانه‌ای دولتی است که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی راه‌اندازی شده و هیچ فرد دیگری به جز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این سامانه مربوط نمی‌شود. این سامانه اساساً درآمدزایی ندارد که بخواهد شریک مالی برای این کار داشته باشد… سمفا در واقع یک ترمینال است، که مدیریت آن دست وزارت ارشاد است و به جای یک شرکت در حال حاضر چهار شرکت در این سامانه برای فروش بلیت‌ها فعال می‌شوند. هر کدام از این چهار شرکت می‌توانند به سینماداران وصل شوند و هر کدام از آن‌ها بتوانند خدمات بهتری را به سینماداران و صاحبان فیلم‌ها ارائه دهند، بهتر می‌توانند در این زمینه کار کنند.»
* دو: سایت تابناک در گزارشی با عنوان « چه کسانی پشت هسته مرکزی معاملات آنلاین سینمای ایران هستند؟» نوشت: در سال‌های مدیریت مجید مسچی در موسسه سینماشهر، سایت سینماتیکت به شکل کنونی درآمد و محور فروش بلیت سینما شد. مشخص نیست سینماشهر در این دوره چه حمایت‌هایی از سینماتیکت کرد اما در نهایت یک فضای انحصاری برای این سایت که درباره‌اش حرف و حدیث‌های فراوانی وجود داشت، شکل گرفت. اکنون در واپسین سال‌های دوران کوران مجید مسچی، بخش خصوصی که سینماتیکت را در اختیار داشت در چند مرحله این سایت را به مجموعهای که آپارات و فیلیمو را در اختیار دارد فروخت و چنین به نظر می‌رسید که مجموعه فناوران ایده پرداز صبا، یک سامانه با سوددهی تضمینی را خریده که یک بازار را در اختیار دارد.
در همین مراحل بود که آهسته‌آهسته عرصه برای ظهور چند سامانه دیگر مهیا و یک‌باره تصمیم گرفته شد، انحصار شکسته شود! محمدجواد شکوری اخیرا در گفت وگو‌یی نسبت به نوع تغییر زمین بازی اعتراض کرده است. شکوری تاکید کرده است: «ما خودمان را که نباید گول بزنیم، اول آنکه یکی از همین چهار پلتفرم هسته مرکزی بلیت فروشی یعنی «سمفا» را مدیریت میکند و هم در ارتباط با یکی از سینماداران بزرگ است، پس اطلاعات فروش تک تک سینماها به دست یکی از بزرگ‌ترین رقبایشان میافتد، دوم و مهم‌تر آنکه با این تصمیم عجیب سینماها می‌توانند با هر کدام از این چهار پلتفرم توافق فروش بلیت داشته باشند یا نداشته باشند.»
نگرانی‌های شکوری دقیقا از این جهت است که یک سینمادار قدرتمند در ایران می‌تواند فیلم‌های پرفروش را روی سامانه نزدیک به خود عرضه کند و سینماتیکت و دیگران را از سکه بیندازد اما نگرانی درباره دسترسی یکی از چهار درگاه فروش بلیت به سایرین به چه معناست؟ فرض کنید دامنه سایت مرکزی سازمان بورس و هسته مرکزی‌اش مرتبط یا به نام عوامل یکی از کارگزاری‌های کشور باشد در آن صورت آن کارگزاری اگر اراده کند، می‌تواند به چه سطحی از قدرت عمل یا دست کم رانت اطلاعات دسترسی داشته باشد؟! بر اساس بررسی‌های «تابناک» ادعاهای مطرح با ردپاهایی همراه است که خبرنگار «تابناک» موفق به کشف یکی از این ردپاها شد.
پررنگ‌ترین ردپا در همان سامانه «سمفا» عیان است. اگر اطلاعات ثبت دامنه سمفا را بررسی کنید، به نام احسان شاکری پور می‌رسید. همچنین با یک جست‌وجوی اینترنتی درمی‌یابید احسان شاکری پور مدیر ارشد فناوری (CTO) سایت ایرانتیک یکی از چهار درگاه فروشگاه بلیت سینماست. اکنون باید پرسید چرا نشانی اینترنتی یک سامانه دولتی که قرار است کل اقتصاد سینمای ایران متکی به آن باشد و هسته اصلی معاملات اقتصادی سینما محسوب می‌شود، به نام یک شخص ثبت شده و آیا منطقی است که هسته مرکزی به هر نحوی قابل ارتباط با یکی از ذی‌نفع‌ها باشد؟
* سه: پژمان موسوی، روزنامه‌نگار در رشته توئیتی نوشت: «صاحب امتیاز ایرانتیک که برای خرید اینترنتی بلیت سینما در سمفا در نظر گرفته‌شده، شرکت «شهر آفتاب نوین شیراز» به مدیرعاملی «مجتبی خباز» است.اما مجتبی خباز کیست؟ مجتبی خباز عضو هیات مدیره شرکتی دیگر است به نام «نگارگران سرزمین تماشا». رئیس هیات مدیره این شرکت کیست؟ «سید ناصر موسوی جزائری» رئیس هیات‌مدیره شرکت «نشرگسترامروز» است که رابطه نزدیکی با مسئولان دارد و توزیع‌کننده انحصاری روزنامه‌ها و مجلات در کیوسک‌های مطبوعاتی بوده‌است.»
* چهار: نام مدیرعامل شرکت «نگارگران سرزمین تماشا» که «مجتبی خباز» و«سید ناصر موسوی جزائری»عضو هیات مدیره آن هستند، «پویا شرکت بزازان» است. از سوی دیگر یکی از اعضای هیات مدیره بلند پایه هلدینگ خوشنام گلرنگ، «محمد شرکت بزازان» است. این هلدینگ شرکت‌های زیادی مانند گلرنگ پخش و… را در زیر مجموعه خود دارد و پاساژ کورش که سینما کورش جزو آن است، متعلق به همین هلدینگ است. آیا بین «محمد شرکت بزازان» و «پویا شرکت بزازان» رابطه‌ای وجود دارد؟
*** توضیحات ایرانتیکی‌ها
برای آنکه یک طرفه به قاضی نرفته باشیم، تلاش کردیم در حد بضاعتمان با مسئولان سایت «ایرانتیک» گفت‌وگو کنیم. «احسان شاکری پور» مدیر ارشد فناوری سایت «ایرانتیک» در پاسخ به این سوال که چرا دامین سایت «سمفا» به نام او است به هفت‌صبح می‌گوید: «سامانه سمفا متعلق به سازمان سینمایی کشور و کاملا دولتی است. تنها علت اینکه به نام بنده است این است که طراحی اولیه آن با من بود و از جهت عجله‌ای که داشتیم به نام من ثبت شد.»
چرا شما طراح این سایت دولتی بودید؟ مگر خودتان در ایرانتیک مشغول به کار نبودید؟ او در پاسخ به این سوال می‌گوید: «نرم‌افزار این سامانه توسط تیمی نوشته بود که من قبلا مدیریت آن‌ها را داشتم. در جلسه‌ای که با سازمان سینمایی داشتیم و کار خیلی عجله‌ای بود من این دامین‌ها را به نام خودم ثبت کردم که بعدا از آن و چند دامین دیگر که همان زمان خریدیم، بتوانیم یکی را انتخاب و استفاده کنیم. من در این مدت بارها درخواست کرده‌ام که دامین به نام سازمان سینمایی ثبت شود اما هنوز این اتفاق رخ نداده است.»
شما الان در سایت «ایرانتیک نیز مشغول به کار هستید و این شائبه به وجود می‌آید که شاید با سازمان سینمایی آشنایی قبلی داشته‌اید که همزمان سامانه دولتی سمفا را نیز راه‌اندازی کرده‌اید؟ «احسان شاکری پور» در پاسخ به این سوال می‌گوید: «روزی که پروژه سمفا داشت استارت می‌خورد، هسته نرم‌افزاری سمفا را تیم من نوشت. من مدیریت آن را به عهده داشتم.» یعنی شما آشنایی قبلی با وزارت ارشاد و سازمان سینمایی نداشتید؟ یک دفعه آمدند با شما کار کردند؟
او در پاسخ می‌گویند: «تا آنجایی که من اطلاع دارم به چند شرکت معتبر و بزرگ درخواست دادند تا طرح‌های خود را برای سایت سمفا و توسعه آن آماده کنند. از آن جایی که من در سایت ایرانتیک بودم و پلتفرم و هسته اولیه‌ای که داشتم قوی‌تر بود، سازمان سینمایی آن را قبول کرد. بعد برای آنکه شائبه‌ای به وجود نیاید، تیم فنی سمفا را از ایرانتیک جدا کردم و کارها کاملا مجزا بود. بعد هم سایت سمفا کاملا به سایت سازمان سینمایی سپرده شده و همه کارهای بعدی، توسعه و … دست آن‌هاست و اطلاعی از چگونگی ادامه کار ندارم.
همه این پروسه‌ها کاملا شفاف بود و می‌توانید از سازمان سینمایی بپرسید.» برخی‌ها ادعا می‌کنند که ممکن است رابطه و رفاقتی در پشت ماجرا بوده باشد که طراحی اولیه سمفا را به شما و ایرانتیک داده‌اند. آیا چنین شایعه‌ای درست است؟«احسان شاکری پور» در پاسخ می‌گوید: «خیر به هیچ عنوان. همه پروسه کاملا شفاف بوده و همه شایعات را تکذیب می‌کنیم.»
*** گفت و گوی هفت صبح با مدیر عامل سایت ایرانتیک یکی از مجریان طرح
در ادامه ماجرا با «پویا شرکت بزازان» مدیرعامل سایت «ایرانتیک» گفت‌وگو کردیم که بخش‌هایی از آن را در ادامه می‌خوانید:
* برخی از کاربران روی این نکته دست گذاشته‌اند که ممکن است ارتباطی بین سامانه سمفا، ایرانتیک و سازمان سینمایی وجود داشته باشد.
رابطه‌ای وجود ندارد واقعا. سال‌ها بود که هیچ سایتی به جز سینما تیکت نمی‌توانست برای بلیت‌فروشی «ای‌پی‌آی» بگیرد. عملا یک بازار انحصاری شکل گرفته بود. اتفاقی که افتاد این بود که یک زیرساخت ایرانتیک، هاب شد. مالکیت آن با وزارت ارشاد است. ما هیچ نقشی در آن نداریم.
* اینجا سوال پیش می‌آید که وزارت ارشاد چگونه شما را انتخاب کرد؟ مناقصه یا فراخوانی برگزار شد؟
آقای مسچی، مدیرعامل سینما شهر آمدند اینجا و ماه‌ها زیرساخت ما را بررسی کردند. تست‌های مختلف توسط سازمان سینمایی انجام شد. به جز ما پلتفرم‌های دیگر بودند نیز که سازمان سینمایی با آن‌ها تست انجام داد… باید توجه کنید که قدمت ایرانتیک ۱۱ سال است و حدود ۶ سال است که در شیراز کار بلیت‌فروشی انجام می‌دهد. ما همه چی‌مان مشخص است و این موضوعی که گفته می‌شود مدیر فنی ایرانتیک، مدیر فنی سمفا بوده به هیچ عنوان به این شکل نبوده است. فقط در آن زمان خریداری دامین برای سمفا انجام شد و انتقال نیز در حال انجام است.
* شما در حال حاضر مدیرعامل ایرانتیک هستید و صاحب امتیاز ایرانتیک نیز شهر آفتاب شیراز است. در روزنامه رسمی اما نام آقای مجتبی خباز به عنوان مدیرعامل خورده شده. از سوی دیگر شرکتی دیگر به نام «نگارگران سرزمین تماشا» وجود دارد که شما مدیرعامل آن هستید و آقای خباز رئیس هیات مدیره است. همچنین فرد دیگری در همین شرکت، در شرکتی وجود دارد که با مسئولان ارتباط دارد.
الان در سینما گروه‌هایی وجود دارند که با یکدیگر ارتباط کاری دارند. این را که نمی‌توانیم انکار کنیم. مثلا دایی مدیرعامل سینما تیکت در آن زمان که انحصار بلیت‌فروشی سینما دست او بود، آقای مسچی بودند و بحران ملی هم به وجود نیامد. ما تازه همچین کاری هم نکردیم. من عاشق سینما هستم و هدف ما توسعه سینمای ایران است. ما با سینماتیک شیراز شریک شدیم و هیچ بحران ملی هم به وجود نیامده است.
* چه کسی با چه کسی شریک شده؟
ایرانتیک شیراز فعالیت خود را داشته و طبعا حق این را دارد که با یک مجموعهای شریک شود. حالا این اتفاق رقم خورده تا ایرانتیک را ملی کنیم.
* در این فرایند با چه کسی شریک شده؟
همه چیز کاملا مشخص است. در حال حاضر این همه شراکت در بدنه اقتصادی کشور و همین سینما رخ می‌دهد. آیا بحران ملی است؟ ما همه داریم در این صنعت کار می‌کنیم.
* از آن طرف شایعه شده که شما با آقای «محمد شرکت بزازان» که یکی از اعضای بلند پایه هیات مدیره گلرنگ است، نسبت فامیلی دارید.
آقای بزازان گلرنگ، عموی بنده هستند. من واقعا نمی‌دانم این‌ها به هم چه ارتباطی دارند؟
* ببینید در افکار عمومی ممکن است این تلقی به وجود بیاید آقای بزازان گلرنگ که عموی شما هستند، یک هلدینگ بزرگ دارند و پردیس سینما کورش هم به آن‌ها تعلق دارد. مدیر این پردیس سینمایی نیز آقای علی سرتیپی از تهیه‌کنندگان سینماست که شرکت فیلمیران را نیز دارند و خود شما هم گویا در آنجا مشغول بودید. بعد شما هم مدیر یک سایت بلیت‌فروشی هستید که قرار است انحصار را در بیاورد.
من تا حالا یک روز هم در مجموعه گلرنگ کار نکردم.
مجموعه گلرنگ نیز اینقدر بزرگ و سیستماتیک است که هیچ با ارتباط پیش نمی‌رود. اگر قرار بود با ارتباط جلو برود که گلرنگ نمی‌شد. بنده هم به عنوان یک عاشق سینما هم بلیت‌فروشی کرده‌ام و هم کارگری. من سال‌ها شاگرد آقای سرتیپی بودم و پیش ایشان کار کردم اما این موضوعات واقعا به یکدیگر ارتباطی ندارند. من به عنوان یک جوان عاشق سینما در حال کار هستم. من همیشه شفاف کار کرده‌ام و به عنوان یک عاشق سینما قصد دارم در توسعه آن نقش کوچکی داشته باشم.
